Menntamál - 01.09.1941, Síða 3

Menntamál
XIV. ár.
Júlí—September
1941
Páll Halldórsson:
Hngleiðingar um íslenzka
tÓlllÍNt
íslenzk tónlist hefir auðgazt mjög á siðustu timum.
Á tónlistarsviðinu, eins og fleiri sviðum hefir orðið bylting
og mikilvæg þróun. Mörg sönglög og ýmiskonar tónlist
hefir komið fram á sjónarsviðið, eða borið fyrir eyru.
Því hefir stundum verið haldið fram, að þessi tónlist
sé ekki þjóðleg. Þjóðlega tónlistin er þá rímnalög, tví-
söngslög og gömlu sálmalögin — grallaralögin. Nýrri söng-
lögin eru aftur á móti afsprengi danskrar stefnu eða þýzkr-
ar stefnu, sem uppi var um miðja 19. öldina. Þau eru
rómantísk, eða nánar til tekið síð-rómantísk. Það er bara
ekki tekið með í reikninginn, að rómantík getur verið
þjóðleg. Eða hvað segið þið um skáldin? Hvað segja menn
um Bjarna og Jónas? Fyrstu rómantisku skáldin. Eru
kvæðin þeirra óþjóðleg? Enginn held ég að vilji halda
því fram í alvöru. Eða öll skáldin, sem hafa ort í sama eða
svipuðum anda. Eru öll kvæðin, sem ort hafa verið í þeim
anda, allt fram á þennan dag, óþjóðleg? Nei.
Ég hefi stundum verið að hugleiða það, hvort það væri
nú svo, að þessi tónlist okkar væri óþjóðleg. Það er sjálf-
sagt rétt, að mörg af sönglögum okkar eiga lítið skylt við
rímnalögin, grallarasönginn og tvísöngslögin. Og víst er
um það, að einmitt í þjóölögunum er fólginn efniviður,
sem kunnáttumenn á sviði tónlistar geta smíðað úr dýr-
indis listræna þjóðlega gripi. En mér virðist það eðlilegt,
4