Menntamál - 01.10.1970, Síða 12

fáir þar um fjallað, en oftar hallað máli, feng-
ið sínar upplýsingar frá almennum kenn-
urum. Teiknikennarar verða að kyngja þeirri
staðreynd, að á sama tíma og grunntónn
heimslistarinnar síðastliðna hálfa öld er stæl-
ing á teikningu barna, eru teikningar sömu
barna ekki álitnar kennsluvirði, ekki kennslu
verðar, af yfirvöldum kennslumála þessa
lands.
Og listfræðingar hafa ekki hlegið, hvað þá
aðrir. Samt haggar það engu um þá stað-
reynd, að lesa má listsögu manna á jörð úr
teiknstílum barna og það undirstrikar þá stað-
reynd, að aldrei skapast neinn raunverulega
nýr liststíll, án þess hann eigi rót í manngerð-
unum sjálfum:
HVER GRUNNTYPA MANNGERÐAR HEF-
UR SÉRSTÆÐAN TEIKNSTÍL, SÉRSTAKA
LÍNUHRYNJANDI, AFMÖRKUN ÓTVÍRÆÐA
UM RÖÐUN EINDA Á FLETI, SÍNA EIGIN
SÉREINKENNDU MYNDSJÓN OG SINN
GREYPTA MYNDSKILNING: OG ÞÁ EINNIG
SINN MÁTA Á MYNDTÚLKUN:
NB að viðbættri 4. víddinni: TÍMANUM.
Við, sem búum í steinsteypunni og hinum strang-
skipulögðu dögum, þar sem stimpilklukkan er taktmæl-
irinn, við sem eigum mörg tungl á lofti í dagblöðunum
og flóð og fjöru í almanökum bara, við þekkjum ei leng-
ur troðna slóð eigin æsku, hvað þá gengnar götur barna
okkar.
Þau búa sér veröld óra fjarri okkar, íákna þá veröld
að eigin vild, teikna þann heim þeim þóknast.
Ef þau þá teikna.
1
Langt í frá hafa öll börn sálræna þörf fyrir
nokkra tegund teiknunar eða mótunar af
nokkru tagi. Þau útausa athafnaþörf sinni
í vinnu og leik, ausa út hugmyndaauðgi, á-
huga eða áhyggju í tali, hugsa skýrast beint
í töluðum orðum, virðast jafnvel varla skilja
né fullnjóta atburðar fyrr en um leið og hann er
sagður öðrum, eru opinskáar félagsverur og
vangaveltulaust framkvæmdafólk, sem ekki
þarfnast neins aukadundurs til að gera upp
sínar sakir við.
Sé teikniverkefni lagt fyrir slíkt barn, leysir
það þá vinnu sem aðra af dugnaði, en án
vandfýsni og hratt, öll myndin er á hreyfingu,
dregin upp lagfæringalaust samkvæmt skyndi-
áhrifum líðandi stundar, í áhyggjuleysi þeirra,
er ei þenkir um orsök og afleiðing. Þau láta
skeika að sköpuðu og eru viðstödd í nútíðinni,
mitt í gjörandi augnabliks. Óvart verða þess-
ar myndir stundum spilverk fegurðar:
án þess höfundarnir taki eftir því, né kæri
sig hót.
2 Andstæðan:
Hitt barnið innhverfa, einræna, hljóða, sem
burðast við að velja og hafna. Sífellt. Aldrei
nokkra stund án eigin innri ögunar, aðfinnslu.
í þögn og dul vinnur það verk sitt, kyrrt, hver
flötur myndar er skipulagður, hugsaður, hver
lína afdrifarík sem vaður í bjargsigi, örlaga-
garn.
Áhyggjan gengur við hlið þessara barna,
kvölin eltir. Hver athöfn hjaðnar í byrjun átaks,
því að bakþankinn sílæðist að og sér nýjan
möguleika í framkvæmd verks. Hugsunin er
svo langtum hraðari höndinni, að síðasta
MENNTAMÁL
158