Vikan - 02.11.1978, Page 13

Hildigunnur Ólafsdóttir afbrotafræflingur.
Hvers vegna kæra þær
tala við hann, en það var til einskis. Hann
reif í þær leifar af fötum, sem enn héngu
utan á mér. Ég hrópaði og bað. Allt í einu
lá hann en sleppti þó ekki takinu á mér.
Það var eins og hann væri að bíða eftir
einhverju. Ég endurtók stöðugt, að ég
skyldi afklæðast og sofa hjá honum af
fúsum vilja, bara ef hann sleppti mér. Ég
hef ekki hugmynd um, hversu oft ég endur-
tók það — ein^nærgætnislega og varlega
og ég gat. Þó að hann héldi enn um háls
minn, náðu orðin smám saman til hans.
Hann leit á mig — og var nú loksins með
sjálfum sér — og hann trúði mér, ef hægt
er að orða það svo. Ég veit ekki, hvað hefði
gerst, ef ég hefði haldið áfram að veita
mótspyrnu. Maðurinn var eins og dýr og
það í orðsins fyllstu merkingu. Ég er hrædd
við ofbeldi, og ég óttast dauðann. En
hvernig get ég verið hrædd við kynlif án
ofbeldis? Ég veit ekki, hvernig mér
heppnaðist að stöðva æðiskast mannsins,
en mér tókst það þó.
Ég fór úr fötunum, hann flýtti sér að
leggjast ofan á mig, en forðaðist að líta í
augu mér. Hann fékk strax fullnægingu og
lagðist á bakið við hlið mér. Ég lagðist á
hliðina og horfði á hann. Ég held, að ég
hafi aldrei séð jafnhjálparvana og
örvæntingarfullt andlit. Andartak gleymdi
ég sjálfri mér og hafði óendanlega
meðaumkun með honum, þar sem hann lá
þarna og þorði ekki að líta á mig. Ég veit
ekki, hvað hefur gerst. Ég hlýt að hafa
rofið skyndilega hina leiðslukenndu nautn,
er ofbeldið veitti honum, og andartak tekist
að gera honum ljósar gerðir hans og tilfinn-
ingar. En kjarkur minn varði ekki lengi. Og
það tók hann heldur ekki langan tíma að
safna saman karlmennskunni og útskýra
það fyrir mér, hvar ég fyndi baðið. Við
brögð mín urðu eins og við var að búast, ég
staulaðist fram á baðið, og þegar ég fann
hlýjan vökvann renna milli fóta mér, náði
gráturinn yfirhöndinni, ég brotnaði
algjörlega saman. Hátt og skerandi barst
kjökrið inn í herbergið — en aðeins einu
sinni. Svo stöðvaðist það og festist einhvers
staðar inni í mér.
Ég þvoði mér og klæddi mig. Hann
opnaði fyrir mér dyrnar og fylgdi mér að
neðanjarðarlestinni. Við töluðum ekkert
saman, en þegar við komum á stöðina,
spurði hann, hvort ég vildi borða með sér.
Það leið langur tími, þar til ég megnaði
að hugsa um allar þær tilfinningar
kynþátta- og karlmannahaturs, sem þessi
atburður hafði vakið hjá mér þetta síðdegi í
Paris. Ég reyndi ekki að fara til
lögreglunnar. Ég vissi sjálf, að ég hafði
brotið óskráð lög og hlotið mína refsingu
fyrir það. Ég hafði svo sannarlega átt minn
þátt í því, að þetta hlaut að gerast.
Wenche Múhleisen
Þýð. J. Þ.
ekki?
Mjög er áberandi, þegar skýrslur um
nauðganir eru skoðaðar, hversu margar
konur, sem kært hafa, draga kæru sína til
baka. Einnig höfum við rökstuddan grun
um, að fleiri konum sé nauðgað en kærur
segja til um. Við leituðum álits Hildigunnar
Ólafsdóttur afbrotafræðings á þessu,
ásamt með öðru.
— Það er mjög erfitt að fjalla um þessi
nauðgunarmál af einhverri vissu. Bæði er,
að þau hafa lítt verið til umræðu í gegnum
tíðina, og einnig, að litlar sem engar
kannanir hafa verið gerðar. Það er ekki fyrr
en með nýju kvennahreyfingunni, að
eitthvað er farið að ræða þessi mál, og er
það vel. Varðandi það, hvort og hvers-
vegna konur skirrist við að kæra meinta
nauðgun, kemur náttúrlega ýmislegt til. Þó
held ég, að aðalatriðið sé, hvað konan er
illa í stakk búin að taka á móti nauðgun, á
ég þá bæði við andlega og líkamlega.
Uppeldi kvenna hefur fram á þennan dag
verið á þann veg, að þeim hefur verið
kennt, að það sé karlmaðurinn, sem eigi að
hafa frumkvæðið í flestum málum. Konan
meðtekur þessa kennslu, og karlmenn eru
að sjálfsögðu á sömu skoðun. Einnig er það
alkunna, að konan er eðli málsins
samkvæmt veikari líkamlega, þannig að
þegar allt kemur til alls er staða konunnar
gagnvart nauðgurum afskaplega slæm,
hvort sem litið er á líkamlegu eða andlegu
hliðina. Það er einnig athyglisvert, að þegar
konu er nauðgað, þá á hún eingöngu við
karlmenn að etja. Henni er nauðgað af
karlmanni, lögreglan, sem kært er til, er
yfirleitt eingöngu skipuð karlmönnum
o.s.frv. Þannig að ef um er að ræða
eitthvert rótfast viðhorf til kvenna á þá
leið, að þær séu veikari, þá er náttúrlega
mjög erfitt fyrir hana að leita réttar síns í
þessum heimi karlmannsins, með þá einu
kæru, að karlmaður hafi neytt aflsmunar í
samskiptum sínum við hana. Enda kemur á
daginn, að flestum kærum er vísað frá
vegna sannanaskorts.
í hugum fólks er líklega hin dæmigerða
nauðgun sú, sem á sér stað í Hljómskála-
garðinum eða einhverjum álíka stað, eftir
að rökkva tekur. Enda eru mjög margar
konur hálfsmeykar við að vera einar á ferli
á slíkum stöðum í myrkri. En ég tel þetta
alrangt, því það er örugglega mikill minni-
hluti allra nauðgana, sem á sér stað undir
slíkum kringumstæðum. Hinar dæmigerðu
nauðganir eiga sér yfirleitt stað í heima-
húsum, oft tengdar gleðskap, og eru þá
yfirleitt einhver tengsl á milli nauðgarans
og þeirrar konu, sem er nauðgað, þ.e.a.s.
þau þekkjast. Það ætti að skýra að tölu-
verðu leyti, hvers vegna fleiri nauðganir
eru ekki kærðar. Það gæti haft ófyrirsjáan-
legar afleiðingar að kæra mann bestu
vinkonu sinnar fyrir nauðgun, þannig að
útkoman verður oft sú, að skásti kosturinn
sé að láta satt kyrrt liggja.
Annar, ekki minna alvarlegur hlutur,
sem hlýst af þessu rótgróna viðhorfi til
44. tbl. Vikan 13