Vikan - 11.06.1992, Blaðsíða 76

Ég víldi ekki að gamli maðurinn yrði þess var að ég læki mynd af honum, hélt því
myndavélinni í kjöltunni og smellti af úr mjaðmarhæð án þess að lita nokkurn tima
i gegnum vélina. Árangurinn kom á óvart og sýnir skýrt fram á hve skurður
myndarinnar og sjónarhorn skipta miklu máli og hvernig tilviljun getur unnið með
Ijósmyndaranum.
A Kyrrðin er fullkomin i
eyjunni sem hvílir í skugga
Esjunnar. Síðustu geislar
sólarinnar endurkastast frá
skýjunum og það veldur mýkt
næturbirtunnar.
4 Skuggi síðdegissólarinnar
segir söguna í þessari mynd
sem væri engan veginn eins
sterk ef hun væri ekki skorin
svona knappt.
snýst um. Filman í myndavél-
inni skrásetur þaö endurkast
Ijóss sem verður af viöfangs-
efninu sem er myndaö hverju
sinni en áherslur og stemmn-
ing myndarinnar ráöast aö
miklu leyti af Ijósgjafa, Ijós-
magni, stefnu og lit Ijóssins.
Algengasti Ijósgjafinn viö
myndatökur er sólarljósiö sem
býður upp á endalausa val-
kosti fyrir Ijósmyndara sem er
vakandi og þolinmóöur. Þaö á
ekki síst viö hér á landi þar
sem öfgarnar í birtunni á milli
árstiöa eru jafnmiklar og raun
ber vitni og þá skemmir ekki
fjölbreytnin i veörinu. Viö ís-
lendingar höfum viljaö festast
svolítið i því aö taka bara fram
myndavélarnar þegar heið-
skírt er og glampandi sól en
þaö er sem betur fer aö breyt-
ast. Einhver sagöi um Pál Stef-
ánsson, Ijósmyndara lceland
Review, aö sú sérstaöa sem
hann skapaði sér snemma á
ferli sínum byggöist ekki síst á
þvi aö hann heföi verið fyrstur
landa sinna til aö taka myndir í
rigningu.
Aö koma auga á þá mögu-
leika sem mismunandi birtu-
skilyröi fela í sér er fyrst og
fremst spurning um þjálfun og
æfingín skapar meistarann.
Afstaöa sólar gagnvart hnatt-
stööu landsins er mjög sér-
stæö hér á landi og er mörgum
erlendum Ijósmyndurum öf-
undarefni. Sú staðreynd aö
sólin fer ekki hærra á himin-
hvelfinguna gerir það aö verk-
um að tími Ijósaskiptanna er
lengri hjá okkur en í löndum
nær miöbaug en þaö eru þeir
timar dags sem eru hvaö vin-
sælastir til myndatöku hjá
flestum Ijósmyndurum. Ég er
alls ekki aö tala eingöngu um
myndir þar sem sólarupprás
eöa sólarlag eru viöfangsefniö
heldur veröur öll „teikning" í
umhverfinu skarpari viö þessi
birtuskilyröi. Skuggarnir veröa
meiri og lýsing frá lágu sjónar-
horni dregur skýrarfram áferö-
ina á yfirboröi viðfangsefnis-
ins.
Ljósmyndun snýst ekki siö-
ur um aö skoöa gaumgæfilega
þær Ijósmyndir sem maöur sér
á mismunandi vettvangi og
átta sig á því hvers vegna ein
mynd er annarri sterkari. Ljós-
mynd er aldrei annað en brot
af veruleikanum meö tilliti til
tíma og rýmis. Þannig er hægt
aö velta fyrir sér sjónarhorni
Ijósmyndarans, lýsingu og
skuröi myndarinnar og sam-
spili mismunandi þátta innan
myndflatarins sem skapa dýpt
myndarinnar.
Ljósmyndarinn er sögumaö-
ur sem stendur frammi fyrir
óendanlegum frásagnarval-
kostum þegar hann mundar
myndavélina. Oft skiptir ekki
síöur máli þaö sem er haldiö
utan frásagnarinnar en það
sem fylgir sögunni. Einföld-
ustu hlutir geta ummyndast
þegar þeir eru teknir úr hefö-
bundnu samhengi og ný hlut-
ræn sambönd veröa gjarnan til
í Ijósmyndun.
Tæknilega séö er Ijósmynd-
un gjarnan skipt í flokka eftir
filmustærö en skerpa myndar-
innar ræöst aö mestu leyti af
henni. Myndavélarnar eru
stærri og þyngri eftir þvi sem
filman er stærri en langalgeng-
asta filmustæröin er 35 mm.
Viö munum einbeita okkur aö
þeirri stærö í umfjölluninni um
filmur og vélar en í næstu Viku
verður hugaö aö þeim mögu-
leikum sem mismunandi 35
mm myndavélar bjóöa upp á.
76 VIKAN 12. TBL. 19°2