Kirkjuritið - 01.12.1975, Page 74

andspænis oss, ólundarlegur, upp-
reisnargjarn, illskufullur og ónæmur
fyrir umvöndunum, fávíslega útsmog-
inn. Ef vér hugsum oss, að vér í sann-
leika sæjum hann slíkan, þá mynd-
um vér virkilega taka móti þessum
manni í lotningarfullri auðmýkt, og
þannig mundi oss skiljast um leið, að
vér getum ekki fundið neina háleitari
sæmd né helgari köllun í oss sjálfum
heldur en þá, sem býr í honum.
Og ef vér litum á hann þessu líkt,
í lotningarfullri auðmýkt, þá sæjum
vér Krist í honum: holdtekið Orð Föð-
urins, sem hvarvettna vegsamast og
er dýrkað (hvort sem meðvitað er eða
ekki) hvenær sem einn maður tekur
annan í fullkominni alvöru, í hvertsinn
sem maður kannast við, að það er
ógerningur að eiga nokkur samskipti
við náunga sinn, hversu illur sem hann
er og hroðalegur, sem feli það í sér
að horft sé gegnum hann eins og í
gegnum allsleysið, í stað þess að sjá
þar inn í leyndardóm Guðs, en í hon-
um er falin eilíf frummynd þessa
manns, sem Guð „getur ekki lifað
andartak án“ (eins og Angelus Sile-
sius segir). Maðurinn er til, samkvæmt
eðli sínu og ákvörðun til náðarinnar,
vegna þess að vilji Guðs var guð-
mennið: vegna þess að það var vilji
hans, að hann gerðist sjálfur maður;
því að þaðan í frá eru ekki til nein þau
sannindi um Guð, sem ekki eru um leið
sannleikurinn um manninn. Því að það
væri enginn Guð, ef maðurinn væri
ekki til. Orsökin er þó einungis frjáls
og óbundin náð Guðs, en þetta er
raunverulega satt. Þess vegna er það
svo, að hvenær sem hinum vesælasta
allra manna, einhverjum auvirðilegum
312
heimskum óþokka, er veitt lotn-
ingarfull og auðmjúk viðtaka í hjörtum
vorum, þá er það Kristur, sem vér
veitum viðtöku og finnum. Og — ef
manni leyfist að fullyrða um slíka hluti
— þar helzt af öllum stöðum. Því að
hvar eigum vér betri von um að finna
Guð en einmitt þar? Þegar töfrandi
fegurð og mikilleiki mannsins, gæzka
hans og glæsileiki blasa við oss, þá
getur þetta að sönnu virzt eins og for-
garður hinnar óendanlegu fegurðar og
mikilleika, gæzku og dýrðar Guðs. i
sjálfu sér getur þetta verið það. En
vér hneigjumst svo mjög til þess í slíku
tilfelli að nema staðar við mannlegan
mikilleika sem slíkan. Þetta er nokkuð,
sem vér ekki gerum að því er snertir
auma syndara, þegar vér uppgötvum,
hvað í þeim býr óafmáanlega hið innra,
þegar vér heiðrum það, sem þeir gefa
kannski engan gaum í sjálfum sér,
þegar vér trúum á Guð í þeim, enda
þótt þeir finni hann ekki í sér.
Og það er enn önnur þýðing, sem
fylgir því að finna Guð í niðurlægðum
náunga vorum. Þegar vér förum og
hittum þennan vansæla náunga vorn
með þeim hætti, sem oss er skylt;
þegar vér látum oss umhugað um hann
án þeirrar tilfinningar, að vér séum að
styrkja hann af eðlislægri samúðar-
kennd; þegar vér fyrirgefum jafnvel
á sama tíma og vér höfum Þa®
á tilfinningunni, að vér séum hafðir að
fíflum með því að gjöra svo; þegar
vér virkilega úthellum sjálfum oss án
þeirra launa að öðlast við það nokkra
ánægjutilfinningu og án nokkurs votts
um þakklæti, jafnvel þegar kynnin
af náunga vorum gjöra oss óumraeði-
lega einmana og allur slíkur kærleík-