Heima er bezt - 01.08.1978, Page 27

Ekki er gott að vita, hvað grandað hefir þessum mönn-
um. ísinn var nýleystur af vatninu, svo skeð gat, að þeir
hefði rekist á jaka og rifið bátinn. Varla var hugsanlegt að
þeir gætu bjargast á sundi, þeir voru kappklæddir og
vatnið afarkalt. Um þær mundir voru snjóflóðin byrjuð úr
fjallinu fyrir sunnan vatnið, sem héldust marga daga og
fóru langt út í vatn, hefði þeir orðið fyrir þeim var dauð-
inn vís. Ég hygg þeir finnist aldrei.
Margt hefir breyst þar efra síðan þér voruð þar, vatnið
hefir stækkað og dýpkað mjög mikið, er nú komið upp
fyrir alla hverina og hátt upp í bergið norðan vatnsins. Þar
sem við gengum til að mæla hitann er nú sjálfsagt sjötugt
djúp eða meir. Aftur á móti er sjálfur eldgígurinn líkur
því, sem hann var, nema ólætin í honum ekki eins mikil og
gufan minni. Miklu minna ber á vikrinum en áður, hann
hefir sjatnað og rýmað, og stóru stykkin mulist. Gróður,
einkum mosi, hefir talsverður komið í Öskjuopi, sem
enginn var áður. — Meðan ég var í Öskju las ég íslands-
lýsingu yðar, hina þýsku, hafði eigi séð hana áður. Knebel
átti hana og hefir ætlað að hagnýta sér.
Leiðinlegt þótti mér að geta ekki hitt yður í sumar,1
líkast til sjáumst við aldrei héðan af. Þegar ég kom suður
að Fornahvammi, varð Toppur2 haltur og lét ég skjóta
hann þar, hann ætti skilið að honum væri reistur minnis-
varði, því hann lifði til gagns.
Svo tókst þeim að sundra skólanum okkar3 og rífa upp
með rótum þann vísi, sem hér hafði dafnað svo vel. Það
var verk Stefáns Möðru. Svo sumarið hefur heldur verið
mér andstætt. — Við erum hérna öll frísk sem stendur,
mislingamir vofa yfir höfðum okkar, hér í bæ liggur ann-
arhvor maður.
Logn eftir pólitíska vindganginn í sumar, fer bráðum að
hvessa aftur, því nóg er valdafíknin, óhreinleikinn og flá-
ræðið.
Ég átti að færa yður kæra kveðju frá Jóni gamla Þor-
kelssyni,4 hann er furðu ern, glaðr ok reifr, gerist nú
nokkuð gamall, börn hans komin upp en alltaf fátækur.
Hann geymir endurminninguna um yður með þakklæti
eins og fleiri.
Mikið er gremjulegt, að óþverrinn úr Reykjavíkinni
skuli vera kominn í Extrablaðið.
Ég bið kærlega að heilsa konunni yðar og Laugu.
Verið þér blessaðir
yðar gamli vinur
Ögmundur.
Ég er að verða mjög slæmur af gigt, hún ágerist árlega.
Athugasemdir:
1) ögmundur getur þess oft í bréfum sínum, hversu mjög sig langi til
að hitta Þorvald, en eftir að hann fór til Hafnar sáust þeir víst ekki nema
sumarið 1919, þegar Thoroddsen kom síðast til Islands, og urðu þá
fagnafundir.
2) Toppur var einn af ferðahestum þeirra félaga. Hefir þeim báðum
sýnilega þótt mjög vænt um hann, því að Ögmundur getur hans í mörg-
um bréfum og alltaf með aðdáun og hlýju.
3) Þar sem hann talar um að sundra skólanum okkar, á hann við það,
er Kennaraskólinn var stofnaður í Reykjavík, en um leið var afnumin
kennarafræðsla sú, sem þá hafði verið alllengi í Flensborgarskólanum,
og Ögmundur átt mikinn og góðan þátt að. Var honum og fleiri mikið
kappsmál, að kennaraskólinn héldi áfram í Flensborg. Stefán skóla-
meistari var einn þeirra þingmanna sem beittu sér fyrir að Kennara-
skólinn yrði reistur í Reykjavík.
4) Jón Þorkelsson bóndi í Víðikeri var fylgdarmaður þeirra Þorvalds
og Ögmundar um Ódáðahraun 1884. Fer Þorvaldur lofsamlegum orðum
um hann í Ferðabók sinni, en Jón var þá og lengi síðan allra manna
kunnugastur á þeim slóðum og fylgdi oft ferðamönnum bæði í Öskju og
víðar um Ódáðahraunssvæðið. Við hann er kennt Jónsskarð í Dyngju-
fjöllum.
Sagnir af Arnóri sýslumanni
(1808-1859)
Arnór Árnason sýslumaður Húnvetninga bjó á Ytri-Ey á
Skagaströnd. Arnór var bróðir Hannesar Árnasonar er gaf
Hannesarsjóðinn.* Hann var einkennilegur um margt,
sérlegur en þó einkum einfeldnislegur eða bamalegur.
Einhverju sinni var sýslumaður á ferð milli Hólaness og
Höfðakaupstaðar á Skagaströnd. Á leiðinni hitti hann
svarfdælskan bónda að nafni Kúastaða-Bjarna, drykkju-
mann mikinn og orðhák og hið mesta svakamenni, var
líka af sumum kallaður Hljóða-Bjarni sökum hávaða síns.
Bjarni réðst á sýslumann með skömmum og ógnunum.
Fór svo að sýslumaður leitaði undan en Bjami eftir og
hrópaði í sífellu:
„Ég skal drepa þig andskotans tóulókurinn þinn.“
Slapp sýslumaður loks nauðuglega undan inn í hús eitt
er næst var. Þegar inn kom var þar fyrir Guðmundur
Einarsson skrifari, faðir dr. Valtýs. Vék sýslumaður þegar
að honum og spurði:
„Er það ljótt orð tóulókur, er það ljótt orð tóulókur?"
Guðmundur svaraði: „Maðurinn hefur verið ólærður,
en hefir ætlað að segja herra teólógi. “**
„Það er gott, það er gott,“ mælti sýslumaður og var hinn
ánægðasti við Bjama.
(Eftir sögn Sigurðar Péturssonar á Hofstöðum. - HSk.)
Einhverju sinni gisti Arnór sýslumaður Ámason hjá Olsen
á Þingeyrum og fékk meðal annars flautir til matar.
Sýslumanni þótti þær ágætar og sagði:
„Þetta er góður matur, þetta er góður matur,“ og kvaðst
þurfa að láta gjöra sér þennan mat er heim kæmi.
Þegar staðið var upp frá borðum fékk sýslumaður ropa
og vindgang um sig og spurði:
„Gjöra flautirnar þetta, gjöra flautirnar þetta?“
Og er honum var sagt að svo mundi vera mælti hann:
„Þetta er vondur matur, þetta er vondur matur, hann
bragða ég ekki framar.“
Arnóri sýslumanni var veitt kamiráðsnafnbót 1854, en
andaðist 1859, ókvæntur og barnlaus.
(Eftir sögn Sigurðar Péturssonar á Hofstöðum. - HSk.)
‘Hannesarsjóður. Hannes Árnason prestaskólakennari (1809-1879) gaf
eigur sínar til að mynda sjóð til eflingar heimspekimenntunar í landinu.
**Teólógi, þ.e. guðfræðinguri
Heima er bezt 275