Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1931, Blaðsíða 3

IÐUNN
Trúin á samfélagið.
i.
Öll trúarbrögð fela í sér hugtakið heilög skylda. Mun
eigi fjarrl sanni, að eimnitt Jiarna leynist slagæð hverr-
ar trúar. Með öllum mannflokkum, er nú byggja jarð-
kringluna, og með öllum bjóðum fortíðarinnar, þeirn,
er vér höfum sagnir af, hefir slík skyldutilfinning átt
meiri eða minni itök í hugum mannanna og verkað
margvíslega á líf þeirra og breytni. Hún virðist vera ein
af frumstæðustu eigindum tmannsins. Hún er að verki
þar, sem hinn frumstæði maður reynir að sjá afkvæmi
sínu og fjölskyldu farborða, og án hennar hefðu nnenn-
irndr aldrei myndað samfélag með sér.
Menn greinir á um pað, hvernig trúarbrögð hafi orð-
ið til — hvort jtiau eiga uppruna sinn að rekja til
náttúrufyrirbrigða (sóldn, eldingin o. s. frv.), drauma
eða ættarbanda (sbr. svo kölduð totem-trúarbrögð).
Eitt er víst: trúarbrögðin hafa verið nátengd Jiörf
mannsdns á að skýra Jmð, sem hann skdlur eklci. 1 öll-
um trúarbrögðum var dulýðgin (mystik) sterkur [)áttur,
þ. e. a. s. trúin á eitthvað, sem ekki verður skynjað.
Einnig eru trúarbrögðin nátengd einhvers konar á-
byrgðartilfinningu, sem flestir menn eru gæddir. En
hvort pessi tilfinning hefir skapað trúarbrögðin eða
trúarbrögðin hafa skapað hana, um það hefir verið
allmjög deilt.
Trú — eða tilfinning um heilaga skyldu í einni eða
an'nari mynd — virði'st vera nauðsynlegt skilyrði fyrir
þvi, er vér köllum menningu. Menning byggist fyrst og
13
Iðunn XV.