Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1930, Blaðsíða 36

146
Um tregðu.
IÐUNM'
Er það viðspyrna þeirra, sem sé svo áköf, að þeim verði
ekki ýft úr stað? Er það einhver geigvænlegur þungi í
þeim, sem afl alheimsins fái ekki lyft upp? Ég held að
það sé þveröfugt. Orðugleikarnir við mennina eru þeir
fprst og fremst, að það er svo lítii tregða í þeim. Það
er svo lítil tregða í þeim, að engri eða lítilli framsókn
verður við komið. Astæðan til þess, að mönnum fer lítið
fram vitsmunalega, er vitaskuld sú, að það er eins og
sál þeirra sé kvoðukend — ef ég má nota þá líkingu —
það vantar í hana viðspyrnuna. Hlutirnir fara, eins og
sagt er í daglegu tali, inn um annað eyrað og út um
hitt. Það svarar nákvæmlega til tregðuleysisins í mold-
arhnaus, sem myndhöggvarinn getur mótað, en ekki látið
halda mynd sinni. Hvernig stendur á brestum manna í
siðferðilegum efnum? Er það fyrir andstöðu og afneitun
þeirra á því að gera rétt? Fjarri því. Það er fyrir þá
sök, að það er svo lítill þungi í þeim — þeir sveigjast
fyrir þeim öflum, sem að steðja, eins og tregðulaust
stráið í vindinum. Þeir geta ekki eignast neina innilega
og heita andlega ástríðu eða alvarlega lífsstefnu vegna
þess, að þunginn í sálarlífinu er svo lítill, að þeim verður
ekki þeytt neitt áfram, hversu mikið afl sem þrýstir á.
Alt aflið í Dettifossi (eða almætti heims, mætti bæta við)
getur ekki þeytt fjöðrinni lengra en ég með hendi minni,
því að það er tregðuna sem vantar, til þess að taka á
móti aflinu og spyrna að einhverju leyti við því.
Ég hefi ekki alls fyrir löngu lesið ummæli eftir þá
menn í brezka heiminum, sem ef til vill hafa haft mesta
reynslu í því að leiða almenning í stórum hópum inn á
þær brautir, sem þeir álíta farsælastar fyrir þjóð sína.
Mennirnir eru Mac Donald, forsætisráðherra, og Snowden,.
fjármálaráðherra Breta. Báðir hafa því nær æfina alla
verið að fást við að koma verkamönnum í skilning um,