Vikan - 23.11.1999, Qupperneq 12

Texti: Steingerdur Steinarsdóttir
Myndir Gunnar Gunnarsson og fl.
I
I
Elvis
Presley > :ir
ekki kallad
ur kóngur-
inn fyrir
ekki neitt.
Maðnrinn
liafói ótrú-
lega „sexy"
riidd.
Sú rödd var svo fögur,
svo hugljúf og hrein, orti
Þorsteinn Erlingsson og
átti að vísu við sói-
skríkju sem söng inni i
runna en lýsinguna má í
mörgum tilfellum alveg
heimfæra upp á manns-
röddina. Bach sagði að
mannsröddin væri feg-
ursta hljóðfærið. Hann
gat trútt um talað, mað-
urinn sem samdi eina
fegurstu sálumessu sem
til er. En mannsröddin er
meira en fagurt hljóð-
færi, hún er eitt áhrifa-
mesta samskiptatæki
sem manninum er gefið.
Oft skiptir ekki öiiu máli
hvað er sagt heldur
hvernig.
Selma Björnsdóttir og Rún-
ar Freyr Gíslason sungu sig
inn í hjarta hvors annars í
Grease.
Röddin gefur fögur
fyrirheit
Þulir í ríkisútvarpinu voru
stjörnur hér á árum áður og
sennilega hafa rnargar kon-
ur ímyndað sér þá Jón Múla,
Pétur Pétursson og Jóhann-
es Arason ögn öðruvísi útlít-
andi en þeir voru og jafnvel
gætt þá líkama uppáhalds-
kvikmyndastjörnunnar sinn-
ar. Hvort þeir hafi síðan
valdið vonbrigðum, ef þeim
sást bregða fyrir í eigin per-
sónu, er sennilega mismun-
andi eftir því hvað aðdáandi
kom auga á þá.
Leikarar þjálfa raddir sín-
ar og eru leikararaddir fyllri
og kliðmjúkari en annarra
manna. Ekki er til dæmis
ýkja langt síðan Richard
Burton heillaði konur um
allan heim með röddinni
þegar hann las Eyðilandið
eftir T.S. Eliot fyrir BBC.
Lestur hans var gefinn út á
hljómplötu og nú nýlega á
geisladiski þannig að rödd
leikarans selur enn þótt
sjálfur sé hann löngu látinn.
I ástarsögum eiga karlhetj-
urnar líka til að lesa ljóð fyr-
ir elskuna sína og sumir eiga
það meira að segja til að
yrkja. Mörg íslensk góð-
skáld ortu ódauðleg kvæði
amall maður
M hafði bann sið
M | að svara sínum
^ J nánustu, þegar
þeir þökkuðu honum eitt-
hvað eða sýndu honum
hlýju, með því að segja:
„Ooo étt'ann sjálfur". Tónn-
inn var blíður og mjúkur og
allir vissu að hann var
hæstánægður. Þannig getur
hljómur raddarinnar skipt
öllu og sumir hafa hlotið í
vöggugjöf svo fallegar radd-
ir að þeir geta nánast talað
meðbræður sína og systur
inn á hvað sem er. Einræðis-
herrar og miklir
leiðtogar hafa
jafnan beitt rödd-
inni og mælsk-
unni til að afla
sér fylgis. Oft eru
raddir þeirra ekki
hljómfagrar held-
ur gæddar slíkum
töfrum að
ósjálfrátt fer fólk
að hlusta. Um
hvorki Hitler né
Churchill er hægt
að segja að rödd-
in hafi verið fög-
ur en báðir
leiddu þjóðir sín-
ar gegnum
hreinsunareld seinni heims-
styrjaldarinnar.
Fóstur í móðurkviði heyr-
ir raddir foreldra sinna og
það nemur hljóð. Þess vegna
getur rödd móðurinnar oft
nægt til að róa
ungbarnið þeg-
ar það grætur
og sumir spila
róandi tónlist
fyrir fóstrið sem
bíar síðar barn-
inu í svefn.
Mæður nota
röddina síðan
óspart til að aga
ungann þar til
hann er orðinn
nægilega stór til að aga sig
sjálfur. Þá fara raddir gagn-
stæða kynsins að hafa trufl-
andi áhrif. Allar konur hafa
sennilega einhvern tíma
upplifað það að tala við
menn í síma og að rödd
þeirra hafi sent sælustrauma
niður eftir bakinu. Eftir slík
símtöl leggja þær flestar á
sig mikið erfiði til að hitta
þann sem röddina á og þótt
margar verði fyrir sárum
vonbrigðum eru þess dæmi
að eigandinn hafi verið jafn-
fagur og röddin lofaði, jafn-
vel meira til.
12