Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1930, Side 31

:iðunn
Um tregðu.
141
kvæði hans eru ekki sízt fræg fyrir það, hversu óhlífn-
islega hann gat komist að orði. En hann sagði eitthvað
á þessa leið: »Ef guð er ti), og ef það skyldi eiga ein-
hvern tíma fyrir mér að liggja að kynnast honum, þá
ætla ég því að eins að fyrirgefa honum stjórnina á heim-
inum, að hann mæli við mig á þessa leið: Vinur minn,
ég veit að margt hefir farið aflaga hjá mér, en þú mátt
trúa því, að ég gerði eins vel og mér var unt«.
Vmsum finst þetta að sjálfsögðu dálítið undarlegur og
óvenjulegur hugsunarháttur. Og víst er um það, að hugs-
unin er hér sett á oddinn á þann hátt, sem fáum leyf-
ist nema skáldum. En þó er sannleikurinn sá, að þetta
er ekkert óvenjulegur hugsunarháttur að neinu nema
forminu. Alt frá alda öðli hafa menn verið að reyna að
samríma í huga sínum trú sína á andlegan mátt yfir
heiminum við þá staðreynd, hve margt færi þó á svo
ólíka lund því, sem mannlegur útreikningur þættist full-
yrða mega að væri ákjósanlegt. Og um margar aldir
var sú lausn því nær einvöld, að mátturinn, sem réði
atvikum og stefnu heimsins, væri ekki einn, heldur
tvenskonar: ilt afl og gott. Hinn undarlegi fallandi í til-
verunni, er stundum brytist hið góða út og væri þess
á milli kæft, speki og fásinna skifíust á, góðleikur og
mannvonzka glímdu, gæfa og hörmung yrði ýmist ofan
á, stafaði af því, að máttur þess illa og góða væri því
sem nær jafn, þótt því væri hinsvegar einnig trúað, að
hið góða mundi að síðustu bera sigur úr býtum og
steypa hinu illa til undirheima, en þaðan mundi það
síðan ekki eiga afturkvæmt.
Nú er það hverju orði sannara, sem Þorsteinn Erlings-
son bendir á, að Kölski er kominn á eftirlaun í kristn-
um heimi. Það er á allra vitund, að hugsunin um djöful
er því nær alveg að hverfa úr hugmyndaheimi hvítra