Menntamál - 01.02.1975, Blaðsíða 31

þar eð Jóna veiktist meðan á verkinu stóð og lést
nokkru síðar. Guðjón er þaulreyndur og nákvæmur
prófandi á þetta kerfi, þar eð hann var einn af þeim,
sem upphaflega vann að stöðlun þess með dr.
Matthíasi og prófaði þá fjölda barna.
Þess má geta, þótt það snerti ekki útreikninga þá,
sem um er fjallað í skýrslu dr. Þuríðar hér á eftir,
að hópgreindarpróf (Lorge-Thorndike prófið —
4. hluti, aldur 11-14 ára) var einnig lagt fyrir þessa
sömu árganga (fædda 1951 og 1952), þegar þeir
sátu í 1. bekk Gagnfræðaskóla Kópavogs, skóla-
árin 1964-65 og 1965-66, ásamt öðrum nemendum,
sem þar voru þá.
Lagður var fyrir yrti hluti prófsins og mynstur-
verkefnin. Hafði ég þýtt yrta hlutann og fyrirmæla-
texta, en myndahluti prófsins var óbreyttur með
öllu og prófheftin pöntuð erlendis frá. Var fengið
til þessa leyfi frá höfundi prófsins. Þeir Guðjón
Jónsson kennari og Óskar Halldórsson, nú lektor
við Háskóla íslands og e.t.v. einhverjir fleiri lögðu
prófin fyrir ásamt undirrituðum. Höfðu ýmsir lagt
mér lið við þýðingu og nýsamningu prófatriða, ekki
síst Guðjón og Óskar. Man ég, að Óskar lagfærði
mjögfyrirlagningartextann. Veitti skólastjóri Gagn-
fræðaskólans, Oddur Sigurjónsson, góðfúslega leyfi
til fyrirlagningar, en ekki voru niðurstöður á nokk-
urn hátt notaðar í hagnýtu skyni innan skólans.
Bjartsýni mín var slík um þessar mundir, að ég
hugðist sjálfur staðla þetta próf til nota hérlendis
(prófið nær frá 5 ára aldri til fullorðinsára). Hvort-
tveggja var, að slíkt var mér alger ofraun, auk þess
sem prófið var um þessar mundir tekið til gagn-
gerðrar endurskoðunar og síðan gefið út í Banda-
ríkjunum í mjög breyttu formi. Kennaraháskóli
íslands vinnur nú að íslenskri stöðlun þessarar nýju
gerðar prófsins. Hefur Sigríður Valgeirsdóttir,
Ph.D., prófessor, unnið það verk, sem er vel á veg
komið.
Niðurstöður gagna úr Kópavogsrannsókn verða
ekki ræddar hér frekar. Get ég þó ekki stillt mig
að víkja að einu atriði.
Því heyrðist stundum fleygt milli manna fyrr á
árum, að hæfileikar mannfólksins í örreytisbyggð
jökulruðninga á Kópavogshálsi, myndu að vonum
hcldur lakari en í frjósamari sveitum og glæsilegri
bæjum. Mér varð það því bæði undrunar- og
ánægjuefni, að greindarþroski barna úr nefndum
tveim árgöngum, eins og hann er mældur með
prófkerfi M.J., reyndist vel í meðallagi miðað við
meðaltölur stöðlunarhóps prófkerfisins, sbr. út-
reikninga hér á eftir.
Ýmsir opinberir aðilar veittu fé til að vinna að
endurprófun nemenda; bæjarsjóður Kópavogs,
Vísindasjóður íslands og Menningarsjóður.
Fræðsluskrifstofa Reykjavíkur greiddi kostnað við
úrvinnslu, þegar kannaður var áreiðanleiki og
notagildi Levin-prófsins, en niðurstöður af ofan-
nefndum greindarprófsmælingum gengu inn í þá
tölfræðilegu úrvinnslu, sem var, eins og áður segir,
unnin af Þóri Bergssyni, tryggingafræðingi, í sam-
vinnu við undirritaðan. Þórir vann þetta verk af
samvizkusemi og persónulegum áhuga. Stend ég
ávallt í þakkarskuld við hann fyrir þetta og ómak-
legt, hve verk hans hefur legið í láginni.
Það var eitt sinn, að við Þuríður J. Kristjáns-
dóttir ræddum um þessar hálfköruðu og óbirtu
rannsóknir, en Þuríður stundaði þá nám við
University of Illinois, Urbana, í Bandaríkjunum.
Hluti af námi hennar var notkun tölvu við úrvinnslu
rannsóknargagna. — Það varð úr, að ég bauð
Þuríði til afnota við þessa námsvinnu hluta af þeim
rannsóknargögnum, sem nefnd hafa verið hér að
framan. — Vakti fyrir mér, að þessi gögn gætu
þó orðið einhverjum að liði, þrátt fyrir ódugnað
minn og vanrækslu.
Þuríður J. Kristjánsdóttir Ph.D., nú prófessor
við Kennaraháskóla íslands, hefur þýtt á íslensku
þann hluta ritgerðar, sem hún tók saman um þessa
úrvinnslu verksins og snertir sérstaklega stöðug-
leika greindarmælinga í Kópavogssafninu. Ég
leyfi mér að þakka Þuríði fyrirhöfn hennar og þá
alúð, sem hún hefur lagt við úrvinnslu þessara
gagna.
Má í þessu samhengi geta þess, að upphafleg
ætlun mín var að safna, til samanburðar og skýr-
inga, félagslegum og efnahagslegum gögnum varð-
andi úrtakið í Kópavogi, þ.e. ýmsu varðandi
uppeldi barnanna og aðstæður foreldraheimila. Til
þessa verks skorti mig fé og starfskrafta. Slík
rannsókn hefði þó mátt verða lítilsháttar skerfur
til félagslegrar þróunarsögu byggðar í Kópavogi.
Þetta tækifæri er sennilega að mestu okkur öllum
úr greipum gengið. Þó mætti enn safna úr hag-
skýrslum og skjalasöfnum nokkrum upplýsingum,
sem fróðlegar gætu reynst. Með vinsamlegu sam-
starfi við þá einstaklinga, sem upphaflega lögðu
efni í rannsóknarsafnið, en nú er fullorðið fólk,
mætti einnig hugsanlega afla gagna, sem í viðbót
MENNTAMÁL
29