Vikan - 20.01.1996, Blaðsíða 43

„Hvað á ég að gera kæra
Jóna Rúna? Er hægt að
losna undan tengslum eins
og þessum? Getum við elsk-
að tvær manneskjur á sama
tíma? Er möguleiki á því að
hún hati mig þó að ég haldi
eða vilji að hún elski mig?“
ÞJÁNING í NAFNI
ÁSTARINNAR
Það er kannski ekki úr vegi
að ræða lítillega þá staðreynd
að ástin getur verið afstætt afl.
Eins og ást Lilla er fyrirkomið
þá er hún í öllum aðalatriðum
þjáning fyrir hann. Það segir sig
sjálft að það eru takmörk fyrir
því hvað hægt er að ganga
langt í því að vanvirða tilfinn-
ingar fólks. Eins eru líka tak-
mörk fyrir því hvað við eigum
að láta aðra komast lengi upp
með að meiða okkur í tilfinn-
ingamálum í nafni ástarinnar.
TILFINNINGALEGA
BRENGLUÐ
Þó að við álítum okkur elska
ákveðinn einstakling eigum við
ekki að láta þann hin sama
gera lítið úr tilfinningum okkar
og þörfum. Við getum ekki
neytt aðra til þess að elska okk-
ur og umbera ef þeir óska ekki
eftir því. Alla vega virðist faðir
Lilla, þrátt fyrir að hann sé
óþægilega afdráttarlaus í mati
sínu á henni, hafa á einhvern
hátt rétt fyrir sér. Hann heldur
því fram að hún sé tilfinninga-
lega brengluð. Það mat hans er
trúlega rétt.
ÞVERSAGNIR OG
FALSKAR TILFINNINGAR
Ekkert bendir til þess að kær-
ustunni sé Ijóst hvers konar
kvöl hún hefur þegar valdið
Lilla. Hún er tilfinningalega óá-
byrg og talar í þversögnum.
Hún hegðar sér eins og hana
varði lítið um afleiðingar gerða
sinna. Við höfum engan sið-
ferðislegan rétt til þess að tæla
aðra til lags við okkur og fá þá
til að trúa á falskar tilfinningar
okkar til þeirra og snúa svo fyr-
irvara- og skýringalaust við
þeim bakinu. Hvað þá að það
sé réttlætanlegt að við séum
ítrekað eins og Lilli beitt órétti
og misnotuð freklega af þeim
sem við elskum.
ÁBYRGÐARLEYSI OG
TILFINNINGAKULDI
Kærastan minnir stöðugt á
sig og gefur honum lítið færi á
að snúa endanlega við henni
bakinu. Hringlandaháttur
hennar og tilfinningakuldi
valda Lilla vandræðum m. a.
vegna þess að hún verður að
því er virðist að vita af tilvist
hans og tilfinningum til sín þó
að hún beini sínum að öðrum.
Ábyrgðarleysi hennar og til-
finningar Lilla til hennar valda
því að hún nær, því miður enn
sem komið er, að draga Lilla
hvað eftir annað á asnaeyrun-
um og valda honum kvöl og
pínu þegar minnst varir.
SÁLFRÆÐINGUR OG
FÓRNARLAMB
Það sem væri hyggilegast
fyrir Lilla að gera er að fara aft-
ur til sálfræðings og fá hans
hjálp til að losna undan þess-
um óásættanlegu tilfinningum.
Hann á ekki að sætta sig við
það að láta hafna sér ítrekað
og vera jafnframt varaskeifa
fyrir konuna sem hann ann
þegar henni þóknast að líta við
honum. Lilli á ekki að velja að
vera í hlutverki fórnarlambs
fyrir konuna. Það er engin
mannvera það mikils virði að
hún eigi þann rétt að gera lítið
úr viðkvæmum tilfinningum
annarra til sín.
ÞUNGLYNDUR OG
LÍFSLEIÐUR
Eðlilegast væri að leggja að-
aláherslu á það að uppræta
þessar ófullkomnu og sárs-
aukafullu tilfinningar sem fyrst.
Lilli getur ekki lifað eðlilegu lífi
á meðan málum er háttað með
þessum óheppilega hætti f lífi
hans. Hann er þunglyndur og
lífsleiður sem er ósköp eðlilegt
með tilliti til þess sem á undan
er gengið. Góður sálfræðingur
eða geðlæknir getur einmitt
leitt hann út úr því andlega
öngþveiti. Þegar við förum að
gæla við það að svipta okkur
lífinu þá þurfum við strax fag-
lega hjálp.
