Heima er bezt - 01.04.1995, Blaðsíða 27

Ingvar Björnsson:
Mjilkurpósturiim og
Brúnki
r
þessum árum voru mörg smá-
býli í og við Reykjavík, og
var þar að mestu stundaður
kúabúskapur. Þar sem þetta var fyrir
tíð mjólkurhreinsunarstöðva, bíla-
eign í lágmarki og strætisvagnaferðir
strjálar og langt á milli leiða, höfðu
kúaeigendur þann hátt á, að þeir
seldu mjólk sína til fastra viðskipta-
vina, og auðvitað varð þá að flytja
hana til þeirra.
Hver kaupandi lagði til tvo brúsa, í
annan fengu þeir mjólk en hinn tók
mjólkurpósturinn til baka.
Þeir seljendur, sem voru vandir að
virðingu sinni, vildu sjálfir þvo brús-
ana sem komu til baka.
Mig minnir að flestir brúsar væru
úr áli, þó má vera að þeir hafi verið
galvaniseraðir járnbrúsar. Algeng-
ustu stærðir voru frá tveimur að sex
lítrum.
Fastaviðskiptin voru árstíðabund-
in, þar sem flestar kýr báru milli ára-
móta og vors. Þá var minnst um
mjólk fyrripart vetrar, en það þýddi
að segja varð sumum viðskiptum
upp, en önnur var nóg að minnka.
Þegar svo mjólk óx aftur, gengu
þeir sem áður voru í viðskiptum fyr-
ir. Þar sem ég hóf þarna störf að
hausti, voru viðskipti minnkandi og
viðskiptavinum fækkaði. Þetta olli
mér nokkrum erfíðleikum, svo sem
ég kem að síðar.
Ég hafði rnjög góðan, vel yfir-
byggðan vagn með forláta ekilssæti
til umráða, og satt að segja var ég
stundum svolítið drjúgur með mig
Haustið 1935 kom ég til
Reykjavíkur eftir langa dvöl
að Korpúlfsstöðum, en þar
hafði ég verið snúningadreng-
ur, eins og það var kallað. Hér
í bæ var mikið og alvarlegt at-
vinnuleysi, og það má því
nærri geta, að 14 ára drengur
*
var ekki eftirsótt vinnuafl. Eg
leitaði víða fyrir mér og fékk
mörg afsvörin, uns mér bauðst
vinna á býli því, sem Lauga-
brekka hét, en það var norðan
Suðurlandsbrautar, austan nú-
verandi Reykjavegar og vestan
býlisins Múla og náði síðan
norður að gömlu þvotta-
laugunum.
Hér átti ég að aðstoða við fjós-
verk, m.a. mjólka kýr og ann-
að sem til féll. Aðalstarfið var
þó flutningur mjólkur til við-
skiptavina á hestvagni.
þegar ég sat bísperrtur í ekilssætinu
og lét hugann reika vítt og breitt um
lífið og tilveruna.
Áður en lengra er haldið með
þessa frásögn, verð ég að get hér
tveggja vina minna, sem koma mjög
við.þessa sögu, annar þó sýnu meira.
Þetta voru hestarnir Brúnki og Jarp-
ur. Brúnki var við aldur, orðinn lúinn
og gigtveikur. Jarpur var hins vegar
ungur að árum og heill heilsu.
Hvemig sem á því stóð, en að því
komst ég aldrei, var mér uppálagt að
nota fyrst og fremst Brúnka. Ég
mátti reyndar ekki nota Jarp nema í
veikindafríum Brúnka. Ég hefi
sennilega ekki brotið heilann mikið
um þessa flóknu fyrirskipan og farið
möglunarlaust eftir henni.
Brúnki var gríðarstór hestur, tals-
vert vel í holdum og því stirður í
hreyfingum. Hann var með eindæm-
um latur og lét aldrei að stjórn heldur
fór hann aðeins sínu fram. Ég tel að
greind hans hafi verið langt yfir
venjulegri hestagreind, að minnsta
kosti fannst mér hann sýna það með
ýmsum uppátækjum sínum og klækj-
um. Hann þekkti nákvæmlega leið-
ina, sem við áttum að fara, og yrðu
breytingar á henni mátti ég fara úr
ekilssæti mínu og teyma hann fram-
hjá þeim stað, sem úr átti að falla eða
að þeim, er við skyldi bætast næstu
dagana.
Þar sem Brúnki virtist hafa komist
að þeirri snjöllu niðurstöðu fyrir
löngu, að hann kæmist á milli staða
með því að labba bara fet fyrir fet, sá
hann enga ástæðu til að fara hraðar,
og hvemig sem ekillinn, stjórnandi
hans, lét, skipti það hann engu máli.
Að „fara bara, fara bara fetið,“ eins
og segir í vísunni, skyldi það vera.
Ein undantekning var þó á þessari
reglu, en hún var sú að væri farið
niður bratta brekku, sá vinurinn enga
ástæðu til þess að streða við að halda
Heimaerbezt 135