Vikan - 29.07.1976, Blaðsíða 25

aldrei dýrum. Hvolpgrey yrðu ekki
lengur bestu vinir barnanna heldur
gaeru þeir reynst verstu óvinir
þeirra. Helgarferðir upp í sveit yrðu
hreinasta martröðforeldrum af ótta
við óða hunda.
Hættan er mikil. Alþjóða heil-
brigðismálastofnuninni berast ár-
lega skýrslur um 600 —700 manns-
lát af völdum hundaæðis, en
samkvæmt áreiðanlegum heimild-
um læknaertaliðaðdauðsföllin séu
nærþvíaðvera 15000áári, einkum í
asíulöndum.
Það eru ekki háar dauðsfallatölur
sem valda skelfingunni við hunda-
æðið heldur óhugnanleg veikin og
hryllilegur dauðdaginn sem hún
hefur í för með sér.
Ef einhver er bitinn eða jafnvel
sleiktur af dýri, sem sjúkt er af
hundaæði, verður hann að leita
læknishjálpar tafarlaust. Frá því
sjúklingur smitast til þess að fyrstu
einkenni hundaæðisins koma í Ijós
geta liðið allt frá níu dögum til
tveggja ára — og þegar þeirra
verður vart þá er nánast undan-
tekningalaust orðið of seint að leita
læknis.
Fyrstu einkenni hundaæðis eru
þreyta, höfuðverkur, krampar,
ógleðiogsótthiti. Nokkrumdögum
seinna fær sjúklingurinn tök og sér
ofsjónir, hann fær krampaflog og
■reynirað bíta fólk. Röddin breytist
og verður einna líkust gelti og
sjúklingurinn tekur að froðufella.
Svo miklar kvalir fylgja því að
drekka vatn að það eitt að sjá glas
fullt af vatni fær hann til að æpa a(
ótta. Loks lamast sjúklingurinn,
fellur í dá og deyr.
Læknar geta ekkert gert fyrir
sjúklinginn annað en gefið honum
kvalastillandi lyf og þv( um Kkt til
aögera honum dauðastríðið bæri-
legra, og það fær jafnan mikiö á
jafnvel reyndustu lækna að sjá
mann deyja af hundaæði.
Refir eru skæðir smitberar. Veröa
farnar herferðir gegn fs/enska
refnum á næstunni?
Frakkar kalla það ,,La Rage" og
bretar ,,rabies" dregið af latneska
orðinu ,,Rabidus"sem merkiræöi.
Hér er það kallaö hundaæði. Á
síðastliðnum þrjátfu árum hefur
hundaæði veriö aö þokast yfir
þvera og endilanga Evrópu. Út-
breiðslan hófst í seinna stríði þegar
þúsundirúlfaflýðu Rússlandundan
leifturárásumnasista. Núerhunda-
æði oröiö daglegt brauö f allri
norðanveröri Evrópu og er á leið
suður Frakkland með hraða sem
svarar fimmtíu kílómetrum á ári.
Það er komið í Pas de Calais og
Ermarsundið er eina hindrunin á
vegi þess inn í Bretland. Atlants-
hafið breitt er vörn okkar, en
engin vörn er órjúfanleg. Lítill
gullhamstur gæti borið smitið,
köttur eða hundur, sem ferða-
menn luma á í pússi sfnu, en talið
er að allar skepnur með heitt blóö
geti tekið veikina. Helstu smitber-
ar eru hundar, kettir, úlfar, refir,
skúnkar, íkornar og minkar. Menn
hafa þá sérstöðu að þeir geta ekki
smitað aðra.
Breskyfirvöldteljaenga leið til að
komast hjá því að hundaæöis verði
vart í landinu, en þau reyna að
nota allar hugsanlegar leiöir til aö
verjast þvf að smitberi komist inn í
landið. Ef svo yröi þrátt fyrir allar
ráðstafanir er eina ráðið aö reyna
að komast fyrir sýkinguna strax og
hennar verður vart. Jafnvel bjart-
sýnustu bretar telja árið 1980
ár hundaæöisins.
