Vikan - 23.10.1986, Page 22

Myndbandið 7. þáttur
Leiðbeinandi: Marteinn Sigurgeirsson
Myndataka
Lýsing
- Þarf nokkur aukaljós þar sem þessar nýju
vídeómyndavélar eru svo ljósnæmar?
Vissulega þurfa þessar nýju myndavéiar minni
birtu en eldri vélar, þegar myndað er inni. Ef lýs-
ingin er ekki mikil vilja víðar myndir verða
óskarpar og kornóttar. Þetla á einnig við í of lít-
illi birtu. Best er að hafa sem mesta og besta
lýsingu, þá verður myndin skarpari og þéttari.
Lýsing á mynd er þáttur sem oft vill gleymast.
Eins og kunnugt er hefur sjónvarpsskjárinn aðeins
tvær víddir en hin þriðja, dýpt, 'ræðst mjög af
lýsingunni sem einnig hefur áhrif á áhorfandann
hvað varðar stemmningu í myndinni.
- Hver er besta lýsingin?
Líklega er besta lýsingin fyrir myndbandið þeg-
ar vel er bjart úti og skýjað. Skuggar eru þá fáir
og birtan jöfn. í miklu sólskini verða oft of mikl-
ar andstæður (contrast). Skuggar verða of dökkir
og þeir hlutir, sem sólin skín á, verða of ljósir eða
gefa of mikið endurkast og geta skilið eftir sig
slikju í hliðarhreyfingum. Við innilýsingu reynum
við ávallt að líkja eftir sólarljósinu, sem er náttúru-
leg birta sem endurvarpast frá öllum þeim hlutum
sem hún fellur á.
- Hvernig er best að lýsa inni?
Stundum er hægt að hagræða þeim Ijósum sem
fyrir eru, láta kastara lýsa á vegg og fá óbeina
lýsingu. Oft á tíðum er hægt að nota birtu utan
frá, til dæmis ef eru stórir suðurgluggar. Þá á
ekki að hafa kveikt inni því tvær eða fleiri gerðir
ljósa fara ekki vel saman. Það verður að muna
að stilla á réttan úti/inni filter og taka litastillingu
með því að láta birtuna, sem notuð er, falla á
hvitan flöt sem linsunni er beint að á meðan ýtt
er á WB takkann, eins og áður hefur verið minnst
á.
Grunnlýsing inni er oft með Ijóskösturum.
Aðalljósið (key iight) er haft til hliðar við mynda-
vélina og ofar. Það er oft innan við eða um 20°
á hugsaðri augnlínu þess sem myndaður er ef um
persónu er að ræða. Hæð ijóssins er einnig mikil-
væg. Ef það er of langt frá verða áhrifin kynleg,
augnabrýr, kinnbein og haka verða ýkt sem getur
verið ágætt í hryllingsmyndum. Ef ljósið er of
hátt hverfa augun í skugga sem getur náð niður
á varir. Besta staða fyrir aðalljós er oftast í 40°
fyrir ofan hugsaða augnlínu sem líkist nokkuð
hæð sólar og verða þeir skuggar, sem myndast
við þetta, nokkuð eðlilegir. Úl frá aðalljósinu er
öðrum ljósum stillt upp.
Fylliljós (fill lights) er notað til þess að dreifa
skuggum sem koma frá aðalljósinu en það er oft
helmingi daufara en aðalljósið. Það má dempa
með þunnum pappír (tracin paper) og einnig aðal-
ljósið ef birtan er full sterk. Ef fyrirmyndin horfir
beint í myndavélina er fylliljós haft þeim megin
við myndavélina sem aðalljósið er ekki. Fylliljós
er oft haft nær myndavélinni og neðar en aðalljós.
Þriðja ljósið er bakljós (back light). Það er
notað til þess að aðskilja fyrirmyndina frá bak-
grunninum og til þess að skerpa útlínur, einnig
til þess að fá ljós á axlir og gljáa á hár. Það er bakgrunninn, eyðir skuggum og gefur myndinni
staðsett aftan og ofan við fyrirmyndina, til dæm- dýpt. Ef aðeins er tiltækt eitt kvikmyndaljós er
is 50°. Bakljós má ekki lýsa á linsu tökuvélarinnar hægt að láta það lýsa á Ijósan flöt, til dæmis loft.
eða vera hættulega nálægt fyrirmyndinni. Stund- og þannig næst óbein lýsing sem gefur oft ágæta
um er bætt við fjórða Ijósinu. Það lýsir upp sjálfan raun.
Þegar myndað er á móti Ijósi, til dæmis gluggum, verða fyrirmyndirnar undirlýstar ef Ijósmæiirinn
í myndavélinni er sjálfvirkur. Þetta má oft laga með því að handstilla Ijósopið eða fara nær
myndefninu svo að gluggarnir hverfi að mestu.
Hér má sjá nokkrar gerðir ijósa: a) Halogenljós.
b) Ljósapera i skermi c) Halogenljós með kæl-
ingu (1000 w). d) Ljós með stillilegum geisla.
Hver eru helstu lýsingarvandamálin?
Þau eru aðallega tvö, ófullnægjandi lýsing, sem
ráða verður ból á með aukaljósum eins og greint
hefur verið frá, og mótljóslýsing sem dregur hið
sjálfvirka Ijósop myndavélarinnar niður þegar
myndað er á móti sterkri birtu, svo sem sól eða
stórum, björtum glugga. Fyrirmyndin verður þá
of dökk því Ijósmælirinn tekur meðaltal af mynd-
fletinum. Stundum er hægt að lýsa fyrirmyndina
með aukaljósi eða endurskinsfleti sem birtan fell-
ur á og endurkastast á fyrirmyndina, sem lýsist
upp. Ef þessu verður ekki við komið verður
myndatökumaðurinn að færa sig og mynda und-
an birtunni ef það er hægt. Einnig er hægt að
stjórna ljósopinu á sumum vélum. Þá er hægt að
stækka Ijósopið svo fyrirmyndin fái næga lýsingu
en þá verður bakgrunnurinn yfirlýstur en það
gerir minna til ef hann er aukaatriði. Mynd-
bandið þolir ekki sterka lýsingu með stórum,
dökkum flötum. Reynið að deyfa alla lýsingu
með því að beina sterkum Ijósum að veggjum eða
lofti svo hún verði jöfn. I lýsingunni felast oft
ákveðin áhrif sem ekki nást með orðum. Það
kemur með æfingunni.
22 VIKAN 43. TBL