Vikan - 06.08.1987, Blaðsíða 55

sögðu að gera það. En við skulum borða
fyrst. Síðan skulum við spjalla um stund og
fá okkur í eina pípu. Þér veitir ekkert af því
að slappa svolítið af - og raunar þarf ég þess
líka. Auk þess ber það ekki oft við að ég fái
slíka gesti. En það var ekki fallegt af þér að
ræna gömlu konuna í Nesi.“
Hann mælti: „Var þetta nokkurt illvirki
fyrst mér tókst að framkvæma það svona
prúðmannlega og á svona mannúðlegan hátt?
Það var þá helst með þetta handklæði, en hún
var svo kjaftfor, kerlingin, að ég komst ekki
hjá því að gera það. Ég er viss um að þetta
var þörf reynsla fyrir hana. Og peningarnir?
Ég er sannfærður um að hún hefði aldrei
notað eina einustu krónu af þeim, hvað þá
meira. Hún hugsar ekki um annað en að safna
- og þá kannski líka að grafa peningana i
jörð þegar líður að lokadægri hennar.“
Ég hellti öðru sinni í bollana og sagði:
„Vera má að þú hafir rétt fyrir þér. Ég hef
aldrei litið á málið frá þessu sjónarhomi."
„Þetta breytir engu hjá henni,“ sagði hann
og hló. „Hún greiðir enga húsaleigu og hún
borðar áreiðanlega litið. Og hún drekkur víst
ekki annað en kaffi. Nú getur hún byrjað að
safna að nýju. Ef hún lifir í tíu ár enn get ég
heimsótt hana aftur.“
„Þú verður tekinn fastur fyrr en seinna."
„Það er engan veginn víst. Þú veist ef til
vill að ég er afdankaður leikari. Þeir sögðu
að ég hefði ekki nógu góða hæfileika. En ég
gerði mér fljótt grein fyrir að ég hafði hæfi-
leika til annarra starfa. Þar komst ég vel
áfram. Ég er einn á mínu sviði - í mínu fagi
- hér um slóðir því að ég beiti aldrei miklu
valdi. Ég er of mikill listamaður til þess. Og
ég beiti öðrum aðferðum en hinir. Ég beiti
fyndni, hugmyndaflugi, sjálfhæðni og nokkr-
um öðrum eiginleikum sem ég minnist ekki á
- en einkum hugmyndaflugi. Ég get séð inn
í hugskot viðskiptavina minna. Ég sé einnig
inn i hugskot þitt. Þú munt ekki segja til
mín. Hvers vegna þú gerir það ekki veit ég
ekki með vissu - ekki ennþá. En þú gerir það
ekki.“
„Ef til vill hefurðu rétt fyrir þér,“ sagði ég
og um mig fór einhver furðuleg vellíðunar-
kennd.
Ég hef ekki snætt með mörgum sem hafa
notið matar síns eins vel. Hann neytti hans
mjög rólega, gaf sér góðan tíma og hrósaði
því sem fram var reitt.
Hann mælti: „Mér varð brátt ljóst að ég
bjó yfir fjölþættum hæfileikum þótt talið væri
að þeir ættu ekki beint við í leikhúsinu. Og
láttu þér ekki detta í hug að það séu aðeins
gamlar konur sem ég hugsa um. Ég hugsa
einnig til þeirra yngri en um þær er önnur saga.
Ennfremur á ég auðvelt með að ná traustum
tengslum við karlmenn. Ég get heillað þá og
komið í veg fyrir að þeir beiti mótspyrnu eins
og þú hefur kannski orðið var við. Ég beiti
fyndni og hugarflugi og vissum atriðum öðr-
um sem eru mín eigin leyndarmál. Ég veit
ekki heldur til að ég eigi einn einasta óvin í
lögreglunni. Þeim geðjast vel að mér. Hitt er
svo annað mál að auðvitað vildu þeir gjarna
festa hendur í hári mínu en þeir geta það
ekki.“
„En að veitast þannig að háaldraðri konu,“
sagði ég aftur þykkjuþungur.
„Eftirlaunafólk nýtur sérréttinda nú á tím-
um,“ sagði hann og hló. „Það hefur alltof
mikið fé á milli handa. Ég hjálpa því aðeins
til að losna við kúfinn af því. Heldurðu raun-
verulega að ég ræni fátæklinga? Ég hef i fyllstu
alvöru hugsað mér að deila kjörum með þeim
þegar þar að kemur, eins og Gestur heitinn
Bárðarson."
„Já, það ættirðu að gera,“ sagði ég kulda-
lega.
„Flestir eru alltof kærulausir með peninga
sína,“ sagði hann og andvarpaði - geyma þá
á glámbekk með skrauti og skartmunum -
eru hreinasta freisting. Segðu mér eitt - finnst
þér að þeir eigi nokkuð betra skilið?“
„Þú segir sitt af hverju, karlinn," sagði ég
og hló. „Það var ánægjulegt að þú skyldir
líta inn. En nú skaltu fá þér blund hér í nótt
hjá heiðarlegu fólki. Og svo áttu morgundag-
inn sjálfur. Ég hygg að ég sleppi því að hringja
í sýslumanninn."
„Nei, það gerirðu áreiðanlega ekki,“ sagði
hann og fékk sér eina brauðsneið í viðbót.
Þegar nokkuð leið á kvöldið kom konan
mín aftur heim. Hún fékk sér tesopa með
okkur og spjallaði við okkur töluverða stund.
