Heima er bezt - 01.11.1956, Blaðsíða 23

í VESTMANNAEYJUM
F^rá upphafi íslandsbvrggðar og allt til þessa dags
J hefur Vestmannaeyja verið getið í sambandi við
fisk- og fuglaveiðar. Voru það og til skamrns
tíma undirstöðurnar að tveim aðalatvinnugrein-
um eyjabúa. Auðugustu fiskimið landsins voru í ná-
munda við eyjarnar, og þar var og er stærsta fuglaveiði-
héraðið, er nytjað var til hins ýtrasta. Ekki er lengur
hægt að segja, að fuglaveiðarnar séu annar aðalatvinnu-
vegur eyverja, en hins vegar eru þær stundaðar enn
mjög rnikið, eða af um 70 manns, yfir veiðitímabilið,
sem varir frá því 11 til 16 vikur af sumri hverju.
Frarn yfir síðustu aldamót voru Vestmannaeyjar
forðabúr sveitanna á meginlandinu, er þröng og matar-
skortur var þar fyrir margra dyrum. Jafnvel fóru
Norðlendingar skreiðarferðir til Eyja, og segir, „að
engir fóru erindisleysu, en hlutu alúðlega fyrirgreiðslu
og gnægð matar í fugli og fiski“. Þá segir og í gömlum
ritum, að í Eyjum var frá upphafi Islandsbyggðar legið
við til fisk- og fuglaveiða, en föst bvggð engin fyrr
en 930, að talið er, að Elerjólfur Bárðarson Bárekssonar
hafi fest sér byggð í dalnum fagra, sem enn ber nafn
hins fyrsta landnámsmanns Eyjanna og nefnist Herj-
ólfsdalur. Þar hefur þjóðhátíð Vestmannaeyja verið
haldin frá því fyrst árið 1874 til þessa dags. Er það
einhver sérstæðasta hátíð, sem haldin er á landi hér fyrir
margra hluta sakir, ekki sízt fyrir það, að þá flytja allir
bæjarbúar, sem vettlingi valda, inn í Herjólfsdal og
búa þar í tjöldum 3 daga, en bærinn sefur einskonar
Þyrnirósusvefni, þareð öll störf og dagsins erjar er lagt
til hliðar og víkur fyrir alsherjar vináttu og bræðra-
lagi.
Á fyrri öldum hefur oft verið margt unr manninn
í Eyjum, ofan af meginlandinu, til hverskonar veiða,
og þær stundaðar af hinu mesta kappi. Varði hver
maður eða samfangamenn feng sinn með oddi og egg,
en oft virðist hafa verið eftirsótt af festu og ágangi.
Þannig lenti þeim saman í bardaga Eystfellingum og
Landeyjingum uni veiðifeng, hvar frá Þorgeir skorar-
geir fékk auknefni sitt af að drepa Landeyingana í
skorunni. Er líklegt talið, að skora sú sé upp úr svo-
nefndri Sauðatorfu í Dalfjalli, og hafi Landeyingar
verið að Blátind og Miðdagstó til eggja.
Skálholtsstóll sótti matarbirgðir til Eyja, til að halda
uppi rausn og risnu staðarins, og voru þá, sent fyrr
og síðar, fluttir stórskipafarmar af fiski, fugli og eggj-
um til meginlandsins. Það var þess vegna eðlilegt, að
út til Eyja hvarflaði hugur og augu ungra og gamalla,
út til þessarar tignarháu hamraborgar, er öllum gat
miðlað af örlæti sínu.
Helzta verzlunarvara eyjabúa, önnur en fiskurinn,
var fuglinn og fiðrið. \Tar fiður ávalt í góðu verði í
verzluninni, en fuglinn seldur til meginlandsins í stór-
um stíl í skiptum fyrir aðrar landsafurðir, sem lítið
var um hjá eyverjum, svo sem kjöt, smjör, skyr, land-
torf o. m. fl. Aðstæður eyjabúa til kvikfjárræktar voru
s'æmar, beitilönd og ræktun lítil vegna mjög takmark-
aðs landrýmis, og búpeningur þess vegna í mjög smá-
EFTIR
*
ÁRNA
ÁRNASON