Vikan - 05.03.1992, Page 8

Halldór stundar heilsurækt en kveðst ekki vera
nógu duglegur við það. „Þessi ferðalög setja allt
úr skorðum."
kosinn á Alþingi, og mér skilst aö ég sé í hópi
þeirra tíu núverandi þingmanna sem lengst
hafa setið á þingi. Ég hef hinsvegar ekki gert
þaö upp viö mig, hvort ég er tilbúinn að taka við
formennsku í Framsóknarflokknum. Þaö hefur
vissulega verið um þaö talaö og ég geri mér
grein fyrir því aö ég þarf aö gera þaö upp viö
mig. Ég tel þaö mikilvægt fyrir þá sem taka aö
sér forystu í stjórnmálaflokkum að hafa viö-
tæka reynslu. Ég hef tekið eftir því aö það veld-
ur mönnum vissum erfiðleikum aö taka viö for-
ystu án þingreynslu og án þess að hafa setið í
ríkisstjórn. En þetta verður nú að skýrast. Viö
höfum verið gæfusamir meö þaö í Framsókn-
arflokknum aö standa ávallt vel aö baki okkar
formönnum. Það er ekki eftirsóknarvert aö vera
formaður í stjórnmálaflokki. Það er aö mínu
mati eitt allra erfiðasta starf í þjóðfélaginu, og
ég er ekki tilbúinn að taka þaö aö mér nema ég
hafi mjög víðtækan stuðning.
- Þú hefur ekki baöaö þig eins mikiö í fjöl-
miölaljósinu undanfarið og sumir ágætir
þingmenn. Ertu svona hlédrægur?
Ég býst nú viö aö margir myndu segja þaö,
aö ég væri hlédrægur aö eðlisfari. Ég er alinn
upp í umhverfi, þar sem hógværö hefur veriö
metin aö veröleikum og ég hef alltaf kunnaö vel
við þann eðliskost, ekki síst hjá Skaftfellingum,
sem ég hef umgengist. Og þó aö mér hafi
stundum fundist hógværö þeirra ganga út í
nokkrar öfgar, þá hef ég alltaf veriö hrifinn af
slíkum mönnum. En ég geri mér auðvitað grein
fyrir því, aö það er ekki hægt aö starfa í stjórn-
málum án þess að láta stundum á sér bera. En
ég er ekki tilbúinn til þess, nema ég telji mig
hafa eitthvað aö segja.
- Finnst þér vaxandi árátta meöal þing-
manna að þurfa að auglýsa sig með einhverj-
um hætti meðal fólks?
Þingmenn þurfa á stuðningi fólksins aö halda
og þess vegna er eðlilegt aö þeir vilji koma sér
á framfæri. Ég held hinsvegar aö þaö sé mikil-
vægt fyrir okkur sem í stjórnmálum störfum, aö
gera þetta meö þeim hætti sem okkur er eöli-
legt. Almenningur á rétt á því aö meta okkur
eins og viö erum. En flestir þekkja mig og mín
störf, þannig að ég tel að ég þurfi ekkert sér-
staklega á því aö halda að kynna mig með ein-
hverjum nýjum hætti.
SJÁVARÚTVEGSRÁÐHERRA f 8 ÁR
- Þú ert jafnvel kallaður sjávarútvegsráðherra
í fjölmiðlum.
