Heima er bezt - 01.04.1960, Blaðsíða 2

„1 lundi nýrra skóga
gæti orðið um arðvænlegan atvinnuveg að ræða. Og
enn vill sumum gleymast, að reynslan hefur þegar sýnt
oss annað.
Erlendar trjátegundir vestan frá Alaska og austan frá
Rússlandi hafa reynzt dafna vel í íslenzkri mold, og
fullreynt má kalla, að þær muni leysa af hólmi birkið
íslenzka í skógum framtíðarinnar. Þessi innfluttu tré
vaxa örar og þola betur ýmis veðraáföll en innlenda
birkið, sem enginn efast um að getur vaxið hér, enda
rótgróinn borgari í gróðurríki landsins.
Það hefur að maklegleikum þótt merkur viðburður
í atvinnusögu lands vors, er sr. Björn í Sauðlauksdal
flutti kartöfluna til landsins. En eigi verða það síðar
meir talin ómerkari tímamót, þegar fyrst var tekið að
rækta hér erlenda barrviði og skapa nýjan gróður í
landinu. Og það eru þessi nýju tré, sem skapað hafa
trúna á möguleika skógræktarinnar til þess að verða
mikilvægur þáttur í þjóðarbúskapnum.
Gróðurríki Islands er snautt að tegundum vegna
aldalangrar einangrunar landsins. Það er því fullkomið
hagsmunamál að auðga flóru landsins með innflutningi
bæði trjáa og annarra plantna. En vitanlega verður að
fara þar að með gát, flytja inn einungis þær tegundir,
sem okkur er eftirsókn í sakir nytja þeirra, og sækja
þær aðeins til þeirra staða, sem líkastir eru landi voru
að veðráttu og lífsskilyrðum. Þetta hefur Skógrækt
ríkisins gert með góðum árangri. En mörgum spurn-
ingum er þó ósvarað enn um meðferð þessara nýju
borgara, en þeim verður ekki svarað nema með víð-
tækum tilraunum, sem hljóta að verða eitt meginvið-
fangsefni skógræktarinnar í framtíðinni.
En um leið og sú staðreynd liggur fyrir, að skógur
fái vaxið hér og að hann sé ekki síðsprottnari en títt er
erlendis í skógarhöggslöndum, þá er hitt jafnljóst, að
hér eru fólgnir möguleikar mikils atvinnuvegar í skóg-
arhöggi og hvers konar iðnaði, sem í sambandi við það
er, að því ógleymdu, sem sparast í erlendum gjaldeyri,
svo að vér stöndum enn fastar en áður á eigin fótum.
Eitt höfuðmein vort nú er, hversu fábreyttar atvinnu-
greinar vorar eru, og svo má kalla, að öll vor utanlands-
viðskipti séu háð einu einasta háspili á hendinni, sjávar-
útveginum.
Það er ekki einungis, að skógræktin geti orðið ný at-
vinnugrein, heldur má einnig minnast þess, að hún er
sú atvinnugrein, sem í framtíðinni verður vænlegust
til að halda jafnvægi í byggðum landsins til móts við
sjávarsíðuna.
En jafnframt þessu verðum vér að hafa hugfast, að
alllangt er að bíða launanna af skógræktinni. Skóginum
er að því leyti líkt farið og okkur mannanna börnum,
að það er langur á honum ómagahálsinn. En hvergi
munu dæmi þess, að það hafði staðið fólksfjölgun fyrir
þrifum, þótt langur tími líði frá fæðingu barnsins og
þangað til það fer að vinna fyrir sér. Og ekkert þjóð-
félag telur eftir sér það fé og fyrirhöfn, sem það kostar
að ala upp nýja kynslóð þjóðfélagsþegna. Fólkið er
dýrasti auðurinn, en það þarf að hafa næg verkefni, til
að geta lifað og starfað.
í nýútkomnu Ársriti Skógræktarfélags íslands ræðir
skógræktarstjóri Hákon Bjarnason nokkuð um skóg-
rækt í sambandi við fólksfjölgun í landinu. Þar er farið
orðum um svo mikið vandamál, að mér þykir hlýða að
ræða það nokkuð hér.
Ekki þarf að skyggnast lengi um í landi voru til þess
að við oss blasi hin gífurlega hraða fólksfjölgun. Ef
engin óhöpp henda, geta landsmenn verið orðnir ein
350 þúsund um næstu aldamót, og þó sennilega allmiklu
fleiri. Að sönnu er slíkt fagnaðarefni, því að lengstum
hefur fólksfæðin háð okkur, en mikils mun þó búið við
þurfa að sjá öllu því fólki fyrir fæði, klæðum og hús-
næði, án þess að lífskjör versni eða þó öllu heldur að
láta þau fara batnandi, eins og krafa tímans er. I áður-
nefndri grein bendir skógræktarstjóri á það, að aukin
skógrækt í landinu sé ein leiðin, og það ein hin vænleg-
asta, til að tryggja framtíð þessa fólks. En þá mun
vissulega mörgum verða að spyrja, hvort slíkt sé nokkuð
annað en bjartsýni áhugamanns um æskilegan en ófram-
kvæmanlegan hlut.
íslenzk skógrækt er nú rúmlega hálfrar aldar gömul.
Þótt margt hafi gengið seinna en æskilegt hefði verið,
er þó svo langt komið, að nú er hægt að segja með fullri
vissu: að hér er unnt að rækta nytjaskóga, og að skóg-
ræktin, ef rétt er á haldið, á fyrir sér að verða atvinnu-
végur við hlið annarra atvinnuvega í landinu.
Þetta eru tvær staðreyndir, sem menn virðast ekki
hafa áttað sig á enn til fullnustu, og það jafnvel sumir
þeirra, sem fullir eru áhuga og góðvildar til þessara mála.
Það var engan veginn glæsilegt að ráðast í að klæða
hið íslenzka berangur skógi, þegarfyrst var hafizt handa
um skógrækt hér upp úr aldamótunum. Og grunur
minn er, að flestir hafi þá gengið að því verki meira
af ást á hugsjóninni en að þeim hafi tlottið í hug, að hér
110 Heima er bezt