Vikan - 22.08.1985, Side 17

. . og fjandinn
vorkenni mér þótt
ég geri eitthvað!"
Guðrún Helgadóttir í Vikuviðtali
Texti: Jón Ásgeir Myndir: Ragnar Th.
Það er fagur sumardagur í júlí þegar
við hittum Guðrúnu Helgadóttur
alþingismann að máli á heimili hennar.
Um morguninn hefur síminn vart
þagnað, fólk vill láta í Ijós álit á hressi-
legri grein, „Örlítið meira um jafnrétti",
sem Guðrún skrifaði í Þjóðviljann.
Úr stofunni, sem við sitjum í, er opið
út á svalir og fuglarnir syngja í
hávöxnum trjánum. Stór garðurinn var
ein af ástæðum þess að Guðrún festi
kaup á þessari íbúð í vesturbænum í
Reykjavík. Guðrún er í essinu sínu, kvik í
hreyfingum, lífleg og opinská. Þegar
henni er mikið niðri fyrir kveikir hún í
nýrri sígarettu.
— Hvar ólstu upp?
Ég er Hafnfirðingur. Foreldrar
mínir búa enn í húsinu sem ég ólst
upp í, amma mín og afi bjuggu
þar reyndar líka. Ég er þama mitt
í öllum kristilegheitunum, rétt
undir klausturveggnum í Hafnar-
firði. Ég gekk í kaþólskan skóla,
það vantar ekki að ég sé vel og
kristilega upp alin.
— Varstu kannski trúuð á yngri ár-
um?
Já — og ég veit ekki nema ég sé
það enn. Ég er í það minnsta í
ágætu sambandi við guð, svona á
minn hátt. Ég held að nunnumar
mínar, Sankti-Jósefssystur, hafi
síður en svo skaöað mig á nokk-
umhátt.
— Varstu þá alin upp í kaþólsku?
Nei, nei, foreldrar mínir eru
ekki kaþólskir og hafa aldrei ver-
ið. Kannski kom þetta til vegna
þess að skólinn var þama rétt hjá
húsinu. Viö gengum í hann þrjú
elstu systkinin. En við vorum nú
tíu og ætli skólagjaldið hafi ekki
á endanum staðiö í foreldrum
mínum. Við urðum ekki fleiri sem
gengum í þennan skóla.
Það var mjög merkileg lífs-
reynsla að vera hjá systrunum.
Ég gerði mér ekki grein fyrir því
fyrr en ég var orðin eldri að þær
fluttu með sér menningarviðhorf
sem kannski voru ekki hversdags-
kostir í Hafnarfirði á þessum
tíma. Þær kenndu mér að hlusta á
tónlist, rækta blóm og hafa hreint
og fallegt í kringum mig. I
fiskiþorpum á Islandi var fólk
ekki fyrst og fremst upptekið af
þessu.
— Á hvaða aldri varstu i skólanum?
Ég var í kaþólska skólanum alla
mína bamaskólatíð. Reyndar sótti
ég áður almennan bamaskóla því
að ég elti þangað vinkonu mína
sem ég hef þekkt alla mína ævi,
það er Sigrún Amórsdóttir, kenn-
ari í Hafnafirði. Viö vorum sam-
lokur frá því við fæddumst og má
segja aö við séum það enn.
Sigrún varð skólaskyld á undan
mér og ég elti hana eitt ár í skól-
ann áður en ég fór í bamaskóla.
Hvaðan hafurðu þennan kraft,
þatta anargi — þú art rithöfundur,
hefur varið borgarfulltrúi, þing-
maður. . . ?
Ég veit það ekki, Jón. Ég held
að það sé að hluta því að þakka að
lífsbaráttan var hörð. Ég er jú
svona stríðslokabam — og við
krökkum þessa tíma blasti að gef-
ast upp eða lifa af. Ég er ekki að
innleiða neina fátækrarómantik
en ég er hrædd um að krakkar,
sem alast upp við það í velferðar-
ríkjunum að þurfa aldrei að reyna
neitt á sig eða leysa neitt vanda-
mál — ég held að þeir veröi ekki
eins seigir og við erum mörg frá
þessumtíma.
Energí, — það er enginn vandi
að vera energískur ef maður er
heilbrigður og hraustur. Ég hef
alltaf verið fílhraust og fjandinn
vorkenni mér þótt ég geri eitt-
hvað!
Nú, svo er ég elst af tíu systkin-
um og elstu systur eru víst með
afbrigðum ráðríkar og afskipta-
samar. Það hefur löngum verið
vitað mál — bræður mínir halda
því áreiðanlega fram!
Ég hlaut svona ósköp heiövirt ís-
lenskt alþýðuuppeldi. Foreldrar
mínir gátu ekkert gefið mér í bein-
hörðum peningum, bókum né öðru
slíku. En þau voru ekki
menningarfjandsamleg eins og
margt fólk var seinna. Okkur voru
í raun og veru gefnar væntingar —
það er held ég mikilvægt. Nýríkt
fólk gleymdi þessum þætti.
Það var kannski aldrei haft orð
á því, en við vissum að það var til
betra líf, skemmtilegra og þægi-
legra heldur en við lifðum og þau
lifðu. En — það urðum við bara
einfaldlega að nálgast sjálf, það
var enginn sem skenkti okkur það
á silfurbakka.
— Foreldrarnir?
Þeirra bakgrunnur er dálítið
ólíkur. Faðir minn var einn sjö
systkina, hann missti móður sína
og yngsta systkinið í spönsku veik-
inni en við það tvístraðist heimil-
ið. Pabbi var heppinn, hann ólst
upp hjá indælis fólki á Vatnsleysu-
strönd sem hefur verið mín fóður-
fjölskylda. Mamma var hins veg-
ar frá þekktu höfuðbóli í Rangár-
vallasýslu, Bjólu í Holtum. Vegur
þess var raunar orðinn harla lítill
þegar hún ólst upp, mér skilst að
þeir Bjólubræður hafi að ein-
hverju leyti sett býlið á hausinn
með hrossabraski. Upp úr því flyt-
34. tbl. ViKan 17