Það er nú sennilega vegna þess að ég var
svo lengi þar og þaö voru mikii átök um þann
málaflokk meöan ég gegndi því starfi. Það vildi
nú svo til, aö þegar veriö var aö mynda ríkis-
stjórnina 1983, geröi ég frekar ráö fyrir því að
fara í fjármálaráðuneytið, og ég held að
embættismenn þar hafi margir hverjir gert ráð
fyrir því líka. Hinsvegar gerðist það síðasta sól-
arhringinn, aö farið var að tala um sjávar-
útvegsmálin, þar sem menn stóöu frammi fyrir
miklum vanda, rekstrarerfiðleikum og gífurleg-
um skuldum, eins og oft áöur. Og þá bar svo
viö, að þaö vildi helst enginn í þaö ráöuneyti
fara. Steingrimur Hermannsson, sem myndaði
þessa ríkisstjórn, sagði viö mig, að ég yrði að
taka þetta aö mér, og ég gerði það. Ég hef ekki
litið á slík vandamál sem óviðráðanleg. Þetta
var einfaldlega úrlausnarefni, sem mjög mikil-
vægt var aö takast á við. Sjálfstæðisflokkurinn
vildi þá taka aö sér ríkisfjármálin og setti Albert
Guðmundsson í þau. Ég er aftur á móti afar
ánægöur meö aö þaö hefur orðið sú breyting á,
aö nú er sjávarútvegsráðuneytið eitt eftirsótt-
asta ráðuneytið, þegar ríkisstjórnir eru mynd-
aðar. Menn deila hart um þaö og geröu það
síðast þegar ríkisstjórn var mynduð. Ég tók eft-
ir því, aö Alþýðuflokkurinn var afar vonsvikinn
yfir því aö hafa ekki fengið sjávarútvegsráöu-
neytið.
- Þröstur Ólafsson segir aö sjávarútvegur-
inn væri betur á vegi staddur ef ríkisstjórn
Steingríms Hermannssonar heföi ekki komið
til. Ertu sannfæröur um aö þær aðgerðir sem
gripið var til í sjávarútvegsmálum í þeirri stjórn
hafi verið réttar?
Þær voru réttar miðað við þær aðstæður sem
þá voru. Við sáum enga aðra leið út úr vandan-
um, nema að sætta sig við fjöldagjaldþrot.
Margir halda að ekkert muni tapast við slík
fjöldagjaldþrot. En það er alveg Ijóst að ef sú leið
hefði verið farin, hefði það farið mjög illa með
t.d. Fiskveiðasjóð, Landsbankann og fjölmarga
aðila í samfélaginu. Þetta hefði lent á þessum
stofnunum ríkisins. Og ég er aigjörlega sann-
færður um það, að tapið hefði orðið miklu
meira. Þar að auki hefðu ákveðin byggðarlög
fengið rothögg og eignir á þeim stöðum orðið
einskis virði. Þá heföu komið upp feiknarlega
mikil félagsleg vandamál, á mjög stuttum tíma,
sem íslendingar hefðu þurft að glíma við.
Dæmið er því ekki hugsað til enda, þegar þessi
gagnrýni er sett fram. Hin leiðin var sem betur
fer ekki prófuð, en ég býst við að til þess sé
tækifæri nú. En ég vildi ekki bera ábyrgð á slík-
um vinnubrögðum. Aðalatriðiö er þó að skapa
þann rekstrargrundvöll í sjávarútvegi, að fyrir-
tækin geti við eðlilegar aðstæður greitt skuldir
sínar. Davíð forsætisráðherra segir alltaf, að
allir sjóðir séu tómir, en ég vil minna á það að
á sama tíma var safnað upp þremur milljörðum
í Verðjöfnunarsjóð. Nú eru þessir peningar til.
Síðast í gær var ég að tala við forstöðumann
tiltölulega lítils fyrirtækis austur á landi. Hann
sagði: „Fyrirtæki mitt á 24 milljónir inni í Verð-
jöfnunarsjóði. Ef ég hefði þessa peninga í dag,
þá væru öll þau vandamál sem eru á mínu
borði leyst." Þetta er staðreynd, sem þessir
ágætu stjórnarherrar núna minnast aldrei á.
HÖFUM VANRÆKT FLOKKSSTARFIÐ
- Víkjum aftur að Framsóknarflokknum. Get-
urðu fallist á það sjónarmið andstæðinganna
að tími hafi verið kominn til að flokkurinn fengi
frí frá stjórnarstörfum? Var Framsókn búin að
vera of lengi í ríkisstjórn?
