Vikan - 01.10.1994, Qupperneq 19

VIÐSKIPTAKORT LESENDA VIKUNNAR:
VIGDÍS
FINNBOGADÓTTIR
KEMST Á SPJÖLD
SÖGUNNAR
Það er ekki algeng sjón
að sjá konur við stjórntaum-
ana í þjóðmálum, jafnvel í
embætti forsætisráðherra.
Þær konur sem reyna að ná
langt innan þess geira reka
sig fljótt á margvíslegar
hindranir sem eiga rætur að
rekja til þeirrar einföldu
staðreyndar að þær eru jú
konur. Þótt hlutdeild kvenna
í þjóðmálum hafi aukist mik-
ið á síðustu áratugum, þá
sést, þegar betur er að gáð,
að í flestum tilfellum koma
konur ekki við sögu þegar
stefna er mótuð ofarlega í
þjóðfélagsstiganum og
ákvarðanir teknar. Þátttaka
kvenna er hins vegar mun
meiri á lægri þrepum opin-
berra stjórnunarstarfa,
stjórnmálaflokka og verka-
lýðsfélaga.
í skýrslu Sameinuðu þjóð-
anna kemur eftirfarandi
fram: Konur eru rúmlega
helmingur alls mannkyns en
þrátt fyrir það er hlutfall
þeirra kvenna er taka þátt í
hæstu þrepum ríkisvaldsins
á heimsvísu aðeins um
10%. Árið 1990 voru aðeins
3,5% ráðherra heimsins
konur og í 93 löndum var
ekki um neinn kvenráðherra
að ræða. i yfir 50 löndum
gegnir engin kona fjórum
mikilvægustu ráðherrastöð-
unum og einungis um 5%
stjórnunarstaða hjá alþjóða-
samtökum, á borð við Sam-
einuðu þjóðirnar og Evrópu-
sambandið, er skipað kon-
um.
Vigdís forseti Finnboga-
dóttir var í hópi þeirra 7
kvenna í heiminum er, í apríl
1991, gegndu embætti for-
seta eða forsætisráðherra
ríkja. Með henni í hópnum
voru Corazon Aquino Filipp-
seyjum, Gro Harlem Brundt-
land Noregi, Violeta Cha-
morro Niqaragua, Mary Eu-
genia Charles Dóminikanska
lýðveldinu, Mary Robinson
íriandi, og Begun Khaleda
Zia Bangladesh. í maí 1991
var Edith Cresson fyrst
franskra kvenna útnefnd í
embætti forsætisráðherra,
en franskar konur fengu
kosningarétt árið 1946.
Cresson gegndi reyndar því
embætti í mjög skamman
tíma.
Félagsleg og pólitísk
staða kvenna hefur hingað
til verið notuð til að réttlæta
útilokun þeirra frá ýmsum
störfum í þjóðfélaginu og má
rekja það alla leið aftur til
tíma Rómverja. íslenskar
konur tóku af skarið 1985 og
brutu blað í sögunni með því
að mótmæla forréttindum
karla í heiminum. Vigdís
Finnbogadóttir forseti sýndi
þá diplómatískan stuðning
sinn með því mæta ekki til
vinnu.
Frá því að kvennaáratug
Sameinuðu þjóðanna lauk
1985 hefur það verið yfirlýst
markmið að halda áfram að
ryðja jafnréttisbrautina. Það
er skoðun margra að hlut-
deild kvenna í í þjóðmálum,
bæði á landsvísu og al-
þjóðavfsu, sé enn óréttlát og
yfirstíga þurfi þær mörgu
hindranir sem á veginum til
jafnréttis standa. En víst er
að kvennaáratugurinn 1975-
1985 bar góðan ávöxt því
með honum var brautin rudd
fyrir aukinni þátttöku kvenna
í stjórnmálum, sem og á öðr-
um sviðum. Rödd kvenna
varð háværari og kröfum um
að fylgja eftir grundvallar-
mannréttindum var ýtt af
stokkunum.
í lokin er ef til vill við hæfi
að minnast orða Geraldine
Ferraro, varaforsetaefnis í
bandarísku forsetakosning-
unum 1984, er hún mælti eft-
irfarandi á alþjóðlegum
kvennadegi í New York
1991:
„Við þurfum ekki bara
nokkrar konur sem hafa áhrif
á heimssöguna, heldur
margar konur sem hafa áhrif
á stefnumótun". □
i&))
/»vk nn
hársnyTtistofan
ART
Gnoðarvogi 44-46 • 104 Reykjavík
sími: 39990
Elfn Jónsdóttir, hárgreiðslumeistari
Ásgerður Felixdóttir, Lilja Jóhannesdóttir
Halla Rúna Ólafsdóttir
Hársnyrtistofan
Hár-Tískan
DALSHRAUNI 13, 220 HAFNARFIRÐI
SÍMI 50507
REYKJAVÍKURVEGI 64 • HAFNARFIRÐI ■ SlMI 652620 ■ HEIMASIMI 52030
Hreinsum allan venjulegan fatnað með bestu vélum sem
fáanlegar eru í dag. Tökum í þvott fyrir fyrirtæki. Hreinsum
einnig gluggatjöld, svefnpoka, gólfmottur, tjöld o.fl.
HÁRSNYRTISTOFAN
GRANDAVEGI 47 <p 62 61 62
RAKARA- <t HÁR(]RE/ÐSt(AgTdFA
HVERFISGÖTU 62 -101 REYKJAVÍK
9. TBL. 1994 VIKAN 1 9