Vikan - 08.05.1980, Síða 51

Myndskreyting: Bjarni Dagur Jónsson
^7'

Jórunni dóttur sinni og bað hana að
finna sig i svefnhúsi sínu.
Hún brá við skjótt. En þegar hún kom
til föður síns sá hún að hann var
blóðugur í andliti. Henni varð bilt við en
biskup sagði henni upp alla sögu. Jórunn
bað föður sinn mikillega fyrirgefningar á
högginu og kvað biskup hana
auðfengna. Eftir þetta vandaði hann
aldrei um þótt Jórunn léki sér við skóla-
sveina.
Um það leyti sem Jórunn var um
fermingu var fjósapiltur á Hólum sem
Stefán hét Einarsson. Hann var ættaður
úr Skagafirði, litilla manna. Ekki var
hann fríður sýnum en mjög greindur.
Páskadagsmorgun einn gekk Stefán til
lækjar þegar hann hafði mokað flórinn
til þess að þvo sér. í sama mund gekk
Jórunn biskupsdóttir lika til lækjar út
um bakdyr bæjarins. Þegar hún gekk frá
læknum gekk Stefán til lækjarins og
mættust þau. Stefán var mykjugur um
hendur en Jórunn á rauðum skarlats-
upphlut I fannhvítri línskyrtu. Þá yrti
Stefáii á Jórunni og sagði: „Má ég nú
ekki klappa þér?” Hún tók þessu
snúðuglega og sagði: „Því læturðu
svona, strákur?” Þá sagði Stefán þessa
einkennilegu setningu: „Þvi læturðu
svona, Jórunn min. Ég verð þó
maðurinn þinn!”
Ekki ræddust þau meira við í þetta
skiptið. En haustið eftir var Stefán
tekinn I skólann á Hólum og gekk honum
námið ágætlega svo hann útskrifaðist
með besta vitnisburði þegar tími var til
kominn.
Um sama leyti giftist Jórunn Hannesi
Scheving sýslumanni og tók hann Stefán
sem skrifara. Hannes var hinn mesti
ágætismaður en lifði skamma stund.
Hann dó 1. maí 1726 og er mælt að
hann hafi sagt að Stefán myndi kvænast
Jórunni eftir sinn dag.
Hannes sýslumaður bjó að Munka-
Þverá og Jórunn eftir hann og var Stefán
fyrir búi hjá henni svo árum skipti. Að
lokum fór samt svo að Jórunn varð
þunguð af hans völdum.
Hún skrifaði föður sínum og sagði
honum hvemig komið var og bað hann
að stuðla að þvi að hún fengi að giftast
Stefáni.
En foreldrum hennar þótti gjaforðið _
of lítilmótlegt fyrir dóttur sína og dróst
því að biskup svaraði bréfinu.
Þegar Jórunn sá hvað verða vildi lét
hún söðla hest og reið sjálf vestur að
Hólum, þótt hún væri harðólétt. Þar
hitti hún föður sinn og talaði svo um
fyrir honum að hann lét það eftir að hún
ætti Stefán og útvegaði hann dóttur
sinni svo uppreisn árið eftir. Síðan voru
þau gefin saman og var Stefán prestur
að Munkaþverá 1730-1734. En árið
1738 fluttu þau hjónin búferlum að
Laufási og var Stefán þar prófastur i 16
ár.
Það var einhvern tima á prófastsárum
séra Stefáns I Laufási að hann messaði
sunnudag einn siðla vetrar en dvöl varð
á messugjörðinni þvi fólk kom ekki til
kirkju. Prófastur var þá að ræða við
nokkra góða bændur, sem voru staddir
þarna i kórnum hjá honum, um sitt af
hverju en einkum lífsferil sinn. Þá varð
prófasti þessi visa af munni:
Man ég það, ég mokaði flór
með mjóum fingrabeinum,
er ég nú kominn innstur I kór
með öðrum dándissveinum.
Vísan minnti auðvitað á það þegar
séra Stefán var fjósamaður á Hólum I
æsku, eins og sagt var frá hér að framan.
Séra Stefán þótti lærdómsmaður
mikill. Hann dó árið 1754. Eftir lát hans
flutti Jórunn búferlum áð Grund i
Höfðahverfi og bjó þar I 21 ár. Hún
andaðist 1775. Jórunn hafði marga kosti
og mikla. Þau séra Stefán áttu börn sem
upp komust og lifa afkomendur þeirra
enn i dag. □
19. tbl. Vikan 51