Æskan - 01.01.1968, Blaðsíða 30

Vladimir Iijits, síðar kallað-
ur Lcnin, fæddist 22. april árið
1870 i Simbirsk við Voigu. Móð-
ir hans var dóttir velmetins
læknis, Alexanders Blank, sem
farið hafði úr góðri sjúkrahús-
stöðu i St. Pétursborg til starfa
i litlu ])orpi í Kazanliéraði. Hún
giftist árið 1863 Ilya Ulianov,
skólastjóra í Penza og síðar
námsstjóra. Hann var strangur,
ihaldssamur í stjórnmálaskoð-
unum og mikill trúmaður. Er
börnin þeirra sex stálpuðust,
smituðust þau hvert af öðru af
því byltingarandrúmslofti, sem
ríkti meðal yngri kynslóða.
Lenín 4 ára gamall.
Lenín var fjörugur, kappsam-
ur, kátur og hafði gaman af há-
háværum leikjum og ærslum
sem barn. Hann var eins vis til
að brjóta leikföng sín eins og
að leika sér að þeim. Fimm ára
var hann orðinn læs. Þegar
hann var hálfs tiunda árs, bjó
kennari úr einum sveitaskólan-
um í Simbirsk hann undir inn-
tökupróf í menntaskóla.
Honum gekk námið ágætlega,
gegnum ailan skólann var hann
efstur í sínum bekk og fékk
alltaf fyrstu verðlaun, sem var
viðurkenningarskjal og hók,
sem var letrað á með gylltum
stöfum: „Fyrir góða hegðun og
framför." Þennan frama átti
hann ekki eingöngu að þakka
gáfum sinum, heldur og iðni og
ástundunarsemi. Þá eiginleika
hafði faðir hans innrætt hon-
um frá harnæsku. Lenín stældi
eldri bróður sinn svo mikið að
systkini lians stríddu honum
oft með því.
Lenín, sem innrætt var að
vinna öll verk af samvizkusemi,
stundaði nám sitt af kostgæfni,
þótt liann væri fjörkálfur og
prakkari. Þetta gerði það að
verkum, eins og kennarar hans
bentu á, auk ágæts minnis, að
liann var svo fljótur að skilja
það sem honum var kennt, að
hann þurfti varla að fara yfir
það heima, sem hann lærði í
skólanum. Hann var venjulega
fljótur að læra það, sem honum
var sett fyrir og fór síðan að
leika sér og ólátast og truflaði
eldri systkini sin, sem voru að
læra í sama herbergi. Oft íók
þá faðir hans hann með sér í
sltrifstofu sína og hlýddi hon-
um yfir námsefnið og spurði
hann út úr latínunni, og venju-
lcga kunni hann öll latnesku
orðin, sem færð höfðu verið inn
í stilabókina bans. Auk skóia-
bókanna las hann mikið af
öðru efni. Faðir hans fékk allar
barnabækur, sem gefnar voru
út, og svo tímarit, og auk þess
voru fengnar lánaðar bækur i
bókasafninu.
Ileizti leikfélagi Leníns var
Olga systir Iians (fædd 4. nóv.
1871). Hún var greind, fjörug
og athafnasöm stúlka, sem
lærði að lesa fjögurra ára göm-
ul, uin leið og bróðir hennar, og
var námfús og fljót að læra
eins og hann. Eitt sinn sagði
Lenín — hann var þá i öðrum
bekk menntaskólans — er hann
hlustaði á cndalausar æfingar
Olgu á píanóið: „Þetta er dugn-
aður, sem vert er að temja sér.“
Og hann tók að ástunda þennan
dugnað, og fyrir þennan hæfi-
leika hans og gáfur varð úr hon-
um eitt af stórmennum heimsins.
Lenín var alltaf reiðuhúinn
að hjálpa skólabræðrum sínum
með erfið verkefni, t. d. stíla í
grísku og latínu. Tvö seinustu
árin, sem hann var í mennta-
skóla, bjó liann kennara, sem
ekki var rússneskur, heldur frá
Tsjúvasj, undir stúdentspróf,
og gerði Lenín það ókeypis, þvi
að nemandi hans var fátækur.
En þótt kennaranum gengi illa
tungumálanámið, náði hann
prófi og komst í liáskólann, þar
sem hann las stærðfræði, sem
var hans eftirlætisnámsgrein.
Anna systir hans var líka
nemandi hans, en hún var þá i
næstefsta bekk i æðri skóla
fyrir stúlkur. Þótt Lenín væri
fiinm órum yngri og enn i
skóla, var það samt hann sem
lijálpaði henni yfir helztu tor-
færurnar í náminu. Vorið 1886
átti hún að taka próf í nokkr-
um námsgreinum, þar á meðal
því, sem hún hafði lært í latínu
síðastliðin þrjú ár. Á þeim dög-
um var latína skyldunámsgrein
í sögu- og tungumálanámi.
Þá var það að Lenín bauðst
lil að lijálpa henni, þótt hann
hefði nóg að gera, ])ví að hann
var þá í næstefsta bekk mennta-
skólans, og þar að auki að búa
Oktnikov, kennarann frá Tsjú-
vasj, undir próf. Þannig iagði
þessi piltur, tæplega sextán ára
gamall, þessa byrði á herðar sér
af frjálsum vilja. Og hann gerði
meira en byrja á þessu. Ungu
fólki hættir stundum við að
takast á hendur eitt og annað,
sem það hættir svo við, þegar
erfiðleikarnir koma í Ijós, cn
hann liélt ótrauður áfram af
mikilli þrautseigju, og mundi
liafa haldið enn lengur áfram
að troða i Önnu latinunni, cf
hann hefði ekki farið til Pét-
ursborgar.
Anna var auðvitað dálítið
skömmustuleg yfir að geta ekki
hjálparlaust unnið bug á þeim
erfiðleikum, sem á vegi hennar
urðu i náminu, en þurfa að
leita til yngri bróður síns, sem
sjálfur yfirsté sína erfiðleika.
Sjálfsagt leyndist líka í þessu
stærilæti, en lienni þótti það
minnkun að ]>urfa að læra und-
ir handleiðslu unglings, sem
enn var í skóla. En námi þeirra
beggja fleygði svo fram og það
var svo skemmtilegt, að allur
liégómaskapur hjaðnaði niður.
Lenín 14 ára gamall.
Lenín var tæpra sextán ára
þegar faðir hans dó, árið 1886.
Og ári síðar dundi annað reið-
arslag yfir fjölskylduna. Alex-
ander bróðir lians, sem hann
elskaði og dáði, var tekinn fast-
ur fyrir meinta hlutdeild í sam-
særi við að ráða Alexander III
keisara af dögum. Hann var
ákærður, dæmdur til dauða og
tekinn af lífi 8. maí 1887. Frétt-
in um bróðirinn varð Lenín
mikið áfall, en hann bar harm
sinn af miklu sálarþreki, og
bæði hann og Olga systir hans
luku prófi um vorið og fengu
verðlaunapeninga úr gulli.
Sú brimröst, sem skollið
hafði á fjölskylduna, varpaði
auðvitað skugga á hvern cin-
LENIM
Gegnum skólann
var hann efstur
í sinum bekk.