Vikan - 14.12.1989, Qupperneq 79

GROÐURMORNIÐ
Jólastjarnan þrltug
Fyrsta jólastjarnan leit dagsins Ijós
í gróðurhúsinu hjó Harald Ljones
við Harðangursfjörð í Noregi
TEXTI: ÁSTHILDUR G. STEINSEN
Algengasta jólablómið nú til dags er
rauða jólastjarnan sem er hvarvetna
notuð til skreytinga yfir veturinn. Þó
að við þekkjum öll þetta blóm vita fair
að fyrsta jólastjaman leit dagsins ljós í
gróðurhúsi við Harðangursfjörð í
Noregi.
Það var Harald Ljones garðyrkjubóndi
sem fann þetta afbrigði á milli annarra
plantna í gróðurhúsi sínu fyrir rúmum
þrjátíu árum og núna er hún vinsælasta
skrautjurtin yfir jólahátíðina.
Á BLÓMASÝNINGU
í KAUPMANNAHÖFN
Árið 1962 var haldin mikil blómasýning
í Kaupmannahöfh og þá sýndi Harald Ljon-
es þetta afbrigði sitt í deild Norðmanna á
sýningunni. Plöntunni gaf hann nafhið vík-
ingurinn og vakti hún gífurlega athygli
sýningargesta. .Jólastjörnur hafa verið
notaðar sem stofujurtir í mörg ár,“ segir
Harald Ljones, sem nú er rúmfega áttræð-
ur, „en þær stjörnur voru með löngum
stilk, líkt og þær sem vaxa villtar í hitabelt-
inu. Þær stóðu aðeins í vikutíma og það
var erfitt að rækta þær í gróðurhúsi."
Harald Ljones býr við Harðangursfjörð-
inn, aðeins nokkurra tíma keyrslu frá
Bergen, og það var þar sem fýrsta jóla-
stjarnan varð til.
„Það var dag einn haustið 1956 að ég
fann smáafleggjara á milli annarra jóla-
stjarna í gróðurhúsinu. Mér sýndist plant-
an vera djúprauð á lit svo ég tók hana með
mér inn í stofú. Og viti menn, hún hélt
litnum alveg fram á vor.“ Harald hefúr
eytt miklum tíma í að ffjóvga þessa nýju
jurt og dönsku garðyrkjumennirnir vildu
ekki trúa því að þetta væri náttúrujurt.
GARÐYRKJUBÓNDI AF TILVIUUN
í raun og veru ætlaði Harald ekki að
eyða lífinu í plöntur. Hann ætlaði sér í list-
nám þegar hann var yngri, einhvers konar
handverk, en öll kennsla var svo dýr að
hann tók að nema klæðskeraiðn í staðinn.
En heima hjá sér ræktaði hann kál og gul-
rætur sem hann svo seldi íbúunum báðum
megin Harðangursfjarðarins. Hann hjólaði
um með vörurnar — smátt og smátt óx
tómstundaiðja hans og gaf svo vel af sér að
hann ákvað að byggja gróðurhús. Þetta
hús var 4x 2,5 m og kostaði fimm þúsund
krónur. Nú á hann tólf gróðurhús og er
það mest jólastjörnunni að þakka.
Nú blómstra milljónir af jólastjörnum í
öllum heimsálfum og Harald hefúr fengið
fjölda verðlauna fyrir þetta jólablóm sitt.
74 VIKAN 25.TBI. 1989