Kirkjuritið - 01.06.1971, Side 93

Kirkjuritið - 01.06.1971, Side 93
611 * 3 i nnar' eins og t. d. Gandhi á sínum tíma, kenningin og skýringin annaðhvort t r msPekileg UQrbraqðafrœðil þe ‘-'■agoatrœöileg, likt T6l a/. Ver kynnum oss Bagavat-Gita eða Standi hann hins vegar utan 'Or, f»inc verður h ,______ a I m e n n t íkt og Tao þQg ^ þessu tvennu er mikill munur, og er s^ynsamlegt að gera sér hann Ijósan 9skr, frá upphaf^ syn| 1 nin9ur á innra lífi kirkjunnar er nauð- 9ur til a§ geta túlkað textana nákvœmlega °9 g-Sfrœðilega í senn. 1] Teh-king. . . Hér með s ý^'ngar, Þá frœði<_ eS kröfunni pyrandinn '9eniuS) ekki áður er komið að einu skilyrði rit- sem venjulega er rœtt í sambandi áigrein, það er k o n g e n i a I i t e t. um kongenialitet er sagt að þurfi að eiga sams konar anda ^ sem höfundar ritanna. Með þessu er a s Qkað á öðrum kröfum, t. d. þeim, sem ve| petur/ að ritskýrandinn þurfi að valda ski| m,a*um þeim, sem ritin eru skrifuð á, vita 9yði ° !amtíðarsö9u og trúarbragðasögu síð- inq n^^ams °9 hellenisma og andlegum hreyf- hQ m f°rnaldar. Eins þarf hann að kunna að UPD I' ° bijálporgögn, orðabœkur, frœðileg ^npsiattarverk, koine -málfrœði, þar sem Ijós þeir^er^Ur munur'nn á klassiskri grísku og sem't' Sem er ritað ^ormhreytingum/ inn ,ISrTlUm og latínismum, sem slœðst hafa setji NtEVarð tn* á! q e ^er við bœtist, eins og Marstrander segir: ko^ ^ r œ v e s en religiös bls 9 e n i a I i t e t (D. theol. studium, VB' 81 )■ Höfunda Vei,a lesend andle9a lífi smum, sem þessar kröfur eru á sinn um kongenialitet, það er, að maður Sl9 vel inn í „anda" þeirrar aldar, sem skilq skiln mg ing urini skilning húsinu (exodus), ski Ining ^tisti). sbilning ar>na), skilrj mir vilja með ritum sínum um og heyrendum skilning á því sem þeir sjálfir lifa, hinni nýju öld (aioon), hinum nýja ísrael (ekklesía, kirkj- nýrri útgöngu út úr þrœldóms- 0 nýjum konungi Guðs-lýðsins (Jesú skiln ing ing nýju ríki (Guðs ríki, ríki himn- nýju siðferði (kœrleikssiðferðinu), köllun og útvalningu (lœrisveinar, trúaðir) fyrst hjá Israel og síðan í víðri veröld heiðingjanna. Kristnir söfnuðir líktust örlitlum eyjum í út- hafi heiðninnar, þeir gerðu ráð fyrir þrenging- um og ofsóknum, gerðu sér Ijóst hlutverk sitt að vera Ijós og salt í heiminum, vœntu skjótr- ar endurkomu Drottins og œvarandi lífs í ríki hans fyrir upprisuna frá dauðum. Tíminn er stuttur, og þess vegna ber að vanda líferni sitt og vinna meðan mögulegt er. 12. Ritskýringaraðferðir fyrr og síðar. Minnst var áður á þrefaldan skilning ritning- anna hjá Órigenesi og ferfaldan hjá Agústín- usi kirkjuföður. í sambandi við hinn síðar- nefnda rœddi skólaspekin um ferfalda skýr- ingu ritningartextanna og fjórar mismunandi aðferðir í prédikun hvað innihald snertir, q u a d r i v i a . Þessi ferfaldi skilningur mið- aldanna tók einnig til veraldlegra bókmennta að meira eða minna leyti. Til að útskýra fer- falda merkingu ritaðs máls var þessi vísa tekin saman fyrir langa löngu: Littera gesta docet quid credas allegoria, moralis quid agas quo tendas anagogia. Vísan merkir þetta: Bókstafamerkingin kennir þér um viðburði (eða verknaði), allegorian hverju trúa skal, siðferðileg merking hvað gera skuli, anagogian að hverju stefna skuli. Orða- munur er á útgáfum vísunnar, og síðasta línan hljóðar stundum ,,quod speras anagogia". Það segir, að anagogian frœði menn um það, sem v o n a ber. Þessar ritskýringar teljum vér ekki lengur tœkilegar, en þó er þarflegt að vita á þeim nokkur skil, meðal annars til að geta skilið miðaldahöfunda og hugsun miðaldamanna, einkum á síðari hluta miðaldanna. Nú leggja menn kapp á að finna „bókstaf" frumhandrita, það er að segja, orðréttan texta þeirra, svo nákvœmlega sem verða má. Það er í þessum skilningi að bókstafleg merking text- ans er látin ráða ferðinni, þegar um ritskýr- ingu er að rœða. En það er sameiginlegt hinum þrem öðrum aðferðum, sem um getur í vís- unni, að það er ekki höfundur verksins, heldur 91

x

Kirkjuritið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Kirkjuritið
https://timarit.is/publication/443

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.