Æskan - 01.10.1988, Side 36

Kristín Steinsdóttir endursagði
Uppfræðingin
Núna þegar skólinn er byrjaður
er ekki úr vegi að líta á
það hvað börnum
var kennt í gamla daga.
Undir eins og börnin
voru orðin nokkurn veginn
talandi var farið að kenna
þeim vers og bænir,
faðir vorið og signinguna,
þó að þau skildu ekki neitt
í því sem þau voru að læra.
Mæðurnar sátu í rökkrinu
og prjónuðu og spunnu
og þá sátu börnin
hjá þeim og þuldu.
Allt, sem börnum var kennt,
lærðu þau utanbókar.
Ekki var þeim almennt kennt að
lesa og engir voru barnaskólar.
Væri einhver læs á bænum
gat farið svo að hann
kenndi barni að lesa
en það þótti ekki sjálfsagt
eins og nú og skólaskylda
var engin.
~r
Bækur voru fáar nema
guðsorðabækur og lærðu
menn að lesa á þær.
Til þess að geta fermst
þurftu börn að læra um helstu
atriði trúarinnar,
vers og bænir,
og geta þulið allt saman
á kirkjugólfi.
Þá sem langaði til að læra
að skrifa fengu oft stafróf hjá
prestinum og lærðu að
pára eftir því.
En þá var það vandamálið
með ritföngin.
Penna mátti skera úr
fjöðrum og voru gæsafjaðrir
álitnar bestar en
álftafjaðrir næst bestar.
Hrafnsfjaðrir voru líka notaðar.
Blek var búið til úr sortulyngi
og einnig var notað
kálfsblóð en það vildi mygla.
Erfiðast var að útvega pappír
og skrifuðu menn á hvað
sem var til að æfa sig,
svo sem húðir og hrosskjálka.
Pappír og blek var hægt
að kaupa í verslunum
en fæstir höfðu
efni á því.
Þeir sem höfðu nógan vilja
og löngun til gátu sem sé
lært ýmislegt en þeir
þurftu líka að hafa fyrir því.
Myndum við nenna að hafa
svona mikið fyrir því
að læra núna?
Hvað haldið þið?
fÆSKAH