Vikan - 09.03.1989, Qupperneq 9

líka heyrst að klæðnaður hennar beri vott
um eyðslusemi á því sviði, sem ekki sé til
fyrirmyndar. Reyndar hefur Salóme sjálf
bent á að þar skipti meira máli að vera út-
sjónarsamur og skipulagður. En þess má
líka minnast að í 1. maí göngu fyrir þrem-
ur árum sá einn gönguhópurinn ástæðu til
að nota eftirfarandi slagorð: Við viljum líka
föt eins og Salóme.
Þó svo að hér hafi langt mál verið haft
um klæðaburð Salóme Þorkelsdóttur al-
þingsmanns þá er engan veginn verið að
gera því skóna að hennar helsta mark á Al-
þingi íslendinga sé að bera af á þeim vett-
vangi. Það á ekki við nein rök að styðjast,
ffemur en að þar sitji einhver innan dyra,
sem stefni að því að bera af í lélegum
klæðaburði.
Hafði engar stórar
hugsjónir í byrjun
Salóme situr á þingi vegna þess að hún
telur sig eiga þar fullt erindi. Það er hins
vegar ekki þar með sagt að kvennaskóla-
stúlkan úr Reykjavík sem um tvítugt gerð-
ist bóndakona í sveit hafl alltaf verið viss
um erindi sitt á Alþingi. í blaði Kvenrétt-
indafélags íslands — 19. júní - sagði
Salóme eftirfarandi um upphaf þingferils
síns:
„Ég er ein af þeim konu sem lét til
leiðast. Hafði engar stórar hugsjónir í byrj-
un en fann fljótlega að þetta var bæði
áhugavert og skemmtilegt viðfangsefni.
Starfið á þingi er vissulega krefjandi. Fylgja
verður flóknum þingsköpum, sem tekur
tíma að venjast, og vinnudagarnir eru oft
langir en ég hef mikla ánægju af starflnu. Ef
ekki væri ánægjan risi maður varla undir
álaginu.“
Þingferill Salóme Þorkelsdóttur hefur
verið farsæll. Hún hefur að sönnu ekki ver-
ið mjög áberandi þingmaður vegna þeirra
mála sem hún hefur flutt. Hennar helstu
hugðarefhi er að sögn samþingsmanna
hennar „mjúku málin “ svokölluðu. Eins
og fleiri góðir og gegnir þingmenn geldur
Salóme þess að vera ekki á kafl í þeirri
snarrugluðu efnahags- og fjármálaredd-
ingapólitík sem þar ríður helst húsum og
fær mest rými í fjölmiðlum.
Með fuilum Ijósum
Hún hefur hins vegar sýnt, að þegar
henni þykir ástæða til, þá getur hún rekið
sín mál í gegn. Gott dæmi um það er til
dæmis framganga hennar í því að fá hrað-
brautina vestur og norður á land upplýsta
norður fyrir þettbýlið í heimabyggð sinni,
Mosfellsbæ. Salóme þótti gangur þess máls
hægur og beitti sér mjög fyrir framgangi
þess. Einnig má minnast þess að hún var
fyrsti flutningsmaður að tillögu, sem síðan
varð að lögum um að bifreiðar hér á landi
skyldu aka með fullum ljósum allan sólar-
hringinn, allan ársins hring.
Andstæðingur Salóme í pólitík en þing-
maður fyrir sama kjördæmi segir hana til-
lögugóða í þingnefndum en ekki atkvæða-
PALLADÓMUR
mikla á þeim vettvangi. Þessi sami þing-
maður segir hana líka ötula við að mæta
á sameiginlegum fundum þingmanna
Reykjaneskjördæmis, sem þeir eigi með
ýnmsum fulltrúum sveitarfélaga í kjör-
dæminu. „Ég sný mér hins vegar ekki til
hennar, þegar ég þarf að ná einhverjum
samningum við íhaldið," segir þessi sami
þingmaður.
Kellingin úr
Mosfellssveitinni
Salóme Þorkelsdóttir er yflrleitt vel lát-
in í kjördæmi sínu að sögn kunnugra. Að
vísu hafa sumir sjálfstæðismenn í hópi
Suðurnesjamanna kallað hana „kellinguna
úr Mosfellsveitinni" og látið lítið yfir affek-
um hennar á sviði mála í fiskvinnslu og
veiðum. Rétt er það að sjómannsdóttirin
úr Reykjavík hefiir lítið beitt sér í þeim
efnum á Alþingi svo séð verði.
Sjálfstæðismaður í forustusveit í kaup-
stað í Reykjaneskjördæmi lét þau orð falla
um Salóme Þorkelsdóttur, að hún væri
mikil sjálfstæðiskona, viljug í flokksstarfi
og jákvæð þar á fundum. „Salóme er félags-
lega sinnuð manneskja, sem ekki er í
pólitík fyrir peninga eða í eiginhagsmuna-
skyni," sagði þessi sjálfstæðismaður. Hann
sagði líka að heyra mætti það á Salóme, að
henni þætti karlaveldið í flokknum snið-
ganga sig nokkuð í pólitíkinni og þar nyti
hún ekki sannmælis.
