Vikan - 20.01.1996, Blaðsíða 26

VIKAN I POLLANDI
kjólinn í fyrsta sinn. Brúð-
hjónin voru leidd á fínasta
stað hússins þar sem þau
krupu á kné. Báðir foreldrar
signdu þau og kysstu við
tregablandinn hljóðfæraleik.
Það var ekki laust við að tár
glitruðu á stöku frænku-
hvarmi, enda var þetta hátíð-
legasta stund allrar athafnar-
innar. Að þessu loknu skipti
bandið snögglega um takt
og parinu var fylgt út í
skreyttan bíl undir miklum
gleðimarsi. Hinir gengu út í
kirkjuna sem var steinsnar
frá.
KAÞÓLSK GIFTING
Það var ekki faðir brúðar-
innar sem leiddi hana upp
að altarinu eins og við eigum
að venjast. Brúðhjónin
gengu saman inn í kirkjuna
og svaramaðurinn og brúð-
armærin á eftir. Þau stóðu
aftast, til hliðar við sætin, þar
sem þetta var stór hringlaga
kirkja og undir brúðarmarsin-
um gengu þau síðan á eftir
prestinum og meðhjálparan-
um eftir rauðum dregli og
settust á stóla nálægt altar-
inu. Svaramaðurinn og brúð-
armærin sátu fyrir aftan þau
og hann sá um að afhenda
hringana. Næstu 45 mínút-
urnar fóru fram ýmsar bænir
og athafnir sem ég náttúr-
lega skildi ekkert í þar sem
ég tala ekki pólsku. Brúð-
hjónin stóðu, sátu og krupu
á víxl, játuðust hvort öðru,
settu upp hringana, fengu
skjal upp á giftinguna, með-
tóku sakramentin og báðust
fyrir við lítið altari. Kirkjugest-
ir tóku þátt í athöfninni með
því að svara prestinum og
ganga til altaris og prestur-
inn hélt ræðu sem þótti vel
heppnuð. Brúðhjónin gengu
síðan út og stóðu á kirkju-
tröppunum þar til allir höfðu
óskað þeim til hamingju með
þremur kossum og við það
tækifæri tíðkast einnig að
gestirnir láti einhver fleyg orð
falla. Síðan var peningum
látið rigna yfir þau, sem þau
þurftu síðan að tína upp í
fína kjólnum og jakkafötun-
um. Þannig að þegar þau
stigu aftur inn í bílinn voru
þau með fullar hendur fjár, í
bókstaflegri merkingu.
RAMMSALT BRAUÐ
OG VODKA
Pólverjar leggja mikið upp
úr því að halda börnum sín-
um góða brúðkaupsveislu
og foreldrar brúðhjónanna
skipta öllum kostnaði á milli
sín. Salur hafði verið leigður
og fólk fengið til að sjá um
allar veitingar og þjónustu.
Áður en stigið var inn í sal-
inn var hinum nýbökuðu
hjónum fært brauð, salt og
snafs. Eftir að þau höfðu
saltað brauðið rækilega og
svælt því í sig fleygðu þau
staupunum aftur fyrir sig og
brutu þau en þetta á að
tryggja að þau hafi alltaf nóg
að bíta og brenna. Að því
búnu bar brúðguminn brúð-
ina yfir þröskuldinn og inn í
sal.
ÁT, DRYKKJA OG
DANS
Um hundrað gestir voru í
veislunni og allir komnir til að
skemmta sér. Eftir að skálað
hafði verið í kampavíni var
sest til borðs. Raðað hafði
verið upp tveimur langborð-
um sem svignuðu undan
kræsingum og við útlending-
arnir vorum látnir sitja næst
svaramanninum, vini okkar.
Byrjað var á hefðbundnum
brúðkaupsforrétti, spagettí,
sem kjúklingasoði er hellt yf-
ir. Síðan kom kjötréttur en
auk þess voru smáréttir á
borðum. Reyndar var verið
að bera fram mat og tertur
alla nóttina og það glenntust
heldur betur upp í mér aug-
un þegar komið var með
rjúkandi kjúkling klukkan
fjögur um morguninn. Þegar
menn gera sér dagamun í
Póllandi er síðan til siðs að
drekka óblandaðan vodka.
