Vikan - 26.01.1989, Síða 24

Abúðarfullur smákokkur lemur köttinn í tunnunni, en hún gefúr sig ekki fyrr en í
fúlla hnefanna. Hápunktinum er náð þegar tunnan hrynur og þá heldur fólk heim
á leið eða á grímuböll með krakkana.
Lifandi köttur
var í tunnunni
Stúlkur reyndu að hengja poka með
ösku á bak stráka, en þeir endurguidu það
með því að hegnja poka með steinum á
stúlkurnar. Sumir telja að steinninn hafi
verið valin vegna þess að konum var áður
fyrr drekkt með því að hengja steiníylltan
poka um háls þeirra og þetta sé tákn þess
grimmilega tíma. í dag eru öskupokarnir
tómir og oft mjög skrautlegir útlits. Krökk-
um þykir fatt betra en hengja einn slíkan í
fúilorðið fólk á förnum vegi. En Akureyr-
ingar hafa líka lengi haft annan sið, það að
slá köttinn úr tunnunni á öskudag. Slíkt
þekkist núorðið einnig í höfúðborginni.
„Ég hef trú á að þessi siður sé fenginn
frá tímum Dana hérlendis." sagði Lárus
Zophoníasson, bókavörður Akureyringa.
„Það eru til heimildir ffá þessari uppá-
komu ffá árinu 1867, en þá skrifaði faðir
Nonna og Manna, Sveinn Þórarinsson, um
þessa athöfn. f dag er þetta orðið miklu
litríkara og skrautlegra en var í gamla
daga. Áður fyrr var jafnvel hafður lifandi
köttur í tunnunni og liðin voru miklu fáerri
og jafhffamt stærri. Ég veit til þess að ein-
hverntímann fyrr á öldinni sló í brýnu
milli tveggja hópa, sem enduðu á því að
berjast á ísílögðum pollinum. Slíkar vær-
ingar þekkjast að sjáifsögðu ekki í dag.“
Látbragð og búningar
minntu á hermennsku
,Á mínum yngri árum, fyrir seinni
heimsstyrjöldina, voru búningarnir mikið
stíiaðir upp á hermennsku, matrósaföt
voru kannski borðalögð og hóparnir
gengu í beinni röð eins og vel þjálfaðir
hermenn. Síðan þetta var hefúr íbúafjöld-
inn margfaldast og venjurnar breyst með
nýju fólki og búningarnir eru orðnir hinir
skrautlegustu," sagði Lárus. Gunnur Gunn-
arsdóttir er ein þeirra sem hefúr handfjatl-
að fjölmarga litskrúðuga búninga, enda
Mæðgurnar Gunnur Gunnarsdóttir og
Hulda Steingrímsdóttir sniða nýjan galla,
gangandi klukku.
hefúr hún alið upp fjórar dætur og son
sem öll hafa tekið þátt í öskudeginum og
svo er hún iðin við að sauma.
„Það leggja margar konur mikla vinnu í
búningana og síðustu dagana hittast sumar
þeirra og sauma saman,“ sagði Gunnur.
„Sömu búningarnir eru off notaðir í mörg
ár, ganga á milli systkina eða vinafólks.
Fólk frer hugmyndir uppúr blöðum eða
stílfeerir einhverjar sögupersónur sem það
hefúr séð eða lesið um. Þetta er mikil
hátíð hjá krökkunum og þau eru komin
eldsnemma á feetur á morgnana, til í tuskið
og eru svo drekkhiaðin pokum um hádegi.
Svo endar fengsæll dagurinn á fúrðufata-
balii þar sem ærslabelgirnir fá útrás. Þetta
setur mikinn svip á bæinn og gefúr lífinu
lit,“ sagði Gunnur. □
lonnifer Ames
Rauðskinna
Sími: 651099
Hann lýsti í kríng með sínu
vasaljósi. Þama vom fót-
spor altt um kríng og virt-
ust ný. Ein spor frá veggnum að
Ijósinu en síðan mörk í kríngum
það og loks tvenn spor milli vasa-
Ijóssins og kvíslarinnar, sem
þama var skammt frá. Hugh rakti
sporín. Þau enduðú í mikilli upp-
rótaðrí leðju á kvíslarbakkanum.
Hann lýsti niður í kvíslina og
stirðnaði upp. Leigh liðþjálfi lá
upp í loft á botninum á kvíslinni.
Hann var dauður. Höfuðkúpan
hafði veríð moluð öðm megin af
þungu höggi.
BÓKAÚTGÁFAN
raudskinna
24 VIKAN 2. TBL.1989