Vikan


Vikan - 18.08.1983, Blaðsíða 24

Vikan - 18.08.1983, Blaðsíða 24
■ jy semi ÖRAR FRAMFARIR Á ÝMSUM SVIÐUM LÆKNA heiminum sem geta boöið þessa meöferö og hún er mjög dýr. Verð- iö er 3—6 þúsund dollarar (nú nálægt 80—160 þúsund) fyrir hverja tilraun, en oft eru gerðar margar tilraunir við hverja konu. Glasafrjóvgun er nú einnig í nokkrum mæli notuð fyrir hjón þar sem sæðisfrumur karlsins eru of fáar til þess aö frjóvgun geti fariö fram á eðlilegan hátt. Gerðar hafa veriö tilraunir meö að taka egg úr eggjastokkunum, en í stað þess að frjóvga það á glerplötu er það sett í eggjaleiðara móöurinnar, fyrir framan skemmdina, þar sem það síöan frjóvgast á „venjulegan” hátt. Hægt er að geyma frjóvguð egg í frysti um langan tíma. I Ástralíu og Bandaríkjunum hafa veriö gerðar tilraunir með aö taka egg úr „ókunnri” konu, frjóvga það með sæði eiginmanns og koma því svo fyrir í legi eigin- konunnar þegar hún hefur ekki haft egglos eða er með erfðasjúk- dóm. Einnig er hugsanlegt aö taka egg eiginkonu sem af einhverjum ástæöum getur ekki gengið með barn, frjóvga það með sæði eigin- mannsins og koma því fyrir í líkama „gistimóður”. Sæðisinngjöf (Oft ranglega nefnd gervi- frjóvgun.) Ofrjósemi karlmanna getur stafað af því að þeir framleiöa lítið eða ekkert sæði. Orsakirnar geta verið truflanir á hormóna- starfsemi og sem þá má bæta úr með hormónalyfjagjöfum. Sé sæðismyndun ekki fjarri því að vera eðlileg, en karlinn samt ófrjór, leggur læknirinn stundum til að hjón reyni sæðisinngjöf með sæði eiginmannsins. Algengara er þó að sæði sé fengið úr sæöis- banka, ýmist nýtt eða frosiö. Nafni sæðisgjafans er alltaf haldiö algjörlega leyndu, en í sæðis- bankanum er útlit hans skráð ná- kvæmlega svo finna megi sem ná- kvæmasta samsvörun við útlit hins tilvonandi föður. Sæðisgjaf- arnir eru oftast háskólanemar sem áður hafa gengist undir mjög nákvæma læknisskoðun. Það er vænlegra til árangurs að nota nýtt sæði en frosið. Nýtt sæði má þá ekki vera eldra en um tveggja klukkustunda. Ef notað er frosið sæði er því sprautaö í frosnu ástandi inn í líkama konunnar (hún finnur ekki fyrir kulda). Áður en sæðisinngjöfin fer fram þarf konan aö hafa fylgst með tíöahring sínum og mælt sig til þess aö finna út hvenær egglos á sér stað. Venjulega er sæðinu sprautað inn annan hvern dag, í tvo til þrjá daga fyrir egglos, dag- inn sem egglosið á sér stað og dag- inn eftir. Sæöisinngjöfin fer fram á læknisstofu og að meöaltali þarf aö gera þrjár til sex tilraunir áöur en getnaður tekst. Stundum þarf að reyna oftar og stundum sjaldn- ar. Spenna og tilfinningastreita hefur því miöur oft neikvæð áhrif. Hjónum er ekki ráðlagt að nota þessa aöferð nema bæði séu inni- lega fullviss um löngun sína til þess að eignast barn með þessu móti. Læknar ráðleggja hjónum að hafa samfarir kvöldið eftir að sæðisinngjöf hefur farið fram eins og til þess að innsigla sameigin- legan vilja sinn tilfinningabönd- um. Hér á landi hefur sæðisinngjöf veriö framkvæmd um nokkurt skeiö. Um tuttugu þúsund börn, getin með þessari aöferð, fæðast ár hvert í Bandaríkjunum. „Hjálparmæður" Það er orðiö býsna algengt í Bandaríkjunum að konur taki að sér aö ganga með börn fyrir ófrjó- ar konur. Algengast er að „hjálparmóðirin” sé frjóvguð með sæði eiginmannsins, gangi með barniö og fæöi það en afsali sér því frá fæöingu. Oftast þiggur hún dágóð laun fyrir vikið og hjón- in greiöa allan kostnað. Viökom- andi aöilar undirrita samninga um öll atriöi málsins til að tryggja stööu sína, en lög og reglugerðir ná óvíöa yfir þessi fyrirbæri. Það hefur komið fyrir að konur hafa neitað aö láta barniö af hendi eftir aö þaö er fætt. Hjón í Kaliforníu höfðu fengið konu til aö ganga með barn sem eiginmaðurinn var faðir að en hún neitaði að gefa það frá sér. Hjónin lögsóttu konuna, en féllu frá málsókn þegar ljóst var að málið yröi hið fyrsta sinnar Fyrsta ..glasabarn” sem fæddist í Bandaríkjunum, ásamt foreldrum sínum. Fyrsta glasabarn heimsins, Louise Brown, ásamt foreldrum sínum og systur sem getin var með sömu aðferð. 24 ViKan 33. tbl.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.