Hann er borinn fram í litlum
staupum með matnum og að
sjálfsögðu verður að skála í
botn. Skálað var fyrir brúð-
hjónunum með reglulegu
millibili og lífgað upp á sam-
kvæmið með því að syngja
sönginn „gorzka wódka
gorzka“ sem þýðir að vodk-
að sé rammt. Eina ráðið til
að gera hann sætari er að
brúðhjónin kyssist en til að
gera þetta skemmtilegra
verður það að sjálfsögðu að
vera nokkrum sinnum og
þau taka þátt í leikaraskapn-
um og tregðast við.
Um leið og búið var að
borða aðalréttinn stigu brúð-
hjónin vals og þar með var
hafið hörkuball, með undir-
leik hljómsveitar. Þegar ung-
ir og aldnir fóru að svífa um
gólfið, eins og þeir hefðu
aldrei gert annað, sá ég mik-
ið eftir því að hafa ekki farið
á fleiri dansnámskeið. Ég sá
þó mér til huggunar að ég
var ekki ein um það að troða
mönnum um tær þetta kvöld.
Það var heldur ekkert verið
að erfa slíka smámuní á
svona gleðitímum. Menn
gerðu sér fleira til gamans.
Brúðhjónin þurftu að finna
hvort annað með bundið fyrir
augun. Hann með því að
þukla hné fimm meyja og
hún með því að káfa á nefi
fimm sveina. Þetta vakti
mikla lukku og tókst fyrir rest
og seinna um kvöldið var
svo fundið út hverjir yrðu
næstir til að gifta sig. Öllum
ógiftum stúlkum var smalað
saman og þær látnar dansa
hringdans umhverfis brúðina
þar til hún henti brúðarslör-
inu. Sú sem greip það ku
munu verða næsta brúðurin.
Næsti brúðgumi var valinn á
sama hátt, nema hvað í þvf
tilfelli var það slaufa brúð-
gumans sem grípa átti.
Um fimmleytið um morg-
uninn voru flestir búnir að fá
nóg, enda var þá veislan bú-
in að standa í tæpa tíu tíma.
Þá fóru allir út í rútuna, sem
beið, og við tók þriggja og
hálfs tíma ferðalag fyrir okk-
ur sem ekki bjuggum í
heimabæ brúðarinnar. Sumir
lögðust til svefns en aðrir
héldu gleðinni áfram. Veisl-
an hólt þó ekki áfram næsta
dag þar sem brúðhjónin urðu
eftir til að undirbúa flutninga
hennar heim til hans.
Það virtist ekki eins mikið
lagt upp úr brúðargjöfum
þarna eins og hér á Fróni. í
raun man ég ekki eftir að
hafa séð neina pakka í veisl-
unni. Hinsvegar réttu margir
brúðhjónunum umslag með
peningum og blómvönd. Þau
fengu þó eitthvað af húsbún-
aði, m.a. borðbúnað og sjálf-
virka kaffikönnu. Þegar þau
svo fluttu heim til hans var
kallað í okkur útlendingana
til að leiðbeina við kaffigerð-
ina. Kaffikönnur hafa ekki
sést í pólskum verslunum
fyrr en á síðustu árum og
eru dýrar. Eldri húsmóðirin á
heimilinu lét sér fátt um
þennan nýja grip finnast.
Hún kaus að hella uppá á
gamla mátann, hella sjóð-
andi vatni yfir kaffið og láta
korginn setjast, þótt hún not-
aði vélina fyrir okkur gestina.
Miðað við reynslu mína af
Póllandi á þeim tæpa mán-
uði sem ég dvaldi þar get ég
mælt með því að fólk leggi
leið sína þangað. Ég tala nú
ekki um ef það kæmist (
pólska brúðkaupsveislu. Pól-
verjar eru einstaklega gest-
risnir og elskulegir, landið
fallegt og veður gott. Auk
þess sem verðlag er ennþá
mun lægra en í löndum
Vestur-Evrópu. □
Brúóguminn finnur út hver verði næstur til aö giftast með því að fleygja slaufunni sinni.
2Ó VIKAN 1. TBL. 1996