Heima er bezt - 01.04.1995, Blaðsíða 16

Franklín Þórðarson frá Litla-Fjarðarhorni:
Hvers vegna drap
Þorgrímur Véstein?
Þessari spurningu
hljóta flestir, sem lesa
Gísla sögu Súrssonar,
að velta fyrir sér.
Nærtækasta svarið og
líklega það algengasta
er, að Þorgrímur hafí
drýgt þennan glæp
fyrir Þorkel mág sinn
vegna afbrýðisemi þess
síðarnefnda, eftir að
hann heyrði á tal
þeirra svilkvennanna
Ásgerðar konu sinnar
og Auðar Vésteinsdótt-
ur, þar sem Auður
upplýsir að hún hafi
lengi vitað um hug As-
gerðar til Vésteins.
Hugleiðingar
umGislasögu
r
g trúi ekki öðru en langflestir
hafni þessari skýringu, því að
þótt ýmsum mönnum þessara
tíma væri stundum laus höndin af
litlu tilefni og sumir jafnan góðir til
bolaxar, eins og sagan segir um
Hrafnkel Freysgoða, verður það að
teljast með ólíkindum að goðinn
sjálfur, sem við getum jafnað við
sýslumann á okkar dögum, laumist
inn í hús mágs síns í skjóli náttmyrk-
urs og stingi sofandi mann til bana
og það við hliðina á systur hans, sem
hann hafði sjálfur átt vingott við, vit-
andi að þetta voðaverk hlaut að kalla
fram önnur illvirki ekki síðri. Og
ástæðan ekki meiri en afbrýðisemi út
af heldur ómerkilegu kvenna-
kjaftæði, sem Þorgrími kom ekkert
við.
Nei, orsakirnar hljóta að hafa verið
aðrar og meiri, haft langan aðdrag-
anda og ekki ráðist af neinni tilvilj-
un.
Því miður er höfundur Gíslasögu
alltof fáorður, að hann skuli ekki
gera betri grein fyrir mönnum og
málefnum og segja meira frá þeim
Þorgrími og Vésteini.
En er þá svörin við spurningum
okkar hvergi að finna? Getur ekki
verið að þau megi finna í sögunni, ef
vel er leitað, eins og lausnarleiki í
erfiðri skákþraut?
Við skulum hefja leitina með því
að kanna bakgrunn þessara tveggja
manna og fikra okkur síðan gegnum
söguna.
Þorgrímur Þorsteinsson frá Helga-
felli hefur snemma verið eftirtektar-
verður, ungur maður og þótt líklegur
til höfðingja.
Um þá bræður segir á einum stað
(Laxdæla):
„Þá var uppgangur þeirra Þor-
steinssona, Barkar og Þorgríms, sem
mestur."
Engan hefur þá órað fyrir hinum
hræðilegu örlögum, að hann myndi
falla frá aðeins hálfþrítugur að aldri,
jafn gamall og faðir hans, sem
drukknaði á sama aldri.
Ef til vill hefur seinni tíma mönn-
um fundist sem örlög þeirra mætti að
nokkru eða öllu kenna nöfnum
þeirra, sem kennd voru við þrumu-
guðinn Þór.
Þórólfur Mostrarskegg hét upphaf-
lega Hrólfur, en af því að hann
elskaði mjög goðin og þó einkum
Þór, var nafni hans breytt.
Hann átti svo son, sem hét Steinn.
Þann son gaf hann Þór og því var
hann eftir það nefndur Þórsteinn.
Hans sonur hét fyrst Grímur og af
sömu ástæðu verður það Þórgrímur.
Það er annars furðulegt, hvað
verða miklar nafnabreytingar í þess-
124 Heima er bezt