Vikan - 11.12.1980, Page 39

Meginhluti nýtilegra jurtalerfa og dýraúrgangs fer forgörðum. Árleg oliunotkun i vestur-þyskum land-
búnsði nemur 3-4 milljúnum tonna af brennsluolíu, en það er einmitt orkumagnið sem fer til spillis við
að nýta ekki úrganginn.
Hálmbrennsluofninn á efri myndinni er á búgarði í Holstein i Vestur-Þýskalandi. Háimurinn er
þurrkaður til að losna við reykbruna. Hálmbalii sem vegur 400 kíló sparar 100 lítra af oHu. Á neðri
myndinni sást kráreigandinn Martin Devich stafla „spýtnarusli" til að viðurinn sé þurrari þegar að
brennslu kemur.
Misskipting gœðanna
upphitunar. Sólarorkan sem
upphaflega varðveittist í sykur-
reyrnum nýtist þannig öll áfram.
Stórfelld orkusóun er
ástunduð í landbúnaði iðnríkja
vorra daga. Fyrr á öldum
notuðu forfeður okkar sem
veiðimenn og safnarar aðeins
eina hitaeiningu til að afla sér
matvæla sem gáfu af sér 50
hitaeiningar af orku. Þetta hlut-
fall er öfugt í iðnvæddri land-
búnaðarframleiðslu. Við sóum
umhugsunarlaust 100 hita-
einingum í byggingu og rekstur
upphitaðra gróðurhúsa og
uppskerum orkugildi einnar
hitaeiningar — hvort sem það
er í vínberjum, jarðarberjum eða
kálhausum.
Við úthafsveiðar á þorski og
síld nýtist okkur aðeins einn
tuttugasti hluti orkunnar sem
iögð er í sjósóknina. Evrópskir
úthafsveiðimenn þurfa þúsund-
falt meiri orku en kínverskir
bændur til að afla sama
næringargildis í hitaeiningum.
Kínversku hrísgrjónabændurnir
gjörnýta alla þætti landbún-
aðarins, þeir rækta jörðina með
náttúrlegum áburði og beita
einkum vinnudýrum og hand-
afli.
Sambandið milli næringar og
orku getum við ráðið af okkar
daglega brauði. Til þess að
framleiða eitt kíló af hveiti-
brauði eyðum við jafngildi
þeirrar orku sem liggur í einum
Íítra af hráolíu. En hitaeining-
arnar í brauðinu jafnast aðeins á
við fimmta hluta olíulítrans.
Dráttarvélar, tilbúinn áburður,
kornmyllur, deighnoðarar,
bökunarofnar, pökkun, flutning-
ur og sölubúðir éta upp fjóra
fimmtu hluta orkunnar sem eytt
er til brauðframleiðslunnar. Ef
landbúnaður og matvæla-
iðnaður væru alls staðar reknir
eins og gert er í háþróuðum iðn-
ríkjum myndu hráolíubirgðir
heimsins endast í ellefu ár.
Birgðirnar væru búnar árið
1992.
Betri orkunýting í
landbúnaði
Einkum í landbúnaði er hægt
S o. tbl. Vikan 39