Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1930, Side 15

flÐUNN
Putois.
125
»Er ímynduð tilvist þá ekki neitt?« sagði Bergeret.
»Og geta þá goðsagnaverurnar ekki haft nein áhrif á
mennina? íhugið kenningar goðafræðinnar, hr. Goubin,
og þá munuð þér verða þess vísari, að það eru alls ekki
raunverulegar verur, heldur ímyndaðar, sem hafa dýpst
og varanlegust áhrif á mannssálirnar. Avalt og alstaðar
hafa verur, sem ekki hafa verið raunverulegri en Putois,
vakið hatur og ást, ótta og von fjöldans, hvatt hann til
glæpa, þegið fórnir og skapað siði og löggjöf. Putois
er goðsagnavera, að vísu ein af þeim, sem ókunnastar
eru og lægst standa. Satýrinn ruddalegi, sem sat til
borðs með bændunum fyrir norðan forðum daga, hefir
verið talinn þess maklegur að vera sýndur á málverki
eftir Jordaens og í sögu eftir La Fontaine. Loðna son-
arskepnan hennar Sycoraxar1) hefir verið leiddur inn í
undraheim Shakespeares. Putois á ekki því láni að
fagna. Hann verður altaf hundsaður af skáldum og lista-
mönnum. Hann vantar mikilleik og sérkenni í háttum
og lundarfari. Hann fæddist í alt of skynsömum sálum,
meðal manna, sem kunnu að lesa og skrifa, og voru
ekki gæddir hinu dásamlega ímyndunarafli, sem elur af
sér ævintýrin. Nú held ég að ég hafi gefið ykkur nægi-
legar upplýsingar, herrar mínir, til að þið getið skilið,
hvers eðlis Putois var«.
»Já, ég skil það«, sagði Goubin.
Og Bergeret hélt áfram máli sínu.
»Putois var. Það get ég ábyrgst. Hann var. Þegar
þið hugsið nánar um það, herrar mínir, mun ykkur
verða ljóst, að það að vera er alls ekki endilega bundið
við efnislega veru, heldur merkir aðeins sambandið á milli
persónunnar og sérkenna hennar, táknar aðeins afstöðu«.
1) Calíban 1 „Storminum".