Kirkjuritið - 01.12.1975, Page 40

SiRA BJÖRN JÓNSSON, AKRANESI:
Ljós á vegi
Söguleg hugleiðing, helguð tveimur
frumherjum kristninnar meðal Islendinga
í Vesturheimi
Árið 1974 var þjóðhátíðarár hér á okk-
ar landi, er við minntumst 1100 ára
afmælis íslandsbyggðar.
Og nú, strax á næsta ári, er upp
runnið annað minningarár, — sem
segja má, að tengt sé verulegum hluta
íslenzku þjóðarinnar. En þar á ég við
100 ára landnámshátíð frænda okkar
vestanhafs. Því svo sem alþjóð er
kunnugt, þá var það árið 1875, sem
fyrsta íslenzka nýlendan var stofnuð
I Vesturheimi, — hið svonefnda Nýja
ísland — í norðurhluta Kanda.
Það eru nokkur ár síðan áhugi minn
vaknaði á vestur-íslenzkri landnáms-
sögu. — Hefi ég, — í næsta stopul-
um tómstundum, leitazt við að kynna
mér hana að örlitlu leyti — og kom-
izt að raun um, að þar er um stór-
merkilegan þátt íslenzkrar þjóðarsögu
að ræða. — Ekki er það ætlun mín
að gera tilraun til þess hér, að gefa
eitthvert almennt yfirlit yfir þá stór-
brotnu — og á margan hátt einstæðu
baráttusögu. — Aðeins langar mig til
að leiða fram á sjónarsviðið þá tvo
úr hópi frumherjanna, sem fyrstir hófu
á loft merki kirkju og kristindóms í
hinni nýju íslendingabyggð. — En það
voru prestarnir sr. Jón Bjarnason,
sonur sr. Bjarna Sveinssonar, er síð-
ast var prestur að Stafafelli í Lóni og
sr. Páll Þorláksson, sonur Þorláks
bónda Jónssonar frá Stóru-Tjörnum
í Ljósavatnsskarði. — Þorlákur fluttist
til Vesturheims og andaðist þar í hárri
elli.
Þeir sr. Jón og sr. Páll voru á mjög
svipuðum aldri, — og góðir kunningjar
frá skólaárunum í Reykjavík. — Sr. Jón
hlaut sína prestsmenntun hér heima.
— Hann útskrifaðist af prestaskólan-
um með miklu lofi sumarið 1869. —
Það sama sumar vígðist hann sem
aðstoðarprestur föður síns, er átti um
það leyti við nokkra vanheilsu að
stríða. Því embætti gegndi hann um
eins árs skeið, en flutti þá aftur til
Reykjavíkur, enda hafði faðir hans
endurheimt heilsu sína, — og þurfti
278