Vikan - 08.03.1979, Blaðsíða 50

BÖLVUN FJÁR-
SJÓÐSINS
UNDARLEG ATVIK XIX
ÆVAR R. KVARAN
Undir bláum öldum Miðjarðarhafsins lá
í 200 ár fjársjóður sem var yfir 500 milljón
dollara virði. Meðan hann lá í djúpi hafsins
var með honum grafin bölvun Ahmeds
Musaqs. En árið 1968 var hinum ramgerðu
kistum, sem höfðu að geyma gull, silfur og
skartgripi hins löngu dauða Musaqs, lyft af
botni hafsins og þá leystist enn úr læðingi
hin forna bölvun þessa morðingja og harð-
stjóra. Skal nú horfið aftur í söguna og gerð
nokkur grein fyrir þessum dularfulla
bölvaða fjársjóði.
Á átjándu öld stóð á Miðjarðarhafi mikil
ógn af sjóræningjum sem réðust þar á
kaupskip, myrtu sjómennina, rændu
auðugum farþegum og stálu hverju sem
hönd á festi. Einkanlega girntust þeir gull,
silfur og dýra skartgripi en næst á eftir því
kom svo hvers konar dýrt krydd, matvæli
og dýrmætar viðartegundir.
Mörg þessara sjóræningjaskipa áttu
athvarf undan evrópskum yfirvöldum í
borginni Tripoli á strönd Norður-Afríku,
en sá sem réð lögum og lofum í þessari borg
hét Ahmed Musaq og hagnaðist á því að
loka augum fyrir ránum og ofbeldi sjó-
ræningjanna gegn prósentuskatti af því
sem þeir stálu. Þetta fyllti fjárhirslur
Musaqs af hvers konar stolnu verðmæti. í
kvennabúri hans var gnótt evrópskra ungra
og fagurra kvenna og ekkert skorti i hvers
konar óhófi matar og drykkja. En hér fór
sem oft áður að græðgin varð afkvæmi
auðsins. Honum nægði að lokum ekki að
hljóta hluta ránfengsins, hann varð að fá
hann allan, þótt hann væri að verða stór-
auðugur maður á þessum viðskiptum. Og
snemma árs 1764 skipaði Musaq her-
mönnum sínum að taka herskip sjóræn-
ingjanna herskildi og drepa þá alla.
Þessi ráðagerð tókst í skjóli myrkurs.
Komið var að sjóræningjunum sofandi því
þeir töldu sig trygga í þessari höfn. Og í stað
þeirra setti Musaq sínar eigin skipshafnir á
ræningjaskipin. Nú var ætlunin að hefja
eigin útgerð í sjóránum og myndi nú allur
hluturinn falla honum í skaut.
Það var aðeins ein veila á ráðagerð hans
og hún var mikilvæg. Eitt var að vita af
sjóræningjum hér og þar á Miðjarðarhafi,
annað ef stjórnandi viðurkennd ríkis tók að
hefja persónulega útgerð á þessu sviði.
Þetta varð til þess að Evrópuríkin við
Miðjarðarhafið tóku höndum saman og
mynduðu sameiginlegan flota ítalskra,
franskra og enskra herskipa sem send voru
til höfuðs sjóræningjanum í Tripoli.
Snemma vors 1764 sigldi floti sex
herskipa undir flotastjórn d’Alesios
aðmíráls frá Genúa í átt til Tripoliflóa.
Tilgangur leiðangursins var augljós, að
eyðileggja flota sjóræningjans og endur-
heimta eins mikið af ránsfengnum og
mögulegt var.
Skip aðmírálsins voru skipuð þaulæfðum
leiguhermönnum og ekki voru margar
klukkustundir liðnar frá lendingu þegar
þessir hermenn ruddust inn í höll Musaqs.
Það eð Musaq varð þá ljóst að ef hann
næðist myndi hann verða látinn þola hinar
hræðilegustu pyndingar og dauða flúði
þessi ríkasti arabi Norður-Afríku í fjár-
hirslu sína og lét læsa hinum miklu og
þungu hurðum hennar gegn innrásar-
mönnum.
Orrustan innan hallarinnar var bæði
blóðug og grimm og stóð í margar klukku-
stundir. Innrásarmennirnir fundu felustað
Musaqs að lokum og brutu niður hinar
þungu og ramgerðu hurðir. Og þegar
arabanum varð ljóst að leiknum var lokið
sneri hann hnífi sínum gegn sjálfum sér og
féll svo með sársaukaópi blæðandi á gólfið.
Það tók hann nokkurn tíma að geispa
golunni og voru þetta síðustu orð hans hér
á jörðu: „Þessi fjársjóður tilheyrir mér að
eilífu. Hver sá sem stelur honum skal fá yfir
sig bölvun mína nú og að eilífu. Ég mun
koma úr myrkri dauðans og kalla hann til
ábyrgðar og færa fjársjóð minn heim að
nýju!”
