Heima er bezt - 01.04.1960, Blaðsíða 15

A fjallavat?li skammt frá Sjöundá.
hreyfði ég eggin, því að ég vissi að líf unganna, sem í
þeim voru að þroskast, gat oltið á því, að eggin væru
iátin óhreyfð. Við þessar tíðu heimsóknir varð rjúpan
svo spök, að hún hreyfði sig varla af eggjunum, fyrr en
ég strauk henni um bakið.
En svo var það eitt kvöldið, sem ég kom að hreiðrinu,
að rjúpan þokaðist aðeins af því, er ég strauk um bakið
á henni, og iá svo kyrr á eyrinni og breiddi út vængina.
Ég laut niður að hreiðrinu og sá þá undursamlega sjón,
Skurn eggjanna var að bresta, og í eggjunum heyrðist
tíst, og allt var þar á iði innan í skurninu. Ungarnir
voru fullþroska í eggjunum. Þeir voru að sprengja af
sér skurnið. Ég þorði ekkert að stanza hjá hreiðrinu i
þetta sinn, því að ég vissi, að nú mátti móðirin ekki vera
Jengi fjarvistum, þá gat Jífi unganna verið hætta búin.
Nú liðu tveir dagar, þar til ég kom að hreiðrinu aftur.
Þá Jágu átta litlir ungar í einni kös í hreiðrinu, iðandi
og tístandi, en eitt heilt egg Já fyrir utan hreiðrið. Það
var kaldegg. Ekkert Jíf hafði kviknað í þessu eggi.
Annað hvort hafði eggið verið utan við hlýjuna eða það
hafði verið ójrjótt.
LTngarnir uxu dagvöxtum, og einn daginn, er ég kom
að hreiðrinu, var þar enginn ungi. Hreiðrið var autt og
tómt, en brot af eggjaskurni voru þar ein eftir. Ég fór
að svipast um eftir ungunum. Örskammt frá hreiðrinu
sat rjúpan milli þúfna, með ungana undir vængjunum.
Ég geltk til hennar, en þá vappaði hún af stað og liaðaði
út vængjunum, en ungarnir þustu tístandi í alíar áttir.
Ég geltlt þa spölkorn frá og beið. Þá vagaði rjúpan upp
á þúfnakoll á eyrinni og gaf frá sér sérkennilegt hljóð,
og þá komu allir ungarnir þjótandi aftur til hennar og
hjúfruðu sig undir vængi móður sinnar. Ég vildi ekki
trufla lengur þetta litla heimili og hélt áfram ferð minni.
Dagarnir liðu og ungarnir stækkuðu. Þeir þutu í allar
áttir og lyftu litlu vængjunum. Ég vissi, að bráðum yrðu
þeir fleygir. Enn héldu þeir þó vel hópinn og kúrðu
undir vængjum mömmu sinnar.
En nú verð ég að segja ykkur frá leiðindaatviki eða
óhappi, sem henti mig fyrir ógætni mína, enda var ég
ekki nema 12—13 ára. Ég vil segja frá þessu, ef ég gæti
komið í veg fyrir að sams konar óhapp henti unglinga á
mínum aldri. Það er ákaflega hættulegt að taka á litlum,
hálffleygum ungum, þótt hægt sé að ná þeim. Þeir eru
svo veikbyggðir og þola ekkert hnjask. Óg hér kemur
þá sorgarsagan:
Eitt kvöld, er ég heimsótti rjúpnafjölskylduna mína,
voru ungarnir orðnir hálffleygir. Þeir lyftu sér til flugs
en flugu örstutt. Vængjatökin voru ekki nógu styrk.
Mér datt allt í einu í hug að reyna að handsama einn
ungann og þaut af stað. Jú, mér tókst að ná einum ung-
anum. Honum fataðist flugið og ég greip hann. Hann
lá skjálfandi í lófa mér, og ég fann, hve hjartað barðist
ótt. Ég losaði örlítið takið og strauk unganum um
bakið með hinni hendinni. Þá skeði óhappið. Unginn
varð laus og stakk sér út úr lófa mínum. Hann baðaði
út vængjunum, en vængjatökin voru of veik, og ung-
inn féll til jarðar beint á höfuðið. Unginn hreyfðist
ekki, en titringur fór um litla líkamann. Hann var dá-
inn. Enginn mannlegur máttur gat gefið honum lífið
aftur. Ég fékk kökk í hálsinn og lötraði burt sneypu-
legur, en rjúpan fylgdi mér og þvældist fyrir fótum
mér. Hún flögraði lágt og hálfvalt eftir eyrinni og
barmaði sér.
Það var sorgmæddur drengur, sem kom heim frá
smalamennskunni það kvrra vorkvöld.
En nú víkur sögunni aftur að hreiðrunum norður í
Miðfirði vorið 1952. Nokkrir hlýir dagar komu enn
eftir að ég var þar á ferð. Líklega hafa báðir fuglarnir
fullorpið þá hlýju daga og fjöldi annarra heiðafugla um
allt Norðurland. En hvað skeði um mánaðamótin? Þá
brast á hríðarveður um allt Norðurland, en upp til dala
og heiða varð snjókoman mest. Vafalaust hefur þá skeflt
yfir bæði hreiðrin, sem smalamaðurinn fann uppi á háls-
inum, og alla heiðafugla, sem þá höfðu orpið um allt
Norðurland. Vafalaust hafa eggjamæðurnar kúrt á
eggjunum undir snjónum og beðið þess, að upp birti og
Þrastarhreiður í Þórsmörk.
Heima er bezt 123