Heima er bezt - 01.04.1958, Page 15

Kom ekki nálægt Syðra-Hóli. Þar bjó þá Magnús
Björnsson og Jóhanna Albertsdóttir. Að Njálsstöðum
kom ég og fékk kaffi. Þaðan hélt ég svo áfram, eftir
að ég var búinn að lofa húsbændunum að fara ekki
nema í Þverá í Norðurárdal og gista þar. Syndandi
ófærð var alla leiðina og iðulaus stórhríð, og nú orðið
dimmt af nóttu. Stór steinn er beint á móti Þverárbæn-
um. Á hann rakst ég í hríðinni, lagðist undir hann og
blés mæðinni. Hugðist í fyrstu halda heim í Þverá, en
varð því alveg afhuga eftir að hafa legið þarna um
stund. Lagði norður yfir Þverárfjall. Ófærðin var af-
skapleg upp Þverárbrekkurnar. Varð ég að skríða þær
mest allar. Þegar upp á Fjallið kom, varð veðrið fyrst
bandvitlaust og beint í fangið. Áfram paufaðist ég, en
sóttist afar seint. Að lokum komst ég heim einhvern-
tíma um nóttina. Ég var farinn að slæpast, orðinn hálf-
svangur, en sérstaklega þyrstur. Ókalinn var ég. Ég
var með sporthúfu á höfðinu, en María húsmóðir mín
vafði um höfuð mér prjónasjali, sem hún átti, áður
en ég skildi við hana á Læk. Ekkert varð mér meint af
þessu volki. Allt var í bezta lagi heima. Um vorið 12.,
13. og 14. maí var eftirminnilegur hríðargarður. Þá
fórust mörg skip með allri áhöfn. Hvessingur úr Hnífs-
dal, Samson af Siglufirði, Aldan af Akureyri og Marí-
anna líka þaðan. Þá var að vísu hríð hér um fjöllin
á milli Héraðsvatna og Blöndu, en alls eltki á við hörku
vetrarhríðar, sem ekki var von, þar sem komið var
fram á sumar. Ég var alla þessa daga fram í fjöllum
að leita að fé, því margir voru þá búnir að sleppa.
Fjárskaðar urðu ekki í þessu veðri, svo teljandi sé.
Veturinn 1922 til 1923 var afbragðs vetur, stór-
hríðalaus. Sama er að segja um veturinn 1923 til 1924.
Samt kom þá ein stórhríð í febr., þann 28. og 29. Þá
lá Guðmundur póstur Ólafsson úti á Stóra-Vatnsskarði,
sem hann segir frá í „Söguþáttum landpóstanna“, II.
bindi, bls. 109. Það kemur heim, sem Guðmundur segir
þar, að þá voru sýslunefndarmenn úr Skagafirðinum
á leið út á Sauðárkrók, og þótti fullillt. Daginn fyrir
þetta veður fór ég heiman að, vestur á Skagaströnd.
Aflauk mínum erindum þar og fór upp að Spákonu-
felli um kvöldið, gisti þar um nóttina hjá Karli Bernd-
sen. Um morguninn var austan stormrífandi. Ég var
ekkert að flýta mér og lagði því ekki heimleiðis fyrr
en eftir að hafa þegið mat og aðrar góðgerðir. Þau
hjónin Karl og Steinunn voru afar gestrisin, og vildi
hvorugt þeirra að ég héldi áfram norður, því alltaf
syrti að, og sjáanleg blindhríð í aðsigi. Ég rölti þó af
stað, og var ekki kominn nema suður á móts við Vind-
hæli, þegar komin var iðulaus stórhríð, bandvitlaust
rok, en fannkoma þá ekki ýkjamikil. Allt af jók fann-
komuna, en um storminn var ekki úr illu að spilla.
