Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1930, Page 39

IÐUNN
Um tregðu.
149
fræði. Hann vildi láta mata almenning á ákveðnum nið-
urstöðum um þau efni, sem sjálfur vísindaheimurinn hefir
játað, að hann sé í mikilli óvissu um.
Eg bendi á þetta atvik sökum þess, að mér finst það
skapferli, sem hér er að baki, birtast svo víða í íslenzku
þjóðlífi. Það er tilhneigingin til þess að hafa sem minst
fyrir því að mynda sér skoðun. Það er skorturinn á
sjálfsþótta dómgreindarinnar. Það er leitin að allra meina
bót, kynjalyfi — panacea — hvers máls. Það er skort-
urinn á tregðu í sálinni.
Allir, sem um það hugsa, vita, að þessi lýsing á ekki
sízt við um ástand trúmála á íslandi. í þetta sinn verður
það þó ekki rakið, því að mig langar til þess að gera
síðar fyllri grein þess atriðis en unt er í þessu máli. En
ég get ekki látið hjá líða að drepa á, hvernig þetta
virðist koma fram í lyriskum bókmentum vorum á síð-
ari árum.
Eins og kunnugt er, hefir naumast verið um aðra
listagrein en skáldskap að ræða fram á daga þessarar
kynslóðar á landi voru. Og frá því fornsögurnar voru
ritaðar hefir skáldskapurinn því nær eingöngu verið
bundinn við ljóð. A því er heldur enginn vafi, að yndi
alls almennings af Ijóðum er þar stórum mun meiri að
tiltölu en víðast hvar annarsstaðar. Enda hefir marg-
sinnis á það verið bent, í hve mikilli þakklætisskuld
þjóðin standi við skáld sín, og sjálf hefir hún jafnan litið
svo á, sem það væri réttmæli, er Matthías segir:
„því eru ungir óðmæringar
aðalsblóm og þjóðarsómi".
Menn hafa fundið, að ljóðendur gátu borið slík nöfn,
þegar saman hafa farið auðugar hugsanir og vandaðar
03 fagur búningur.
En sé það rétt, að ljóðaskáldskapur sé kjörgripur