Þetta virtist flestum hégómahjal hálf-
vitskerts deyjandi manns. Enda var það
engu líkara. Hvernig getur líka dauður
maður ráðskast með lifandi menn? En
þegar þess er gætt með hve dularfullum
hætti dauða þeirra hefur að höndum borið,
sem afskipti hafa haft af þessum fjársjóði,
renna á menn tvær grímur.
Þegar höllin var trygg orðin tók d’Alesio
aðmíráll sjálfur að sér stjórn á flutningi
fjársjóðsins. Samningur hans við stjórnir
Ítalíu, Frakklands og Englands hafði verið
mjög hagstæður: Hann átti að vinna bug á
sjóræningjunum í Tripoli og endurgjald
hans skyldi vera það að hann mætti slá eign
sinni á öll þau auðæfi sem honum kynnu
að falla i skaut.
Þótt d’Alesio, eins og öðrum, væri
kunnugt um bölbænir Musaqs meðan hann
var að gefa upp öndina komst hann svo að
orði við einn foringja sinna: „Dauður
maður getur ekki unnið manni neitt mein.”
Nokkrum dögum síðar, þegar búið var
að koma þessum dýrmæta farmi um borð í
skip d’Alesios aðmíráls, hélt hann til
Genúu á ítaliu rúma 2000 km í norður.
Skipsbækurnar bera með sér að þegar
skipið var komið um hálfa leið yfir
Miðjarðarhafið varð aðmírállinn skyndi-
lega veikur. „Einhvers konar taugasjúk-
dómur” stendur þar. Brátt tók kvíði manna
um borð að færast í aukana þegar það fór
að kvisast að aðmírállinn væri víst að missa
vitið. Hann tók iðulega að hrópa: „Rekið
hann burt!” og „Hann er að kvelja mig. Að
reyna að draga mig til sín!”
í káetu aðmírálsins reyndu yfirmenn
skipsins að róa hann. Þeir fullvissuðu hann
hvað eftir annað um það að enginn myndi
vinna honum tjón. En aðmírállinn vissi
betur. Skipstjóri bókaði í dagbók sína:
„Aðmirállinn æpti stöðugt að einhver rödd
væri að kalla á sig. Hann sagði að Musaq
væri þar kominn og vildi fá hann til sín.”
Þannig þjáðist d’Alesio dögum saman af
þessum hugarkvölum. En þegar þeir áttu
ekki eftir nema 300 km til heimahafnar
birtist aðmírállinn allt i einu á þilfarinu.
„Hann gekk eins og maður í svefni,” sagði
skipstjóri hans. Kvíðafullir horfðu skips-
menn á aðmírálinn rauðeygðan af svefn-
leysi, andlitið rúnum rist, föt hans rifin í
æðisköstum, hanga á borðstokknum. Þá
tók hann allt i einu að slá um sig hönd-
unum, eins og hann hefði orðið fyrir árás
einhvers ósýnilegs árásarmanns, og virtist
hann beita öllum kröftum til varnar.
Þannig sáu þeir manninn, sem hafði hæðst
að bölvunum Musaqs, bersýnilega berjast
við ósýnilegan anda arabans.
En allt i einu lauk svo þessum átökum.
D’Alesio aðmiráll, sem nú var búinn að slá
eign sinni á fjársjóð Musaqs, kastaðist
fyrir borð og hvarf í ólgandi hafið. Skipið
var vitanlega stöðvað þegar í stað og hans
var leitað á þessum slóðum klukkustundum
saman en árangurslaust. Líkami hans
fannst ekki.
Musaq hafði heimt sitt fyrsta fórnar-
lamb.
Þegar skipið kom í höfn í Genúu og gefin
var skýrsla um slysið vakti þetta eðlilega
nokkra undrun en ekki urðu þó opinberir
aðilar nokkrum ótta slegnir af þessu. Það
lék lítill vafi á því að þótt sumir hörmuðu
hinn undarlega dauða d’Alesios aðmíráls
voru aðrir sem hörmuðu ekki sérstaklega
að aðmírállinn skyldi ekki hreppa allt þetta
gull og silfur sjálfur. En frásagnir af því að
á þessum fjársjóði hvíldi bölvun létu menn
sér í léttu rúmi liggja.
Það var borgarstjóri Genúu, Francesco
Lionetti, sem var falið að hafa þennan fjár-
sjóð undir höndum. Hann lét koma honum
fyrir í vörugeymslum borgarinnar undir
herverði allan sólarhringinn, og nú tók
hann að brjóta heilann um það hvernig
best væri að notfæra sér þetta mikla fé.
Það varð vinum Lionettis borgarstjóra
50 Vikan lO.tbl.