Hundur var með mér, er Júdas hét, ættaður frá Berg-
stöðum í Hallárdal. Við Júdas paufuðumst þetta áfram,
hægan mjög, því færið versnaði óðfluga, bæði af fann-
komunni, og svo var verra færi fyrir uppi í Hallárdaln-
um. Líka hef ég alltaf verið lassi til gangs. Einhvern
tíma um daginn týndi ég Júdasi, og hafði hann ekki
aftur, hvernig sem ég kallaði. Áfram hélt ég og stefndi
suður og upp á svo kallaðar Þverárbungur, sem er
stytzta leið yfir fjallið til Illugastaða. Einmitt á móti
Þverárbænum í þessari stefnu eru beitarhús frá Þverá.
Þar stanzaði ég, og var þá orðið myrkt af nóttu og
ausandi fannkoma með hríðinni. Mér fannst þó húsin
ekki eins frágengin og þau hefðu átt að vera í svona
veðri, því að húsbóndinn var mesti hirðumaður. Eftir að
hafa snúizt þarna í kringum húsin nokkra stund og gáð
inn í þau, hélt ég yfir að Þverá. Þar var nú svona
meðal góð aðkoma. Féð átti, að vísu, að vera allt í
húsunum, en ekki að fullu gefið né brynnt. Vinnu-
mann Steingríms bónda, Pétur Jóhannsson, vantaði,
hafði ekki sézt síðan um miðdegi. Hugðist hann þá vitja
hrossa Steingríms og hýsa þau, því að út var þeim hleypt
um morguninn vestur fyrir og upp með Þverárgilinu
að vestan. Pétur þessi var framan úr Skagafjarðardöl-
um. Hann var klaufi að rata og kölluðu gárungamir
hann Afdala-Pétur.
Húsbændurnir á Þverá voru þá Steingrímur Guð-
mundsson og Sigurlaug Magnúsdóttir kona hans. Þau
voru nágrannar mínir og prýðilegar manneskjur. Þótti
mér vænt um bæði og vildi allt fyrir þau gera. Hætti
ég nú við heimferðina, en fór að leita að Pétri, og
Steingrímur með mér. Hann hafði verið lasinn um dag-
inn og ekkert farið út, því var nú aðkoman svona.
Gráan dráttarhest hafði hann inni, og fór hann með
hann með sér til að hvíla sig á, þar sem tiltök vom að
sitja á hesti. — Við Steingrímur leituðum lengi og fór-
um víða, en fundum ekki Pétur. Þegar við loks komum
heim, var Pétur þar fyrir, og var þá fyrir stuttu heimt-
ur, kominn í þurr för og var hinn pattaralegasti, en
hrossin voru ófundin. Ekki hafði Pétur hugmynd um
ferð sína, ekkert fundið og engan séð. Það kom nú upp
við þetta samtal, að bóndinn á Bergstöðum, sem þá var
Magnús Steingrímsson, hefði átt hross stuttu frá Þverár-
hrossunum, þegar skall saman. Magnús var greinar-
góður maður og athugull, og vildi ég endilega leggja
enn af stað og niður í Bergstaði og fá fréttir af iMagn-
úsi. Líka bjóst ég við hundi mínum Júdasi þar.
Hvað sem var nú meira um þetta talað, þá leggjum
við Pétur enn út. Það undarlega fyrirbrigði skeði, að
Bergstaði fundum við eftir stutta leit. Það skal tekið
fram, að þetta var tilviljun en engin fytirhyggja, og
alls ekki ratvísi okkar Péturs að þakka. Magnús vísaði
okkur nákvæmlega á hrossin, og þarna var Júdas minn
í bezta yfirlæti. Var hann mjög vinalegur og iðraðist
sjáanlega eftir því að hafa svikið meistara sinn og herra.
Vildi ég nú halda til fjalls og leita að hrossunum og
koma þeim í hús, en út í þá vitleysu var Pétur ófáan-
legur. Héldum við kumpánar þrír nú heim í Þverá, og
gekk ágætlega eftir atvikum. Ekkert lát var á hríðinni.
Ég gisti nú það sem eftir var nætur á Þverá, enda far-
inn að slæpast. Svangur var ég ekki, því að ég hafði
drukkið mjólk í bæði skiptin, er ég kom að Þverá, en
ekki farið þar inn. Svona vel dugðu mér góðgerðir
Steinunnar húsfreyju á Spákonufelli frá því um morg-
uninn.
Framhald.
Heima er bezt 125