Kirkjuritið - 01.12.1975, Síða 11

Kirkjuritið - 01.12.1975, Síða 11
á humanista endurreisnartímabilsins, og sumir vilja færa hann aftur á vík- ingaöld. Þannig hefur honum brugðið fyrir í Þjóðleikhúsi okkar og í ritum stærri °g smærri spámanna bókmennta okk- ar. En Brynjólfur biskup er einnig hum- anisti í þeirri merkingu, að hann er niannvinur. Hann lét sig varða málefni holds- veikra og annarra sjúkra og bar fyrir brjósti uppgjafapresta og prestsekkjur. Hann gat verið fégrimmur til góðverka, 9estrisinn og veitull með afbrigðum. Hann hlaut að vera mikill skólamað- Ur og studdi hann efnilega en fátæka námsveina. Hann tók með yfirburða mildi á Qaldrakukli pilta í Skálholtsskóla. Þar kom lífsviðhorf hans fram, sem hann °rðar svipað og nútíma heimspek- mgar, að horfi menn um of inn í myrkr- l®> gangi menn því á vald. Galdratrú var um daga Brynjólfs 9®igvænlegri en við almennt gerum okkur grein fyrir. Tilmæli berast frá höfuðklerkinum Páli í Selárdal, að Prestastefna taki skelegga afstöðu 9egn göldrum, en biskup eyðir málinu. Það vekur furðu, að Hallgrími Pét- orssyni virðist ekki berast neinn stuðn- 'n9ur frá voldugum Hólastað. Það er Brynjólfur í Skálholti, sem ^tur hann og fyrirgefur honum. Þeir ^Uóta að hafa verið náskyldir, and- le9a, þótt ólíkir væru um margt. Af- skipti Brynjólfs af Hallgrími Péturs- syni myndi ein varðveita nafn hans í ^vinlegum frægðarljóma. Þrátt fyrir viðreisn þá, er fyrr er að V'kið, voru um þetta leyti siðferðilegir upplausnartímar. Þrjátíu ára stríðið og Norðurlandastyrjaldirnar áttu þar hlut að. Kristján IV. átti sér að vísu kjörorð- ið: ,,Regna firmat pietas“, en einhvern tíma sagði hann um málfræði sína: „Konungar þurfa ekki að lúta mál- fræðireglum.“ Eftir höfðinu dönsuðu limirnir í Danaveldi um þessar mundir. Kon- ungsvaldið var áleitið. Brynjólfi þiskupi var bent á hermennina í Kópavogi 1662. Þar munu þó þeir Árni Oddsson hafa fengið mikilvægar tilslakanir. Brynjólfur er oft mjúkmáll við þá Bessastaðamenn í bréfum til þeirra. En hann hvetur menn að sleppa ekki landsréttindum að ófyrirsynju. Hann flýr ekki á náðir Sióra-dóms, eins og jafnvel Guðbrandur Þorláksson gerði. Hann virðist um margt sammála Hallgrími: „Hirtingar hjálpa ekki ---------.“ (Passíusálmar) Því má ekki gleyma, að íslenzka kirkj- an er um þessar mundir, sé miðað við Danmörku, tiltölulega sjálfstæð stofn- un og vald biskupa, og þá einkum Brynjólfs Sveinssonar, meira. Danskir biskupar voru vikadrengir konungs. Þar er Brochmann að vísu nokkur undantekning. Brynjólfur gerir Henrik Bjelke sér hliðhollan með hyggindum og lægni. Sem mest sjálfstæði kirkjunnar er hugsjón hans. í því skyni gerir hann prestastefnur að veigamikilli stofnun. Á fyrstu biskupsárum Brynjólfs var hér hirðstjóri Pros Mund. Hann var allharðdrægur konungsfulltrúi. Hann 249
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84

x

Kirkjuritið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Kirkjuritið
https://timarit.is/publication/443

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.