Vikan - 10.05.1973, Qupperneq 11

ER HÚN
SÚ BEZTA?
Þessa spumingu hefur
Harriet Andersson ekki
heyrt um sjálfa sig fyrr en
eftir leik sinn i nýjustu
mynd Ingmars Bergman
„Hvisl og hróp”. Þó hefur
hún heyrt flest og einnig
lagt sitt til málanna. En
nú hefur hún hljótt um sig.
Harriet er lifshættuleg. Þeir
sem vinna með henni vita aldrei
hvort þeir eiga von á barsmið
eða kossi frá henni. Hún ris upp
gegn öllu og öllum. Alla ævi
hefur hún leitað manns, sem
gæti haft stjórn á henni, en i þess
stað er það hún sem stjórnar
karlmönnunum. En hún er
frábær leikkona, kannske bezta
kvikmyndaleikkona heims. Hún
liggur ekki á skoðunum sinum og
hræðist hvorki vatn né eld. Það
eina sem hún ber óttablandna
virðingu fyrir er Ingmar
Bergman. Ef til er það þess
vegna sem samvinna þeirra ber
svo rikulegan ávöxt.
Vissulega er það Ingmar
Bergman, sem hefur virkjað
hæfileika þessarar frábæru leik-
konu. 1 ,,Hvisl og hróp” skapar
hún eina eftirminnilegustu
manngerð, sem sést hefur i kvik-
myndum. Mynd hennar af
deyjandi konu, sem elskar lifið
en berst við kvalafullan dauða
hefur unnið hug bæði áhorfenda
og gagnrýnenda. r
Það er ekkert óvenjulegt að
Harriet Andersson veki athygli.
Nafn hennar minnir á sögur af
fátæku stúlkunni sem varð
heimsfræg og þó enn fremur á
hina, af stúlkunni sem byrjaði
með þvi að sýna likama sinn
nakinn, en sýnir nú sálina.
En sagan af fátæku stúlkunni á
ekki við hana. Foreldrar hennar
voru ekki fátækir og að lokinni
skólagöngu vann hún fyrir sér
með lyftuvörzlu og blaðaútburði.
Fristundir sinar notaði hún til
leiklistarnáms hjá Calle
Flygare. Það leið ekki á löngu
áður en leikstjórar og
kvikmyndaframleiðendur komu
auga á hana. Hún hóf leik i kvik-
myndum en vakti ekki umtals-
verða athygli fyrr en i kvik-
myndum Bergmans. Sú fyrsta
var ,,Sumarið með Móniku.”
Hún lék lika á sviði undir stjórn
Bergmans, en kemur fyrst fram
sem fullþroska leikkona i ,,Sem i
skuggsjá.”
Eins og áður segir hefur
Harriet ekki legið á skoðunum
sinum. blaðamenn hafa kallað
hana „Lýðveldið Andersson”,
þvi að hún semur sér sin eigin
lög. Myndatökumenn hafa
kallað hana „stjórnandann”, þvi
að hún hefur skammað þá
blóðugum skömmum unz þeir
hafa samþykkt að mynda nef
hennar og sál frá réttu sjónar-
horni.
Harriet Andersson er einstæð
á fleiri en einn máta. Það er
ekkert undarlegt við það að hún
skuli ekki bera á móti þvi að hún
sé bezta leikkona heims. Henni
hefur svo oft tekizt að sanna að
hún hafi rétt fyrir sér . . .
19. TBL. VIKAN 1 1