Nei, ég er ekki þeirrar skoöunar. En ég alveg
viss um þaö, aö vera Framsóknarflokksins utan
ríkisstjórnar núna hefur sannfært marga um að
það sé mikilvægt að flokkurinn sé í stjórn. En
auðvitað hlaut sá tími að koma að Framsókn-
arflokkurinn færi í stjórnarandstöðu, eftirsvona
langa veru í ríkisstjórn.
- Hvaða áhrif hefur langvarandi stjórnarseta
á flokksstarfið?
Flokksstarfið hefur verið vanrækt, m.a.
vegna þess að forystumennirnir hafa verið önn-
um kafnir í landsmálum. Við fáum nú tækifæri
til þess að byggja það betur upp, en það mun
taka nokkurn tíma.
- Nú virðist flokkurinn ekki höfða mjög til
fólks á höfuðborgarsvæðinu. Er það ekki
áhyggjuefni fyrir ykkur að hafa ekki meira fylgi
en raun ber vitni í þéttbýlinu?
Jú, það er mjög slæmt og er eitt helsta
vandamál Framsóknarflokksins. Ég get að vísu
ekki fullyrt neitt um ástæðurnar, en svo virðist
sem menn telji að við stöndum oft og tíðum of
fast með hagsmunum landsbyggöarinnar. Við
höfum hinsvegar ávallt verið þeirrar skoðunar,
aö hagsmunir höfuðborgarsvæðisins og lands-
byggðarinnar fari saman. En þaö er Ijóst aö við
þurfum að leggja mjög mikla áherslu á að
styrkja okkur hér á höfuðborgarsvæðinu. Og ég
á von á þvi að það muni reynast okkur auð-
veldara í stjórnarandstöðu en í ríkisstjórn.
- Hver er forystuflokkur stjórnarandstöð-
unnar? Oft virðist heyrast hæst i alþýöubanda-
lagsmönnum í stjórnarandstöðunni.
Við teljum okkur vera forystuflokk i stjórnar-
andstöðu, enda stærsti flokkurinn. Ég vil reka
málefnalega stjórnarandstöðu, og um þaö
erum við sammála í Framsóknarflokknum. Al-
þýöubandalagið á sér ötula talsmenn og að
sjálfsögðu heyrist í þeim, en við erum ekki í
neinni keppni við þá.
GOTT SAMSTARF VIÐ
KVENNALISTANN
- Þú situr með Kvennalistakonur á báðar
hendur á Alþingi. Hvernig líkar þér við Kvenna-
listann og störf hans?
Ég hef átt mjög gott samstarf við Kvennalist-
ann í nefndum þingsins í vetur. í efnahags- og
viðskiptanefnd situr Kristín Ástgeirsdóttir og við
höfum átt afar gott samstarf. í sjávarútvegs-
nefnd situr Anna Ólafsdóttir Björnsson, og ég
hef líka átt mjög gott samstarf við hana. Ég hef
rætt mun meira við fulltrúa Kvennalistans á
þessum vetri en áður og ég vænti góðs af
áframhaldandi samstarfi við þær.
- Hver er reynslan af breyttu fyrirkomulagi á
Alþingi, sem starfar nú í fyrsta sinn í einni mál-
stofu? Er þessi breyting að öllu leyti til bóta?
Ég hef orðið fyrir nokkrum vonbrigðum með
þessa breytingu. Ég studdi hana, en ég tel að
ekki hafi tekist nægilega vel til. Ég tel að það sé
að hluta til vegna þess hve stjórnarliðið hefur
gengið hart fram í mörgum málum að því er
varðar þingstörfin og skipulag þingsins. Þaö
næst aldrei góður árangur í þingstörfum nema
með því móti að stjórnarandstaðan fái verulega
ábyrgð á þinghaldinu.
Halldór er sem kunnugt er þingmaður fyrir
Frh. á bls 37
8 VIKAN 5. TBL. 1992