Vikan - 28.01.1971, Page 7

í FULLRI ALVÖRU
LÍFSREM OG CÆDASMJOR
Allt sem er gott er ýmist syndsamlegt, óhollt eða fitandi, stendur einhvers
staðar. Ef menn vilja verða langlífir er hið síðastnefnda ef til vill hættulegast.
Sjónvarpsviðtal við Sig-
urð Samúelsson lækni var
verðug áminning og hug-
vekja að loknu ofáti liátið-
anna. Sigurður lagði mönn-
um óspart lífsreglurnar um
mataræði og lífshætti og
benti á ólalmörg atriði, sem
margir hafa ugglaust ekki
gert sér grein fyrir. Við eig-
um að borða minna og
hreyfa okkur meira lil að
forðast menningarsjúk-
dóma nútimans.
Kenningar Sigurðar Sam-
úelssonar eru mjög í anda
ráðlegginga, sem reyndir
læknar við Mayo-stofnun-
ina í Bandaríkjunum hafa
tekið saman og hirzt liafa
í blöðum víða um heim að
undanförnu. Það voru
bræðurnir William og
Charles Mayo, sem stofn-
uðu Mayo-sjúkrahúsið um
aldamótin i smáhænum
Rochéster í Minnesota-fvlki.
Orðstír þessarar lækninga-
miðstöðvar hefur farið vax-
andi með thnanum, og nú
er svo kojnið, að ár hvert
koma þangað rúmlega 200
þúsund manns til þess að
reyna að fá svar við hinni
sígildu spurningu: „Ilvern-
ig get ég aukið vellíðan
mina og lifað lengur?“ —
Læknarnir, sem tóku sam-
an ráðin og hirtu þau, hafa
tuttugu ára meðalstarfsald-
ur, og er því ástæða lil að
ætla, að þeir hafi nokkuð
til síns máls. Og ráðlegg-
ingarnar, sem eiga að geta
lengt lif okkar frá einum
og upp í þrjá áratugi, ef
þeim er fylgt nógu dyggi-
lega, eru í stuttu máli þess-
ar:
1. Gerðu þér grein fyrir
þvi, að það er fyrst og
fremsl undir sjálfum þér
komið, livort þér hlotnast
langlífi.
2. Farðu reglulega í
læknisskoðun.
15. Taktu tillit til líklegra
sjúkdómseinkenna.
4. Dragðu úr líkams-
þvngd þinni með hverju ár-
inu sem líður.
5. Hættu að reykja.
6. Varaðu þig á áfenginu.
7. Stundaðu einhverjar
likamsæfingar eða iþróttir.
8. Vertu hjartsýnn.
!). Taktu þér frí.
Svo mörg voru þau orð.
Liklega finnst einhverjum
lítið nýjabragð að þessum
lífsreglum. Og víst er um
það, að allir liafa heyrt þær
áður oft og mörgum sinn-
um, en hinir eru færri, sem
Iiafa fylgt þeim. Hér er
ekki ráðrúm til að útskýra
reglurnar, en liverri fyrir
sig fylgir löng greinargerð
með dæmum og útlistun-
um. Sérfræðingarnir leggja
áherzlu á að leiðrétta þann
úthreidda og liættulega mis-
skilning, að það sé eðlilegt
að menn fitni og þyngist
með aldrinum. Eftir þvi
sem menn eldast eykst lik-
amsfita þeirra á kostnað
vöðvanna.
Svo að aftur sé vikið að
þætti Sigurðar Samúelsson-
ar, l)á er vert að vekja at-
hvgli á einu atriði, sem
hann minntist á. Hann tók
þar skýrt fram, að hann
væri enginn óvinur land-
búnaðarins eða mjólkur-
samsölunnar, þótt hann
ráðlegði mönnnm að nevta
mjólkurvara í liófi. Hann
henti á, að það væri lág-
markskrafa neytenda, að
þeim væri gefinn kostnr á
að kaupa mjólk með mis-
munandi fitumagni. Hann
taldi fráleitt, að allir skyldu
þurfa að drekka sömu
mjólkina, hvort sem þeir
ættu að varast fitu eða ekki.
Þetla atriði er sannarlega
athyglisvert og hefur ekki
oft komið fram áður, þótt
vissulega hafi nóg verið
]>ráttað um mjólkurumbúð-
ir og sölufyrirkomulag.
Og ekki má glevma bless-
uðu smjörinu. Halldór Lax-
ness vék að þvi i orðlagðri
áramótahugvekju sinni og
sagði meðal annars: „I
þann tíma var það talið
fjandsamlegt lýðræði i
landinu ef einhver fram-
leiddi belri vöru en annar,
alt varð að miðast við það
versta, þeir sem unnu vel
voru fáir og það gerði ekk-
ert til þó þeim væri straff-
að, en það má aldrei móðga
skussana. Þegar það komst
upp, að „norðansmjör“
væri gott þá ákváðu mjólk-
uryfirvöldin, sem hafa fyr-
irkomulag sitt frá Kristjáni
fjórða danakonúngi, að alt
smjör, ilt og gott, hvaðan
sem það var af landinu,
skyldi gert að „gæðasmjöri“
með fororðningu einsog í
dentíð, til þess að koma í
veg fyrir að mjólkurbúin
keptu hverl við annað i
gæðum.“
G. Gr.
4. tbi. viKAN 7