Vikan - 12.04.1999, Qupperneq 24

Getuleysi eitt erfi
I augum samfélagsins er karlmennskan gjarnan fólgin í
því að vera tilbúinn hvar sem er og hvenær sem er. Þegar
umræða um getuleysi byrjaði fór ekki hjá því að mörgum
þætti fullmikið úr málinu gert og varla þyrftu margir karl-
menn að kvarta undan slíku. Þeir örfáu sem fyrir þessum
hvimleiða kvilla yrðu ættu sennilega konur sem ekki væru
nógu ákafar og ástríðufullar. Umræðunni hefur fleygt
fram og fullyrðingar af þessu tagi heyrast tæpast lengur
og þykja jafnvel bæði heimskulegar og óviðeigandi. Vik-
an hafði spurnir af hjónum sem urðu fyrir þeirri
reynslu eftir að maðurinn missti vinnuna að kynlíf
þeirra varð líka að engu.
[Vlikilvægl er aft konan
niuiii aft hún ber ekki
ábyrgð á getuleysi karl-
inannsins.
yið áttum erfitt með
að tala um þetta.
Sennilega trúðum við
því að þetta lagaðist af sjálfu sér,“
segir hún. „Við reyndum að halda
andlitinu út á við og ég á ekki
von á að neinn af vinum okkar
viti hversu mikil vanlíðan
kraumaði undir niðri.“
Eiginmanninum tókst að fá
aðra vinnu innan fárra mánaða
en þrátt fyrir það lagaðist ekki
ástandið í svefnherberginu og
þau hjónin voru farin að forðast
að ganga til náða á sama tíma
til að tryggja að ekki yrði gerð
nein krafa um samlíf. Konan
segir að hún hafi stöðugt verið
hrædd um að röng viðbrögð
hennar við vandanum yrði að-
eins til að auka hann og því
ekki þorað að taka þá áhættu
að hún særði manninn á við-
kvæmu augnabliki. Hjónin
leituðu sér að lokum
hjálpar eftir að kon-
an gerðisér ferð
til kvensjúk-
dómalæknis síns
og spurði hann
um vandamálið.
Hann vísaði þeim
hjónunum á
þvagfæra-
skurðlækni.
í ljós kom
að vandinn
var ekki
eingöngu af
andlegum toga
heldur átti
hann einnig
rætur að
rekja
til ónógs blóðflæðis til limsins.
Ónógt blóðflæði getur stafað af því að blóð-
fita sest inn á æðaveggina og þrengir æðarnar,
af of háum blóðþrýstingi og sykursýki. í tilfelli
eiginmannsins sem hér um ræðir var um hvort
tveggja að ræða, að æðaþrengingar voru byrj-
aðar og sömuleiðis hafði hann þjáðst af hækk-
uðum blóðþrýstingi um tíma og það vandamál
jókst vegna álagsins þegar hann missti vinnuna.
Eiginmaðurinn þurfti því að taka blóðþrýst-
ingslækkandi lyf og þau hafa í sumum tilfellum
þessar aukaverkanir.
Getuleysi er algengara vandamál en margur
gerir sér grein fyrir. Samkvæmt rannsóknum
verður helmingur allra karlmanna milli fertugs
og sjötugs fyrir því að missa getuna. Þessar töl-
ur ná ekki til þeirra sem ná ekki fullri stífni
limsins í eitt og eitt skipti heldur er eingöngu
átt við þá sem vandamálið er viðvarandi hjá í
einhvern tíma.
Margir vilja halda fram að getuleysi stafi
fyrst og fremst af andlegu álagi en aðrir telja að
samspil andlegra og líkamlegra þátta sé algeng-
ari orsök. Karlmenn ættu
að hafa í huga að rangt
mataræði, reykingar og
áfengisdrykkja hafa
áhrif á blóðflæði til
limsins og geta
verið