ÁST Á MILLI TVEGGJA
EINSTAKLINGA
Hvað varðar þá spurningu
Lilla hvort að hægt sé að elska
tvær persónur á sama tíma er
eitt og annað að athuga. Við
getum auðvitað elskað fólk á
ólíkan hátt. Við elskum t. d.
flest börnin okkar og foreldra í
sömu andrá. Þegar kemur aft-
ur á móti að andlegri sem lík-
amiegri ást á milli tveggja full-
orðinna einstaklinga er óeðli-
legt að hún tengist tveim
persónum í sömu andrá. Okk-
ur er fyrst og fremst eiginlegt
að elska einn tiltekinn einstakl-
ing á þennan hátt f einu. Við
getum elskað oftar en einu
sinni á lífsleiðinni en við elsk-
um ekki á réttan hátt tvo ein-
staklinga á sama tíma án
ótrúmennsku.
HEIÐARLEGA OG
EINLÆGAR
TILFINNINGAR
Einmitt sökum þessarar
staðreyndar er útilokað að þær
tilfinningar, sem konan ber til
Lilla, séu eðlilegar. Hún er
greinilega tilfinningalega
brengluð og það er ekkert sem
segir að hún kunni eða geti
elskað nokkurn nema sjálfa
sig. Hún kann að bera hlýhug
til þeirra sem hún tengist. En
hún virðist alls ekki getað
myndað dýpri tilfinningatengsl
við aðra manneskju nema að
stórskaða þann sem ann
henni. Hún vanvirðir heiðarleg-
ar og einlægar tilfinningar. Lilli
verður að sjá þennan veikleika
konunnar vegna þess að hún,
miðað við fyrra atferli, mun
halda áfram að toga í hann og
bregðast honum trúlega.
TILFINNINGALEG
FÖTLUN
Lilli veltir því fyrir sér hvort
það geti verið að hún hati
hann en elski ekki. Þessu er
erfitt að svara. Heldur er það
ósennilegt. Trúlega er skýringa
á hegðun hennar að finna í til-
finningalegri fötlun hennar.
Hún getur að því er virðist ekki
tengst annarri mannveru nema
á yfirborðinu. Hún hefur aug-
Ijóslega ekki haft getu til að
rækta þau tengsl sem hún hef-
ur gefið líf, auk þess sem hún
hefur sært og þjakað þá sem
hafa verið svo ógæfusamir að
elska hana. Sennilega kemur
hegðun hennar hvorki ást eða
hatri við. Hún er á einhvern
hátt ófær um að elska á sann-
an hátt virðist vera. Það er ós-
ennilegt að hún hati Lilla. Ef
hún gerði það þá væri hegðun
hennar sennilega ögn öðruvísi
en hún er og hefur verið.
VONIR OG VÆNTINGAR
Hún leggur ekki beinlínis
grjót í götu Lilla. Hún hefur
hreinlega togað hann til sín ár-
um saman og kveikt hjá hon-
um vonir og væntingar um
framtíð með sér og brugðist
honum síðan fyrirvaralaust án
sektarkenndar. Ef hann treystir
sér ekki til þess að láta fara
svona með sig þá er mál að
linni. Betra seint en aldrei. Lilli
ætti um tíma að snúa sér að
eigin uppbyggingu og láta kon-
una afskiptalausa. Eða, eins
og hryggi maðurinn sagði:
„Elskurnar mínar. Ég hef
kynnst sjálfum mér og er
það ánægður með mig að ég
nenni ekki að vera að
svekkja mig meira á þeim
sem hafa hafnað mér. Ég álít
að sá sem dregst að mér til-
finningalega sé heppinn að
finna fyrir slíkum tilfinning-
um. Ég get nefnilega elskað
á einlægan og heiðarlegan
hátt án svika og ómaklegra
hafnana. “
Með vinsemd, Jóna Rúna
■ „Hún virðist ekki vilja mig því hún fer
alltaf frá mér ■ fangið á öðrum þrátt fyr-
ir gefin loforð um annað og meira. Ég
vil raunverulega ekki missa hana þrátt
fyrir þetta."
1. TBl. 1996 VIKAN 43
SALRÆN SJONARMIÐ