Vikan - 03.01.1974, Side 14

Móðursýki.
— l>at> kom svolitiö óhapp
lyrjr mig i eldhúsinu i gær,
læknir, og þaö kom mér alger-
lega úr jafnvægi. Haldiö þér að
ég geti lengiö slik köst aftur?
Konan var á breytingaskeiöi,
og þaö getur orsakaö truflanir
tilfinningalega. Hún var greini-
lega mjög áhyggjufull og ég
geröi mitt bezta til aö róa hana,
svo ég baö hana aö segja mér,
hvað hefði skeö.
— Tengdamóðir min ætlaði
aö borða hjá okkur. Eg var aö
flýta mér. og þegar ég tók steik-
ina út úr ofninum, missti ég
hana á gólfiö. Eg tók hana ekki
upp, en fór aö gráta. Ég hef
aldrei komizt I annað eins.
Ég sagöi henni, að þetta væri
engin venjuleg móöursýki,
heldur afleiöingar af streitu.
Grát- eöa hátursköst, þurfa
sannarlega ekki aö vera móöur-
sýki, þótt margur vilji handa
þvi fram.
Taugaáfall getur haft áhrif á
liffæri, sem annars er alveg
heilbrigt.
Haö getur komið lyrir, aö fólk
missi málið stundarkorn, sjón
og hevrn og snertingartilfinning
geturdofnaö. f>egar þaö skeður,
er þaö ekki ein sérstök laug,
sem dofnar, heldur lófastór
svæöi.
I alvarlegum tilvikum getur
þaö skeð, aö l'ólk gleymi jafnvel
sinu eigin nafni eöa missi með-
vitund. Aökenning af þessu or-
sakar oft höfuöverk. svima,
lystarleysi og örari hjartslátt.
f>aö er algengt aö heyra fólk
segja, aö það hafi kekk i hálsin-
um og það má segja, að þannig
sé þessi tilfinning. En þetta á
sér ekki neinar sérstakar lif-
fræðilegar orsakir.
Streita og viöbrögð okkar viö
henní er eiginlega þáttur i dag-
legu lifi manna. Viö mætum ó-
þægindum á mismunandi hátt
og þeir, sem eru i góðu jafn-
vægi, velja venjulega þann
rétta. Ef við finnum aö ástæöan
liggur hjá okkur sjálfum, þá
reynum við að breyta sam-
kvæmt þvi. Ef við þurfum að
lcggja of mikið á okkur til þess,
getur þaö orsakað angist og
ótta.
Onnur viöbrögö viö óþægind-
um eru aö okkur finnst viö vera
beitt órétti. Viö reynum þa aö
löröast óþægindin og ef þaö fer
út i öfgar, þá getur það orðið
móöursýki. t>að er eiginlega
alltaf einn tilgangur með
móðursýkisköstum og það er að
linna einhverja liffræðilega or-
sök fyrir þesáum óþægindum og
þá sjúklingurinn aö kvarta um
alls konar sjúkdómseinkenni.
En það hefur sýnt sig, að sjúk-
lingurinn vill alltaf hafa áheyr-
endur. Móðursýki kemur af ó-
samstæðum viðbrögðum við
streitu, m.ö.o. taugaveiklun.
Það er yfirleitt erfitt að eiga
við þann sjúkdóm. Sjúklingur-
ínn trúir ekki ööru en að orsökin
sé lifíræðileg. baö er tilgangs-
laust aö reyna aö komast til
botns i þeim sjúkdómi, nema að
þekkja vel allar aðstæöur sjúk-
lingsinsog haga aðgerðum eftir
þvi.
Með Karí á gamlárskvöld
Framhald af bls. 13
mér garðinn? Þetta er stór garð-
ur.
Hún brosti að þessum kjána-
legu tilraunum minum til að
halda samtalinu gangandi. Mér
fannst hún ákaflega venjuleg
stúlka, gat ekki séð að neitt amaði
að henni.
— Fyrirgefið mér, sagði hún.
Við gengum eftir hellulögðum
stig og ég sá, að þar höfðu verið
gróöursettir margskonar runnar
og blóm milli trjánna. Loftslagið
virtist henta þessum gróðri vel.
Litill, tær lækur rann i gegnum
garðinn og á lækjarbakkanum
var gróðurinn mjog fallegur,
hvort sem það var af náttúrunnar
hendi eöa þá að hann var betur
hirtur.
Viö námum staðar. Hún settist
á trjábol. — Jæja, hvernig lizt yö-
ur á þennan stað?
— Það er fallegt hérna, sagði ég
og það var sannarlega rétt.
— Ég geng oft hin“að, það er
svo friðsælt við lækin'n, sagði húr
En svo spurði hún: - Hvað finnst
yður um móður mina?-
— Hún er mjög fögur kona,
sagði ég, án þess að hika.
— Já, það er hún, svaraði Kari.
— Mamma er fallegasta konan
sem ég hefi séð. Ég held að hun
sakni Austurhliöar, þar var hún
lika fegurst allra.
— Austurhliðar?
— Já, viþ bjuggum þar. Það er
rétt hjá Hamri. Hún andvarpaði.
— Þar var allt öðruvisi en hér.
— Þér sakniö þá Austurhliðar?
spurði ég, en hún svaraði ekki
spurningu minni.
— Bað móðir min yöur að tala
viö mig? spurði hún, eftir andar-
taks þögn.
Ég varð hissa yfir þessari
spurningu.
— Ekki beinlínis. En, eftir á að
hyggja, þá kom ég hingað til að
tala viö yður.
— Sagði hún yður, að ég væri að
nokkru leyti öðruvisi en annað og
venjulegt fólk?
— Já, ekki get ég neitað þvi,
þótt mér finnist erfitt að sjá það.
Hún leit snöggt á mig.
— Ég á viö það, að þú ert mjög
falleg stúlka, sagði ég.
Hún leit snöggvast i augu mér,
en sneri sér svo undan.
— Þaö er' langt siðan ég hefi
heyrt þaö, en mér finnst það nota-
legt.
— Ég segi þetta ekki til að vera
kurteis.
— Ég veit það. Sagði móöir
min, aö ég væri utan við mig, eða
eitthvað svoleiðis?
— Nei, sagði ég.
Hún brosti, daufu brosi: — Hún
heldur að ég sé æst I skapi, viðut-
an og mjög viðkvæm og að ekki sé
hægt að treysta mér. Hún heldur
aö ég þurfi að vera undir stöðugu
eftirliti allan sólarhringinn. Hún
vill fórna sér fyrir mig. Hún flutti
hingaö, svo ég gæti fengið frið
fyrir forvitnum augum. Hún vill
heldur deyja, en að veröa vitni aö
þvi, að ég verði sett á eitthvert
Framhald d bls. 34
\