Heima er bezt - 01.08.1983, Blaðsíða 17

skammt innan við Helgafellsmelana
(þar voru miklar herbúðir) sam-
komustaður sem lét ekki mikið yfir sér
og hét Tjaldanes. Þarna voru sléttir
grasbalar og fjær þýft, hallandi gras-
lendi niður að ársprænu, sem rennur
eftir dalnum.
Um helgar dreifðist nokkuð sá fjöl-
menni hópur íslendinga sem vann í
Hvítanesi. Þeir voru þó oftast fleiri
sem eyddu helginni í Hvitanesi þótt
lítið væri þar við að vera. Litlar og
óhentugar samgöngur ollu þar
mestu um. Eg var í Reykjavík þennan
sunnudag sem ætlunin var að fjöl-
menna að Tjaldanesi. Ég minnist þess
að veðrið var ákaflega gott, sólskin,
hiti og nærri logn. Þegar leið að kvöldi
fór ég að huga að farkosti upp í Mos-
fellssveit. Mér tókst að hafa upp á bíl
sem fór að Álafossi, en síðan þramm-
aði ég af stað eftir rykugum veginum,
áleiðis að Tjaldanesi.
Meðfram veginum voru hermenn,
einkum bandarískir, á gangi og höfðu
sumir að fylginautum íslenskar stúlk-
ur, sem virtust skemmta sér vel í
návist þeirra. Skammt frá Brúarlandi
sá ég Ameríkumann og islenskan
kvenmann í innilegum faðmlögum
rétt við vegarbrúnina og skeyttu engu
umferðinni né rykinu sem þyrlaðist
yfir þau.
Á leiðinni var varðskýli við veginn
og varðmaðurinn með byssu í hönd-
um skipaði mér að nema staðar og
vildi vita deili á ferðum mínum.
Sennilega hefur honum fundist ein-
kennilegt hve ég hraðaði mér á göng-
unni. Eg tjáði honum að ég væri
starfsmaður breska hersins í Hvalfirði
og á leið þangað, en fyrst ætlaði ég á
ball í sveitinni og lét hann það gott
heita.
Þegar ég kom að Tjaldanesi var
klukkan kringum átta og allmargt fólk
komið á staðinn en ekki enn byrjað að
dansa. Þó var kominn álitlegur hópur
kvenna og höfðu nokkrar þeirra þegar
tekið sér sæti á bekkjum, sem voru við
eina hlið danspallsins.
Danspallurinn var úti undir beru
lofti, byggður úr timbri, hvítveðraður
eftir rigningar og storma, borð í gólfi
og rimlagirðing um kring. Skúrbygg-
ing var áföst pallinum. Þar voru seldir
gosdrykkir, sælgæti og tóbak.
Einhver hafði verið svo hugul-
samur að hafa með sér fótbolta og
nokkrir unglingar léku sér með hann á
grasbala skammt frá, skiptu liði og
spiluðu á eitt mark. Ég var alltaf
veikur fyrir þegar knattspyrna var
annarsvegar og þó ég væri heitur af
göngunni gat ég ekki stillt mig um að
biðja leyfis um „að fá að vera með“.
Það var fúslega veitt og ég tók þátt í
leiknum.
Ekki leið löng stund þar til ég sagði
skilið við fótboltann og bættist í hóp
þeirra, sem enn biðu þess að dansinn
hæfist og voru ýmist á rölti fram og
aftur eða röðuðu sér kringum dans-
pallinn og virtu fyrir sér kvenkostinn á
bekkjunum. Þá skrönglaðist boddíbíll
inn á svæðið.
Voru þar komnir Hvítnesingar og
höfðu tekið í sinn hóp að minnsta
kosti þrjár heimasætur og tvær
kaupakonur úr Kjósinni. Það varð
„góðra vina fundur“ og allir í sól-
skinsskapi, þó orðið væri kvöldsett,
enda komið fram yfir miðjan ágúst-
mánuð.
Auk mín höfðu einhverjir sem
unnu í Hvítanesi verið í Reykjavík.
