Vikan - 07.03.1974, Page 14

Blóðtappi.
— Dóttir min liggur ennþá á
sjúkrahúsi, eftir aðgerð á ein-
hverju, sem læknarnir kölluðu
phlebothrombosis. Hvað er það
læknir?
Frúin var að sjálfsögðu mjög á-
hyggjufull, svo ég flýtti mér að
skýra þetta út fyrir henni:
— Það er blóðtappi i æð, i þessu
tilviki fastur við æðavegginn.
Stundum myndast þessir blóðtapp-
ar við innspýtingu i æð og svo að
sjálfsögðu af ýmsum öðrum orsök-
um. Ég hef séð blóðtappa i æð und-
ir hendinni á hraustum, ungum
manni og var hægt að rekja ástæð-
una fyrir þvi, að hann hafði ofreynt
arminn við að mála loft, en alls
ekki vanur slikum hreyfingum áð-
ur.
Ef blóðtappar koma i djúpæðar,
þá er það miklu alvarlegra mál,
eins og allir vita. Eidra fólki er
hætt við blóðtöppum, bæði vegna
aukins blóðþrýstings og veiklun á
slagæðum.
Hættan er kannski ekki eins mik-
il fyrir þann likamshluta, sem
blóðtappinn kemur i, vegna þess að
oft og jafnvel oftast er hægt að
lækna það, ekki sizt nú, þegar
hjarta-og æðaaðgerðir eru orðnar
svo algengar eins og raun ber vitni.
Það getur verið að litlir blóð-
tappar geri ekki svo mikinn usla,
en séu þeir stærri, þá geta þeir or-
sakað svo margt, sem ekki er hægt
að telja i þessum pistli.
Eftir að sjúklingur hefur náð sér,
getur áhrifanna gætt lengi og þau
lýsa sér oft i þvi, að ökklarnir
þrútna og meltingartruflun, upp-
þembu, auk annarra óþæginda.
Rúmliggjandi sjúklingar ættu að
minnsta kosti að hreyfa sem mest
fætur og ökkla. Eftir uppskurði er
það venjan, að lyfta fótunum upp,
til að koma blóðrennslinu betur af
stað og nú eru uppskurðarsjúkling-
ar yfirleitt drifnir fram úr rúmun-
um næstum um leið og þeir vakna
eftir svæfingu.
Það er þvi miður staðreynd, að
æðasjúkdómar eru orðnir alltof al-
gengir og óteljandi lyfjategundir
notaðar til þess að þynna blóðið og
koma i veg fyrir æðastiflur, sér-
staklega i kransæðum, en það
verður aldrei gert, nema undir
ströngu lækniseftirliti.
Aðalatriðið er að hreyfa sig eins
og hægt er og fyrir sjúklinga i
afturbata, að láta hafa gætur á
blóðinu.
Stundum er sjúklingum, sem
koma heim eftir legu á sjúkrahús-
um gefnar töflur og önnur lyf, sem
eiga að fyrirbyggja blóðtappa og
þynna blóðið, en þá verður lika að
athuga vel, að taka þau ekki i of
stórum skömmtum, þá þynnist
blóðið of mikið og getur verið erfitt
að stöðva blóðrennsli úr sárum.
URÍDAGBOK
LÆKNIS
Framhald af bls. 13.
séð þarna ofan frá hálsinum.
Dóttir hans Hausers var þarna
núna, i einhverju þessara gráu
húsa. 1 hverju þeirra? Ulrich
Kunzi var of ldngt i burtu til þess
að geta staðgreint húsin. Gaman
hefði honum þótt að fara þangaið
niður meðan þess var kostur.
En sólin hafði horfið á bak við
hinn háreista Wildstrubel-tind, og
unglingurinn hvarf aftur til kof-
ans. Hari gamli var að reykja, en
þegar hann sá félaga sinn koma
inn, stakk hann upp á aö þeir
slægju i slag, og þeir settust hvor
á móti öörum með borðið á milli
sin. Þeir spiluðu lengi algengt
spil, sem kallað er „brisque”, þá
snæddu þeir og gengu siöan til
sængur.
Næsti dagur var svipaöur hin-
um fyrri, þeiöur og kaldur, og
snjórinn hafði ekki aukist. Gasp-
ard gamli notaði seinni ,hluta
dagsins til þess að horfa á ernina
og aðra sjaldgæfa fugla, sem voru
svo fifldjarfir að voga sér upp til
þessara freðnu hæða. En Ulrich
fór sinar reglubundnu feröir niður
á Gemmi-hálsinn til þess að horfa
á þorpið. Að þvi búnu spiluðu þeir
á spil, köstuðu tengingum eða
léku dóminó, og töpuðu eöa unnu
agnar ögn, aðeins til þess að auka
á áhugann fyrir leiknum.
Einn morgun vakti Hari félaga
sinn. Svifandi og bjartur skýja
flóki hellti i hljóðri þögn yfir þá
hvitu löðri og huldi þá brátt i kaf-
þykkri, dökkri úðaskikkju. Þessu
fór fram i fjóra sólarhringa. Þeir
urðu að taka slagbranda frá
gluggum og hurð, og grafa göng
út frá húsinu og höggva spor til
þess að komast yfir þessa isings-
breiðu, sem tólf stunda frost hafði
gert harða eins og granit jökul-
öldunnar.
Þeir voru eins og fangar, og
voguðu sér varla út úr skýli sinu.
Þeir höföu skipt með sér verkum
og inntu þau af höndum reglu-
iega. Ulrich átti að fægja og þvo
og annast allt, sem laut að hrein-
læti. Hann klauf lika brennið, en
Gaspard Hari sauð matinn og
annaðist um eldinn. Þegar reglu-
bundnu og tilbreytingarlausu
starfi þeirra lauk spiluðu þeir
löngum á spil eða köstuðu tening-
um, þeim varð aldrei sunduroröa,
en voru alltaf rólegir og mjúkir á
manninn. Þeir voru jafnvel aldrei
óþolinmóðir eöa i slæmu skapi,
aldrei hraut styggðaryröi af vör-
um þeirra, þvi að þeir höföu lagt
inn á viðskiptareikninginn mikla
þolinmæði fyrir vetursetuna uppi
á háfjöllum.
Stundum tók Gaspard gamli
riffilinn sinn og fór út til þess að
svipast um eftir gemsum, og það
vildi til að hann vann á einni og
einni. Þá var mikið um dýrðir i
gistihúsinu á Schwarenbach, og
þeir gæddu sér á nýju keti. Morg-
un nokkurn lagði hann af stað eins
og venjulega. Frostmælirinn
sýndi átján stiga frost úti, og þar
sem sólin var ekki komin upp,
bjóst veiðimaðurinn viö aö koma
dýrunum á óvart i nánd viö Wild-
strupel, og Ulrich fór ekki á fætur