Menntamál - 01.09.1941, Page 11

MENNTAMÁL
57
an sumardag“ — segir skáldið. „Þar kemur eigi nótt á
sumar" — segir i fornum ritum. — Og okkur finnst við
heyra hinar dularfullu raddir, þegar haustar að. Og vet-
urinn íslenzka þekkjum við öll.
Eftir þessa stuttu lýsingu kemur svo sjálf frásagan í
örstuttu máli:
„Menn segja’, að fordæmd flakki sál,
sem firrist vítis kvöl og bál
á Finnafjallsins auðn.“
Það er þjóðtrúin, sem hér er endurspegluð á meistara-
legan hátt. Þetta kvæði hlýtur að vera tilvalið yrkisefni
fyrir íslenzk tónskáld, enda hafa a. m. k. tveir menn ís-
lenzkir spreytt sig á því. Ég ætla nú ekki að draga allar
ályktanir sjálfur, en í þess stað að biðja þá, sem kynnu
að lesa þetta, ef nokkrir yrðu til þess, að ná sér í safn
Björgvins Guðmundssonar „Tónhendur“, II. hefti, og at-
huga, hvernig hann túlkar þessa ömurlegu stemmningu
með moll-hljómum sínum. Hvað virðist yður?
Ég hefi tekið dæmi úr smærri verkum Björgvins Guð-
mundssonar, af því að þau þekkja flestir. En gaman væri
að athuga stærri verk hans, því að það gefur þeim stórum
aukið gildi, ef þau hafa á sér einkenni ættlands síns og
þjóðar, um leið og þau hafa á sér aðalsmerki alþjóðlegrar
tónlistar.
Eitt er það lag, sem ég vil nú nefna. Allir íslendingar
kunna það lag. Það er „í birkilaut hvíldi ég bakkanum á“,
eftir ísólf Pálsson. Kvæðið er ekkert sérstaklega þjóðlegt,
sagan gæti alls staðar gerzt; fyrirsögnin jafnvel ekki
heldur. „Draumur hjarðsveinsins" heitir það. „Hjarð-
sveinn“, hér eru áhrif frá útlendu máli: „Hitrenknabe".
Smali, segjum við á íslenzku. En sagan er skemmtileg til
frásagnar og vel sögð. Enda er þessi söngur með þeim vin-
sælustu, sem við eigum. En hvort mundi nú vera vin-
sælla, lagiö eða kvæðið. Mér liggur við að spyrja: Hve