DAUÐASVEITIR.
Árið 1980 gæti orðið daglegt
brauðaðsjáþar: — „Dauðasyeitir"
vopnaðra manna umkringja svæði
þar sem sýkingar hefur órðið vart
ogskjótaalltkvikt. — Hundamýlda
og í bandi. Ketti í sfofufangelsi. —
Flökkudýrum smalað saman og
lógað. — Réfaveiðar bannaðar á
sýktum sváéðum. Náttúruverndar-
mönnum þættu ekki slæmar fréttir
að refaveiðar væru bannaðar enda
nauðsynlegt til að koma f veg fyrir
að sjúkir refir bíti heilbrigöa veiöi-
hunda, en þvf má ekki gleyma aö
refaveiöar halda fjölda refanna f
skefjum.
Einna verstur fylgikvilli hunda-
æðisinsersamtsáaöforeldraryrðu
aö kema börnum sínum að klappa
Síöasta tilfellið sem vitað er um í
breska heimsveldinu var nýsjálend-
ingurinn Val Ingham. Hann dó í júlí
1975 þremur mánuöum eftir að
hann var bitinn af hvolpi^em reikaði
inn í garðinn hans. Læknirinn, sem
stundaði hann, dr. John Rollard
hefði þetta um dauðastríð Inghams
að segja:,, Ég hef aldrei séð nokkuð
þessu líkt. Það var bæði hryllilegt
og ógnvekjandi."
Skömmu áður dó 22ja ára
stúdent frá Surrey, Robert Apps,
sem fengið hafði hundaæði er hann
var að hjúkra sjúkum hundi í
Indlandi. Hann dó eftir mánaðar-
langt dauðastríð.
Bresk yfirvöld þurftu ekki þessi
tvödauðsföll til aðranka við sér, þvf
að skömmu áður höfðu þau orðið
dauðskelkuð vegna framsóknar
æðisinsíEvrópu. Lög um lengingu
sóttkvíar höfðu tekið gildi í byrjun
árs 1975, og í þeim er kveðið á um
strangar refsingar við brotum á
löggjöfinni.
Samt geta sumir aldrei látið víti
annarra verða sér til varnaðar. Það
þarf ekki nema eitt sjúkt dýr til að
kveikja bálið, aðeins eitt. Þó eiga
breskir löggæslumenn sífellt í basli
viðhunda- og dýravini, sem sí og æ
reynaað smygla gæludýrum sínum
fram hjá tollvörðum.
Ekki er allt fengið með því að
lengja sóttkvína. Árið 1969 kom
hundurinn Fritz úr sex mánaða
sóttkví eftir að hafa verið um tíma í
hundaóðu Vesturþýskalandi með
eiganda sínum frú Suzönnu
Hemsley. Samkvæmtöllumkokka-
bókum hefði mátt reiða sig á að
Fritz væri laus við hundaæði.
Samt sem áður varö Fritz óður
skömmu eftir að hann losnaði úr
kvínni og beit tvo vegfarendur.
Frú Hemsley tókst að handsama
hann í strætisvagni fullum af
skólabörnum en það kostaði hana
sjálfa bit.
Samstundis var eins og lýst
hefði yfir stríðsástandi í Camber-
ley í Surrey þar sem Fritz bjó. Frú
Hemsey var samstundis lögð inn á
spítala ásamt þrjátíu og einum
öðrum í sársaukafulla tveggja
vikan langa læknismeðferð og
hundrað öðrum hundaeigendum
var gert að skyldu að mýla hunda
sína, og hafa þá f tjóðri í sex
mánuði.
Á meöan frú Hemsley var á
sjúkrahúsinu var Camberley og
svæðið umhverfis þaulkannað af
hundrað sextíu og sex mönnum,
þar af sjötíu með alvæpni, sem
drápu allt kvikt. Samtals voru
sextíu og fjórir fuglar, refir og
íkornar drepnir af dauðasveitinni
og ótaldar eru þær skepnur sem
létu Iffið í ræsum og holum sem
voru svældar með blásýrugasi.
31. TBL. VIKAN 25