Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1930, Blaðsíða 47

IÐUNN
Um tregðu.
157
til þau hafa fengið sess í huga vísindamannsins undir
því lögmáli, er hann verður að kannast við að þau lúti.
Eins og allir vita, hefir þetta umturnað lífinu á öllum
hnettinum. Nú beita menn vísindum við alt, nema það,
sem mikilsverðast er — sjálfa sig og félagsmál sín.
Til þess að þetta verði ekki of langt mál (ef það er
þá ekki orðið það), skal ég að eins benda á eitt dæmi
til þess að skýra, hvílíkur tvískinnungur stafar af þessu
í félagsmálum.
Atvinnuvegir eru sífelt að færast nær því að vera
reknir með fyrirsögn vísindanna. Islendingar veiða þorsk
í skjóli vélfræðinnar. Bili vélin úti á rúmsjó, er oftast
aðeins eitt til bjargar — að vélstjórinn hafi nægilega
þekkingu og sæmileg tæki við höndina til þess að lag-
færa þetta völundarsmíði vísindanna. Vélstjóri, kámugur
af olíu, sem grúfir sig yfir vélina til þess að átta sig á
örðugleikum hennar við starfið og reyna að kippa í lag,
er, eins og einhver hefir sagt, í ætt við guðina. En
hvað er að gerast á landi? Þar eru ekki lítilsverðari
vandkvæði, sem bíða úrlausnar og aðgerða. Heil þjóð
er að berjast á fleyi, oft og einatt eins og hún væri
með »bilaðan stimpilinn* og skrúfuna úr öllu sambandi
við vélina. En þar er engin smáútgáfa af vísindamanni,
sem grúfir sig yfir staðreyndirnar til þess að lagfæra
það, sem úr lagi færist. Þar eru menn, sem flytja ræður
um föðurlandsást, um réttlæti; blossi heiftarinnar stendur
upp af stóryrðunum, en varla nokkurs verður vart í
stjórnarfarinu, sem samsvari þeirri köldu yfirvegun, sem
fylgir því að fara af þekkingu með hið óbrotnasta tæki,
sem vísindi hafa smíðað. í stjórnmálum allra landa gætir
þúsund sinnum meira villimannlegra ástríðna en vits-
munalegrar tregðu.
Leiðin er áreiðanlega löng til farsældarinnar. En það
má stytta hana. Hér skal bent á þrjár aðferðir: þekk-
ingu, meiri þekkingu — og enn meiri þekkingu.
Winnipeg 11. marz 1930.
Ragnar E. Kvaran.