Vikan - 18.09.1980, Blaðsíða 45

stjórinn,” sagði hún. „Og eftirlitsflokk-
ur.”
Frey vafði myndirnar upp og kom
þeim aftur fyrir undir lausu fjölinni í
borðinu sínu.
Andartökum siðar kom SS-foringinn,
Austurríkismaðurinn Rahm, og tveir
óbreyttir borgarar. Að því er Maríu
minnir best voru þeir frá aiþjóðlega
Rauða krossinum — ef til vill sviss-
neskir.
Rahm, SS-foringinn, spurði glaðlega:
„Og hvernig liður svo listamönnunum
mínum í dag?”
Allir stóðu í réttstöðu. Frey svaraði
fyrir hópinn. „Prýðilega, herra foringi.
Við erum öll önnum kafin.”
Rahm ljómaði framan I gesti sina.
„Þessir herramenn eru frá Rauða kross-
inum. Þeir fréttu af umfangsmikilli list-
sköpun hérna og málurunum okkar
góðu og langaði að líta inn á teiknistof-
una. Jæja, er þetta ekki prýðileg vinnu-
stofa, herrar mínir? Ekki beinlínis pynt-
ingaklefi eins og gyðingablöðin amer-
ísku reyna að telja okkur trú um. Frey,
sýndu mönnunum myndirnar af börn-
unum.”
Karl og Felsher horfðu á Frey sýna
nokkrar pastelmyndir. Börnin minntu
fremur á engla en soltna og skítuga
krakkana sem Karl hafði séð vera að
slást um brauðbita.
„Heillandi,” sagði annar Svisslending-
urinn. „Ákaflega heillandi.”
Nú vorum við Helena komin í það
sem rússnesku skæruliðarnir, ekki síst
gyðingarnir, kölluðu „fjölskyldubúðir”.
Fólk úr heilum samfélögum hafði flúið
til skóganna — gamalmenni, æskufólk,
ungbörn og menn sem voru fæddir leið-
togar eins og Sasha frændi.
Þau bjuggu í sönnu samfélagi, deildu
öllu, héldu fjölskyldutengslunum eins
mikið við og unnt var, gættu veikra og
gamalla og reyndu að skipuleggja ein-
hverja andspyrnu við Þjóðverja.
Búðir Sasha frænda voru meðal þeirra
þekktari. Fjöldinn var breytilegur, á bil-
inu milli 100 og 150 manns. Fólkið bjó I
bráðabirgðakofum, tjöldun:, hvers kyns
húsakynnum sem mátti hrófla upp í
skyndingu og rífa fljótt. Það var alltaf á
hreyfingu til að hvorki Þjóðverjar né
kristnu skæruliðarnir næðu því, en þeir
skutu gyðinga án þess að hugsa sig um
tvisvar. (Við Helena voru heppin þegar
við rákumst á þá.)
Mér fannst andrúmsloftið I fjöl-
skyldubúðunum alltaf draumkennt og
þokukennt. Ef fólk á annað borð talaði
saman var það gert í hálfum hljóðum.
Þarna var ekki hávært skvaldrið,
slúðrið og þræturnar sem einkenna
gyðingasamfélög. Þetta fólk hafði orðið
vitni að hræðilegum glæpum gagnvart
fjölskyldum sínum og vinum, það gaf
sér ekki tóm til að þræta innbyrðis um
smámuni.
Það voru aðeins fáein barnanna sem
virtust hafa komist hjá þessari skapgerð-
arbreytingu. Þau fóru í boltaleiki,
gerðu hvert öðru grikki, hlupu umhverf-
is eldana og kofana á þann hátt sem
börnum einum er lagið.
Við Helena vinguðumst við unga
parið, Yurí og Nadyu, sem var í fylgd
með Sasha frænda þegar hann fann
okkur. Þau höfðu átt Ijósmyndavöru-
verslun í úkraínskum bæ, sáu alla ætt-
ingja sína skotna til bana, neituðu (líkt
og viðl að hlýða kallinu um að fara í
„vinntjbúðir" og flúðu inn í skógana.
Kvöld nokkurt átum við fábrotna
máltið úr grjónum og kartöflum (það var
mikil áhætta að kaupa mat af úkraínsku
bændunum þvi þeir gátu hvenær sem
var komið upp um okkur) og horfðum á
nokkra menn biðjast fyrir handan við
kofana. Einn skæruliðinn var rabbii
nokkur, Samúel að «nafni, unglegur
maður með langleitt, sorgbitið andlit.
Ég tók eftir því að Sasha frændi slóst
ekki í hóp þeirra. Hann sat hjá einum
manna sinna og rýndi í uppdrátt af
svæðinu meðan þeir gerðu áætlun um
ránsferð. Nú vorum við búin að fá þrjá
riffla, sem öllum hafði verið stolið frá
sveitalögreglunni, en við þurftum að fá
marga í viðbót áður en við gætum ráðist
á Þjpðverjana.
„Hver er hann?” spurði ég.
„Sasha?” spurði Yurí. „Hann er
læknir.”
„Þú ert að grínast. Hvar er stofan
hans?” Minningar um föður minn gagn-
tóku mig — um húsið i Groningstrasse,
biðstofuna, lyktina af spritti sem faðir
niinn þvoði hendurnar úr. Og hvernig
hann tók púlsinn blíðlega, eða batt um
tognaða ökkla mína jafnfaglega og
nokkur þjálfari gat gert. Og þung spor
hans i stiganum, rödd hans sem alltaf
var mild og tillitssöm.
„Hann getur enn fjarlægt botnlanga.
Og það með eldhúshníf. Hann er búinn
að taka á móti tveimur börnum síðan
við komum hingað."
„Og rabbíinn?”
„Samúel Mishkin. Hann er frá sama
þorpi og SastTa. Hann vill berjast með
okkur þegar við gerum árás.”
„Svoleiðis finnst mér rabbíar eiga að
vera." sagði ég. „Kannski kemur hann
mér einhvern tíma aftur inn í bænahús-
ið.” Við Karl höfðum ekki komið þar
síðan viðáttum bar-mitzvah.
Einkaréttur á íslandi - -
IGerald Green — Bookman Agency)
Lœrið
Tnimanhússarkitektúr
/frítímum gegnum bréfaskólu
Þér getið tekið námskcið í nýtisku innréttingum í bréfaskóla. Það er sama
hvar þér búið eða hvenær þér þurfið að mæta til vinnu.
Þér getið stundað alla vinnu samtimis námskeiðinu.
Þetta nám getur skapað yður undirstöðu að skemmtilegri og arðbærari
atvinnu, og margir læra þetta líka sér til ánægju og eigin nota.
Námskeiðið fjallar um m.a.: Húsgögn, staðsetningu húsgagna, liti,
lýsingar, listir, þar á meðal listiðnað, stíltegundir, blóm og skreytingar,
nýtisku eldhúsinnréttingar, gólfklæðningu, veggklæðningu, vefnað, þar með
reiknað gólfteppi, húsgagnaáklæði, gluggatjöld, heimilishagfræði o.fl.
Vinsamlega sendid mér án skuldbindinga hœkling ydar um AKADEMISK BREVSKOLE,
INNANHÚSS Badstuestræde 13. 1209 Kubenhavn K, Danmark.
ARKITEKTÚR
NÁMSKEIÐ
Nafn
Sendiö okkur seðiUnn. eöa hringid i sima (011 13181.1 Kaupmannahöfn. f>ó Heimili
fáid þér allar upplýsingar.
VIKAN 18/9 80
3S. tbl. Vlktn 4S