Vikan - 05.03.1992, Qupperneq 10

TEXTl: VALGERÐUR JÓNSDÓTTIR / MYNDIR: BINNI
„Tilgangurinn með stofnun foreldradeildar innan
Landssamtaka áhugafólks um flogaveiki, LAUF, er
að vinna að sameiginlegum baráttumálum barnanna
því þau eiga oft við önnur vandamál að stríða en
fullorðnir," segir Guðlaug María Bjarnadóttir er við
hittum hana að máli í kjallara Þjóðleikhússins. Hún
er um þessar mundir að vinna í barnaleikritinu um
Emil í Kattholti en veikindi dóttur hennar hafa haft í
för með sér að hún hefur þurft að draga saman
seglin í vinnu. Dóttir hennar, Ella, er með henni og
teiknar myndir meðan við ræðum saman. Meðan á
samtalinu stendur fær hún vægt krampakast sem
lýsir sér í því að hún fær störu og dettur út í örfáar
sekúndur. Þessi störuflog fær hún frá fimm til þrjátíu
sinnum á klukkustund.
Það voru þær Guðlaug
María og Olga Björg
Jónsdóttir sem báru
fram tillögu um stofnun sér-
stakrar deildar innan LAUF á
aðalfundi félagsins í október á
síðastliðnu ári og var tillagan
samþykkt samhljóða. Stofn-
fundur deildarinnar var svo
haldinn í desember. „Við vor-
um þá með fyrirlestur um
flogaveiki hjá börnum en ætl-
unin er að halda fyrirlestra
einu sinni í mánuði og rabb-
fundi þess á milli. Næsti fyrir-
lestur verður um sorg og sorg-
arviðbrögð vegna veikra barna
og við höfum einnig ákveðið
nokkur önnur efni, svo sem of-
verndun barna, börn á sjúkra-
húsum og stöðu fjölskyldu
sem er með veikt barn," segir
Guðlaug María.
- Hvað er flogaveiki og
hvernig lýsir hún sér?
„Það eru til nokkrar tegundir
af flogaveiki," segir hún.
„Flogaveikin er nokkuð al-
gengur sjúkdómur, fimm af
hverjum hundrað börnum geta
búist við að fá að minnsta kosti
eitt krampakast áður en þau
ná fullorðinsaldri. I sumum til-
fellum er þó ekki um raunveru-
lega flogaveiki að ræða heldur
svokallaðan hitakrampa sem
líkist flogaveikikasti. Sum börn
fá hitakrampa einu sinni en
önnur fá krampa í hvert sinn
sem þau fá ákveðinn hita, allt
til þriggja ára aldurs. Best
er að bregðast við þessum
krömpum með því að hafa
börnin léttklædd, dúða þau
ekki inn í teppi og sængur eins
og gert var, láta þau vera í
svölu herbergi og drekka kald-
an vökva. Fólk verður yfirleitt
skelfingu lostið þegar barn fær
krampakast því það er mjög
erfitt að horfa upp á þessi köst
og menn venjast þeim aldrei.
Þaö er sjálfsagt að fara með
börnin á sjúkrahús til að ganga
úr skugga um hvað amar að
þeim.
Flogaveiki er mjög marg-
breytilegur sjúkdómur og getur
birst á ýmsan hátt. Til dæmis
eru til tvær megingerðir af
ungbarnaflogaveiki, önnur er
kölluð góðkynja en hin illkynja.
Það er tiltölulega stutt síðan
var farið að greina þarna á
milli. Síðan greinist flogaveiki
á ýmsum aldursskeiðum allt
fram á elliár. Oft er flogaveikin
hluti af stærra vandamáli,
kemur í kjölfar slyss eða
áverka eða heilablóðfalls
þannig að rafleiðni heilans
truflast.
Flogaveiki er oft skipt í þrjá
meginflokka eftir tegund flog-
anna fyrir utan ungbarnafloga-
veikina. Ein tegundin nefnist
krampaflogaveiki en einkenni
hennar eru stórir krampar um
allan líkamann, sjúklingurinn
verður meðvitundarlaus og
kippist taktfast til. Augun
renna til, fólk getur misst þvag
og saur í verstu köstunum og
munnvatn rennur úr munnvik-
unum. Þetta er það sem kallað
var niðurfallssýki hér áður fyrr
og menn óttuðust mjög.
Önnur tegund veikinnar er
nefnd störuflogaveiki. Fólk
dettur út í smátíma, missir at-
hyglina í eina til fimm sekúnd-
ur. Þriðja tegundin er kölluð
ráðvilluflog. Þau byrja oft með
því að fólk nuddar föt sín eða
eitthvert atferli er endurtekið
taktfast. Þetta fólk hefur oft
▲ Guðlaug
María
Bjarnadótt-
ir og Ólafur
Haukur
Símonar-
son ásamt
börnum
sínum
Elínu
Sigríði
Maríu og
Frey.
Mf$ -
10 VIKAN 5.TBL.1992