Henni geðjaðist vel að gestinum og lét ekki í
ljós neina sérstaka undrun vegna komu hans.
Ég sagði henni að sjálfsögðu frá því hvernig
fundum okkar hafði borið saman. En svo
sagði hún allt í einu að hún væri þreytt og
ætlaði að fara að sofa. Hún mundi búa um
gestinn á svefnsófanum hér niðri.
Þegar hún var farin sagði ég: „Nú skulum
við tveir fá okkur í lítil staup. Ég á hálfa
viskíflösku sem konan veit ekkert um. Hún
er ekkert hrifin af þess háttar en nú á það
vel við. Og ég þarf ekki að aka bílnum á
morgun.“
Ég kveikti upp í aminum, sótti viskíflösk-
una og staupin og við sátum við ánægjulegar
samræður langt fram á nótt.
„En börnin?“ sagði hann svo allt í einu.
„Hvar hefurðu þau?“
„Við höfum ekki enn eignast börn,“ svar-
aði ég fremur stuttaralega. „Það er það eina
sem hér vantar.“
„Já, einmitt það,“ sagði hann hugsandi.
„Hún getur ekki eignast börn. Það var leiðin-
legt.“
„Þeir segja að frumur minar séu ekki nógu
þróttmiklar,“ svaraði ég önuglega. „Ég get
nú ekki skilið það - en þetta segja þeir, sér-
fræðingarnir."
Já, svona er ég - tala gjarna um hvað sem
er við ókunnugt fólk sem mér geðjast vel að.
Má vera að það sé einhver veikleiki.
Hvorugur okkar varð ölvaður. Við áttum
aðeins hægara með að spjalla saman. Við
ræddum um hvað sem var en þó mest um
okkur sjálfa. Mér fannst ég vera fróðari um
margt þegar viðræðum okkar lauk.
„Gættu þess nú vel að peningar liggi ekki
hér neins staðar á glámbekk,“ sagði hann
þegar hann var að búast til hvíldar á svefnsóf-
anum.
„Ég held það komi aldrei fyrir okkur," svar-
aði ég. „Auk þess hef ég enga trú á að þú
tækir þá þótt svo væri.“
„Vertu ekki of viss um það,“ svaraði hann
og hló.
Ég sofnaði samstundis og ég hallaði mér
út af. Einhvern tíma um nóttina rumskaði ég
eitthvað við það að konan mín fór á fætur
og gekk út. Salernið, hugsaði ég í svefnrofun-
um. Ég man að ég gerði mér líka aðeins grein
fyrir því að vindur og regn dundu enn á glugg-
unum. En svo féll ég strax aftur í fastasvefn.
Gestur okkar var farinn þegar við komum
á fætur. Hann hafði farið í fötunum mínum
góðu sem ég lánaði honum. Hans föt lágu
vel skoluð og þurr á snúru yfir baðkerinu.
Auk þess hafði hann farið í nýjum regnfrakka
sem ég átti í fatahenginu því að enn var helli-
rigning úti. Nokkru seinna komumst við svo
að því að hann hafði líka náð í peninga, þrjú
þúsund og fimm hundruð krónur, sem konan
hafði skilið eftir óvart í skúffu undir speglinum
í anddyrinu.
Sem betur fór lá silfurborðbúnaðurinn ekki
á lausu. Konan mín á leynilegan stað þar sem
hún geymir hann ávallt eftir að hann hefur
verið notaður. Raunar hef ég oft brosað að
henni vegna þessarar varfærni.
í fyrstu tók ég þetta óstinnt upp og hef
sennilega farið að líkt og Ingibjörg gamla í
Nesi. En þegar ég hafði hugsað mig vel um
gat ég ekki annað en brosað að þessu öllu
því að þrátt fyrir hlýjar viðtökur okkar og
góða fyrirgreiðslu hafði þessi forherti ræningi
einnig leikið hlutverk sitt hér af sömu list og
honum var lagin.
Ég kærði aldrei tap okkar til lögreglunnar.
Konan mín lagði heldur enga áherslu á að
við gerðum það.
En mér varð stundum hugsað til þess hvers
vegna ég hefði ekki hringt í sýslumanninn
meðan gestur minn var í baðinu.
Þegar leið á veturinn varð furðuleg breyting
á konu minni.
Laugardagskvöld eitt hjúfraði hún sig
elskulega að mér og sagði að nú hefði krafta-
verk gerst: Við ættum von á barni...
„Það hefur þá bara verið þvaður sem lækn-
arnir hafa sagt,“ hvíslaði hún fagnandi.
„Hamingjunni sé lof,“ sagði ég bæði hreyk-
inn og glaður. „Þú veist að ég hef alltaf haft
ákveðinn grun um það.“
Við eignuðumst telpu - yndislegt, vel skap-
að barn með brún augu.
Öðru hverju hugsa ég með nokkurri samúð
til næturgestsins sem við höfðum eitt sinn því
að hvað eru nærföt, góður alfatnaður, ný
regnkápa og þrjú þúsund og fimm hundruð
krónur í samanburði við þá miklu hamingju
sem okkur hefur nú hlotnast?
Og öðru hverju dettur mér líka í hug, þótt
ég hafi ekki orð á því við konu mína, að raun-
ar hefði ég ekki haft neitt á móti því að hann
liti hér inn aftur.