Vikan - 01.10.1994, Page 12

MYNDLIST
USTAMAÐUR
RADDARINNAR
TEXTI: SVAVA JÓNSDÓTTIR UÓSM.: KRISTJÁN E. EINARSSON
Framúrstefnulistamaöur-
inn Magnús Pálsson hef-
ur víða komið við í list-
sköpun sinni. Hann réðst
ekki á garðinn þar sem
hann er lægstur því fyrir
hartnær 20 árum kom
hann, ásamt Hildi Hákon-
ardóttur, á fót nýlistadeild
Myndlista- og handíöa-
skóla íslands. í septem-
ber var opnuð á Kjarvals-
stöðum yfirlitssýning á
verkum þessa fjölhæfa
listamanns sem á síðustu
árum hefur snúið sér að
*
jóladag árið 1929
kom Magnús í heim-
inn og er Eskifjörður
fæðingarbær hans. Á árun-
um 1949 - 1951 stundaði
hann nám í leikmyndagerð í
Englandi, veturinn 1953 -
1954 var hann nemandi í
Handíða- og myndlistaskól-
anum og veturinn 1955 -
1956 nam hann leikmynda-
gerð í Austurríki. Hann vann
við leikmyndagerð hjá Þjóð-
leikhúsinu, Leikfélagi Reykja-
vtkur, Iðnó og leikhópnum
Grímu. Á árunum 1975 -
1984 var hann kennari við
Myndlista- og handíðaskóla
íslands.
YFIR í MYNDLISTINA
„Leikmyndagerð er dálítið
ófrjáls listgrein," segir Magn-
ús. „Maður er svo háður öðr-
um. Háður hugmyndum ann-
arra.“ Hann var rúmlega þrí-
tugur þegar hann sneri baki
við leikhúsinu og sökkti sér
niður í myndlistina þótt hann
hafi af og til tekið að sér ein-
stök verkefni í leikmynda-
gerð. „Þetta var töluvert
stökk. Töluverð átök. Bæði
út á við og inn á við.“
Um listina segir Magnús:
„Hún er frumsköpun eða
uppgötvun af tilfinningaleg-
um toga. Sköpun hugarins
en greinir sig frá vísindalegri
uppgötvun. Efnissköpun er
háð tilfinningum." Síðustu 35
árin hefur hann helgað líf sitt
þessari list og hefur verið
óhræddur við nýjungar. Á ár-
unum 1965 - 1972 var tíma-
bil SÚM-hópsins en „opin-
ber“ myndlist í landinu átti
ekki upp á pallborðið hjá
honum. Magnús var reyndar
aldrei einn af hópnum en
hann vann engu að síður
mikið með honum og sýndi í
Gallerí SÚM. „Þetta var
kannski dálítið unggæðislegt
grín,“ segir hann. „En náttúr-
lega ekki bara grín. Fjör-
legt. Skemmtilegt. Töluverð-
ur kjarkur.
Fólk tók listaverkum SÚM-
manna með tómlæti. Stund-
um með reiði. Fólk átti ekki
von á þessu. Það kom mér
ekkert á óvart að þessu væri
tekið með tómlæti. En ég hef
stundum verið hissa þegar
ég hef mætt reiði. Mér hefur
fundist þetta vera fremur
saklaus iðja og óg hef verið
hissa á því þegar fólk hefur
verið að abbast mikið af
illsku út í verk sem hafa ver-
ið sett upp í sakleysi og gerð
í sakleysi af ákveðinni þrá til
sköpunar. Nýsköpunar. Það
er synd þegar fólk bregst illa
við slíku. Það skilur ekki að
þetta er vel meint og ekki
„negatív" ætlun á bak við
það þó verið sé að ýta dálítið
við þjóðfélaginu."
NÝJA DEILDIN OLLI
DEILUM
„í áratugi var búin að
brenna í mér þörf fyrir að
koma yngri viðhorfum inn í
kennsluna þannig að það
væru ekki einungis eldri við-
horf sem ríktu þar,“ segir
Magnús um stofnun nýlista-
deildar Myndlista- og hand-
iðaskólans. „Þessi nýju við-
horf voru logandi í Evrópu
og Ameríku. Þau liggja í loft-
inu og koma út úr þjóðfólag-
inu sjálfu þannig að þetta
verður ekki bara til í hausun-
um á einhverjum listamönn-
um. Þetta eru ákveðnar
„víbrasjónir" í þjóðfélaginu
og þetta skynjar maður.
Listamenn leita eftir þeim og
skynja þær ef þeir hafa
loftnetið í lagi. Samskipti við
aðra listamenn í öðrum lönd-
um kynda náttúrlega undir
þessu og gera þetta óskap-
lega spennandi."
Stofnun nýlistadeildar
Myndlista- og handíðaskóla
íslands kom illa við marga
en þrátt fyrir það var mikil
aðsókn að henni. „Það var
kannski þetta „negatíva“ við-
horf gagnvart henni sem olli
því og það fylgdi henni
ákveðinn spenningur,“ segir
Magnús. „Það hefur kannski
gert það að verkum að það
valdist í hana oft og tíðum
gáfaðasta og kjarkmesta
gerð raddskúlptúra.
Verk eftir Magnús Pálsson á sýningu í Listasafninu í Norr-
köping áriö 1982. Efri myndin sýnir verkið „Hvísl“ sem
Magnús geröi árið 1977.
I 2 VIKAN 9. TBL. 1994