Vildi hemja Albert og Eykon
Þessum sjálfetæðismanni var líka minn-
isstætt atvik sem gerðist í effi deild Alþing-
is í forsetatíð Salóme þar. Þá áttust þeir við
í ræðustól Albert Guðmundsson og Eyjólf-
ur Konráð Jónsson. Þeir hafi deilt hart
og báðir farið fram yfir tilskilinn ræðutíma
og hafi Salóme forseti viljað hemja þá
kappana. Þeir hafi hvorugur látið sér segj-
ast við orð forseta fýrr en effir nokkurt
þóf. Þarna hafi Salóme greinilega þótt sér
stórlega misboðið.
Öllum heimildum ber saman um að
Salóme Þoreklsdóttur þyki nokkuð að sér
klemmt í karlaveldinu í þingflokki Sjálf-
stæðismanna. Fyrir því eru raunar líka
hennar eigin orð. Þingflokkurinn valdi
hana þó í sæti forseta í effi deild fyrsta ís-
lenskra kvenna. Þeir sem ekki telja Salóme
þurfa að kvarta yfir sínu hlutskipti benda
gjarnan á þetta og segja að þeir vegsaukar,
sem sjálfstæðismenn hafi haft um að velja
á Alþingi séu ekki fleiri en það að Salóme
megi vel við una forsetasætið í efri deild.
Barátta um vegtyllur
Krafa hennar um forsetastól í samein-
uðu þingi hafi ekki verið raunhæf. Þar hafi
sjálfstæðisþingmenn valið Þorvald Garðar
Kristjánsson, sem hafi gegnt því starfi áður
og ekki hafi verið nein þau rök fyrir hendi
að skipta þar um.
Einnig hafa þau rök komið ffam, að á
sjálfu Alþingi komi ekki til greina að velja
fólk í embætti effir kynferði. Þar nái menn
sínum stöðum í harðri innbyrðis baráttu
án tillits til kyns. Þetta eigi ekki síst við í
stórum flokki eins og Sjálfetæðisflokki.
Á þriðja áratug þessarar aldar var keppt
í langhlaupi, - víðavangshlaupi — sem
nefht var Álafosshlaupið. Hlaupið var ffá
Álafossi í Mosfellssveit og til Reykjavíkur.
Árið 1924 — ef rétt er munað — kom ungur
sjómaður í land af vetrarvertíð. Þá var yfir-
leitt langt stopp á vorin hjá togurunum,
þar til þeir fóru á síldveiðar. Þessi ungi
maður hafði áhuga á íþróttum og tók til
við æfingar og skráði sig í Álafosshlaupið.
Öllum á óvart kom hann fýrstur í mark á
Austurvelli í Reykjavík og sigraði. Þessi
ungi maður var Þorkell Sigurðsson, faðir
Salóme alþingismanns og húsmóður í
Mosfellsbæ.
Gott pólitískt hlaup
Pólitískt hlaup Salóme Þorkelsdóttur úr
Mosfellssveitinni, sem nú er orðin bær
og niður í Alþingi við Austurvöll var á sín-
um tíma óvænt sigurganga, kannski ekki
síst fyrir sjálfan hlauparann. Sigrar hennar
í pólitík hljóta líka, þegar allt er skoðað, að
teljast mun fleiri en ósigrarnir.
Sjálf hefur Salóme sagt að stórar hug-
sjónir hafi ekki leitt hana inn á Alþingi.
Slíkt hlýtur líka að teljast eðlilegt. Fólk á
miðjum aldri burðast sjaldnast sér til gæfu
með mikið af hugsjónum en kannski með
því meira af raunsæi og reynslu. Salóme
Þorkelsdóttir trúir ekki á byltingu. Hún
trúir hinsvegar á jákvæða þróun mála eins
og sá sem ber þess merki að hafa farið far-
sælan æviveg.
Við kynni sín af störfunum á Alþingi hef-
ur Salóme hins vegar fundið eins og fleiri,
sem þar sitja og hafa setið, að þar er áhuga-
verður vinnustaður. Til að njóta sín á þeim
vettvangi þarf hins vegar töluvert pólitískt
úthald. Þess sjást ekki nein merki að
Salóme Þorkelsdóttur sé að bresta það
úthald.
Pólitískt kapphlaup
Þingmönnum Sjálfetæðisflokksins í
Reykjaneskjördæmi, hvorki Salóme Þor-
kelsdóttur, né öðrum, blandast víst engum
hugur um það, að fýrir þeim flestum eða
öllum liggur á næstu misserum erfitt pólit-
ískt kapphlaup. Krafan um endurnýjun í
efstu sætum á framboðslista flokksins í
næstu Alþingiskosningum hlýtur að vera
þeim öllum ljós. Að vísu gæti — þó ótrúlegt
kunni að þykja — það eitthvað létt kapp-
hlaupið, að fáir vilji taka þátt í því með
þeim — eða gegn þeim.
Salóme Þorkelsdóttir stendur hins vegar
engan veginn verr að vígi fyrir þetta kom-
andi kapphlaup heldur en aðrir sjálfetæðis-
þingmenn í Reykjaneskjördæmi. Meira að
segja getur vel verið að þá komi henni
jafnvel kynferðið að gagni. í það minnsta
eru ekki enn í augsýn þær sjálfstæðiskonur
í Reykjaneskjördæmi, sem Iíklegar verða
taldar í harða ffamboðsbaráttu.
5. TBL. 1989 VIKAN 9