Sumir voru þegar komnir og aðrir
komu fljótlega. Hver og einn bjargaði
sér á áfangastað á sinn hátt en tveir
félagar voru svo efnaðir að kaupa
með sig leigubíl úr Reykjavík.
Nokkru síðar hófst dansinn af full-
um krafti og komst þá hreyfing á
mannskapinn. Spilararnir komu sér
fyrir í einu horni danspallsins og
minnir mig að það hafi verið tvær
harmonikkur og spilaði oftast annar
spilarinn í senn, en stundum þó báðir
í einu.
Það var mikið fjör og tíminn leið
fljótt meðan hauströkkrið mjakaðist
yfir dalinn og sólin hvarf og það varð
svalara.
Tveir vörpulegir menn stóðu við
innganginn og tóku aðgangseyri.
Nokkrir hermenn komu þarna að, en
þeim var gert skiljanlegt að ballið væri
„aðeins fyrir Islendinga“ og urðu að
láta sér nægja að horfa á. Það gerðu
þeir um stund en röltu síðan burt og
komu ekki meir við sögu.
Eftir vissan tíma, kannske hálftíma,
þrjú korter eða klukkutíma voru allir
reknir út af pallinum og selt inn á
nýjan leik.
Þegar menn þreyttust á dansinum
gengu sumir niður í móana við ána og
settust á þúfu, ekki síst ef þeir höfðu
orðið sér úti um dansfélaga sem þeir
þurftu að tala eitthvað við sem enginn
mátti heyra.
Á slíkum stundum líður tíminn
fljótt og rökkrið hélt áfram að dökkna
og verða að myrkri og þegar dansin-
um lauk um tólfleytið var orðið ansi
dimmt. Það var mikið um kveðjur
þegar komið var að skilnaðarstund-
inni, misjafnlega innilegar. Jafnvel
þeir sem áttu eftir að verða samferða
langt inn í Kjós, nærri tveggja tíma
leið, kvöddust eins og hinir og þökk-
uðu fyrir skemmtunina. En nú var
farið að hugsa til heimferðar. Þröngt
var í boddíbílnum, sem verið hafði
nær fullskipaður þegar hann kom að
Tjaldanesi. Og nú bættust nokkrir í
hópinn og enginn var skilinn eftir.
Það var „pakkað“. Einhverjir sátu
undir sumum stúlknanna þegar lagt
var af stað og vildu gjarna leggja á sig
nokkur óþægindi fyrir ánægjuna. Ég
sat aftast í boddíinu, í horninu vinstra
megin. Kaupakona úr Kjósinni
nokkuð þéttholda, að mig minnir, var
á sífelldu ferðalagi á hnjám sessu-
nauta minna í aftasta bekknum. Ekki
var svo að skilja að hún væri að miðla
blíðu sinni milli okkar, heldur skift-
umst við á um að sitja undir henni. I
nokkra daga var ég aumur á lærum og
hnjákollum því að eins og aðrir fékk
ég minn skammt af undirsetunni og
aftasti bekkurinn var sýnu verstur til
þeirra hluta, þegar bíllinn hossaðist á
holóttum veginum.
í fyrstu var sungið fullum hálsi,
meðan þrekið og röddin leyfði: Mot-
her may I go out dancing og I will
hang out my washing on the Sigfried-
line. En það dró niður í söngmönnun-
um smám saman og loks var ekki
sungið lengur og bíllinn sniglaðist
gegnum myrkrið.
Við Laxá var numið staðar og ein-
hverjir stigu af. Síðan hjá Hvammi og
enn fækkaði farþegunum. Þar fóru úr
bílnum tvær ungar stúlkur sem vildu
gjarnan fá karlmannsfylgd heim að
bænum. En nú var svo mjög af öllum
dregið að enginn treystist til að fylgja
þeim.
Þegar komið var að Hvítanesi
fundum við fyrst hve þreyttir og
slæptir við vorum og ánægjan yfir
velheppnaðri og skemmtilegri ferð
blandaðist kvíðanum fyrir vinnudeg-
inum sem ekki var ýkja langt undan.
Heima er bezt 249